O ur. dn. 3 XII 1873 we wsi Wyrzyki, par. Górki w pow. łosickim. Jego o. był Konstanty Grzegorz Olędzki i m. Marianna z d. Wyrzykowska. Początkowo uczył go w jego rodzinnym domu naucz., nast. uczęszczał do Państw. Gim. w S. Kiedy miał 14 l. wstąpił do Seminarium Duch. w L., które uk. w 1896 r. W tym samym r. otrzymał subdiakonat (niższe święcenia kapłańskie). Z powodu młodego wieku i prześladowania polskich księży przez rząd carski, władze carskie zażądały od kończącego naukę O egzaminu z języka i literatury ros. Takiego egzaminu nie mógł zdać, ponieważ brak było oficjalnego stanowiska Stolicy Apostolskiej i nie było wydanych instrukcji. Wobec prześladowań ze strony władz carskich młody subdiakon O musiał opuścić Górzno pow. garwoliński i ukrywać się u krewnych w S. Dopiero po osiągnięciu wieku kanonicznego otrzymał z rąk bpa Franciszka Jaczewskiego w L. święcenia kapłańskie.
Święcenia kapłańskie O otrzymał 13 XII 1896 r. Pierwszą mszę prymicyjną odprawił w rodzinnej par. w Huszlewie. Następnie udał się do W. gdzie zastępował chorego ks. Wójcickiego, wikariusza par. św. Krzyża, gdzie prob. był bp Kazimierz Ruszkiewicz, sufragan warszawski. Do pomocy sufragan miał wybitnych księży warszawskich takich jak: Michalski, Łubieński, Godlewski i Siewruk. W takim gronie księży odbywał staż młody O. Był to okres walki caratu z pol. Kościołem. Wobec donosu na O do władz carskich, sufragan warszawski otrzymał nakaz usunięcia O z par. św. Krzyża. Pomimo interwencji u księcia gen. gub. Aleksandra Imertyńskiego, musiał opuścić par. Znalazł miejsce u ks. Seroczyńskiego, który był prob. na Koszykach. Ze Stolicy Apostolskiej przyszła wówczas odpowiedź pozwalająca neoprezbiterom przystępować do egzaminu z języka i literatury ros. Do egzaminu przystąpił przed komisją państw., gdzie uzyskał wynik bardzo dobry. 19 VIII 1897 r. otrzymał zatwierdzenie na wikariat w Górznie.
O pracował w Górznie do 6 XI 1897 r., nast. został przeniesiony na stanowisko wikariusza w par. Włostowice. Tam prob. par. był ks. dr Karol Dębiński. W par. Włostowice O pracował do 18 I 1900 r., nast. został mianowany wikariuszem kated. w L. Pracował jako kapelan więzienny na Zamku, jako naucz. w szk. pryw. w funkcji prefekta. Ze swoich obowiązków wywiązywał się wzorowo, jego praca uzyskała uznanie u władzy diec.: Władza Diecezjalna darzy go uznaniem za jego pracę i kapłańską wszędzie postawę. Posyła go na placówki trudne i zaniedbane, aby je ożywiał, podnosił i budził do intensywniejszego życia duchowego. Dał się poznać jako duszpasterz prostolinijny, budzący zaufanie i miłość u wiernych.
Na przełomie XIX/XX w. warunki mieszkalno-bytowe księży na par. były trudne. Stąd też duchowieństwo widziało potrzebę powstania domu dla księży emerytów i kas oszczędnościowo-zapomogowych. Księża z Janowa prosili bpa o założenie przytułku lub kasy emerytalnej i powołania w tym celu komisji. Nawet zadeklarowali się wpłacić na ten cel po 100 rb. Wśród księży deklarujących znalazł się O. Jego zaangażowanie w pracę duszpasterską zostało zauważone i decyzją władzy diec. 23 II 1901 r. został przeniesiony z L. na par. św. Anny w B.Podl. Tam pracował z poświeceniem, nie szczędząc ani sił, ani zdrowia w służbie Bogu i ludziom do 16 I 1904 r.
Po okresie wikariatów O został mianowany administratorem pierwszej samodzielnej placówki par. w Serokomli w pow. łukowskim. Będąc prob. dał się poznać jako człowiek czynu, m.in. wyremontował kościół, pobudował budynki parafialne, zaczął budowę nowej plebanii. Po opuszczeniu par. w Serokomli został mianowany 15 VIII 1906 r. prob. par. w Konstantynowie n. Bugiem. Dał się tam poznać jako wspaniały organizator. Wybudował nowy murowany kościół w Konstantynowie, murowaną plebanię, nowe budynki gosp. Urządził przy kościele cm. grzebalny. Jednocześnie był gorącym patriotą, wygłaszał kazania patriotyczne i odprawiał nabożeństwa w intencji pozostania Chełmszczyzny w granicach Król. Pol. Z dn. 16 XI 1909 r. władza diec. mianowała O administratorem nowej zorganizowanej par. św. Elżbiety Węgierskiej w Konstantynowie. Na tej par. pracował do 7 VI 1918 r.
Kiedy wybuchła I woj. świat., teren Król. Pol. od 1915 r. znalazł się pod okupacją niem. i austro-węgierską. Podczas okupacji niem. O dojeżdżał do Leśnej Podl. i tam nauczał w SN. Z racji istnienia dwóch okupacji (Konstantynów był pod okupacją niem., a Leśna Podlaska pod austro-węgierską) w trakcie przekraczania granicy został zatrzymany przez Niemców. 15 VII 1918 r. stanął przed niem. sądem wojsk., groziło mu więzienie. Aby uniknąć aresztu poprosił władze diec. o przesunięcie go z Konstantynowa do Garbowa, z dala od granicy Ober-Ostu. Władze kościelne przychyliły się do prośby O i posyłały go na wikariat do Garbowa. W trakcie podróży O do Garbowa, otrzymał on pytanie od bp. Henryka Przeździeckiego (zob.) - ordynariusza nowo wskrzeszonej diecezji podlaskiej wraz z prośbą, czy nie chciałby objąć na Podlasiu probostwa w Sarnakach. Wobec odzyskiwania terenu przez Polaków jesienią 1918 r., dochodziło do rozbrajania Niemców przez oddziały POW, O mógł bez przeszkód administrować par., nie obawiając się niem. wyroku sądu wojsk. 2 XII 1918 r. O otrzymał oficjalną nominację na administratora par. Sarnaki. Funkcję prob. pełnił kilka l. Organizował życie duchowe parafian. Z całą energią i poświeceniem pracował w kościele, szkole i stowarzyszeniach młodzieży. Jego praca duszpasterska oraz talent organizacyjny został zauważony przez ordynariusza diec, bp. Henryka Przeździeckiego, który mianował go na stanowisko prob. i dziekana w Parczewie. Jednak do nominacji nie doszło, z powodu trudności komunikacyjnych. Chaos wojenny, niebezpieczna podróż, sprawiły, że wszelkie nominacje zostały wstrzymane.
Przy organizowaniu administracji wskrzeszonej Diecezji Janowskiej czyli Podlaskiej (od 1925 r. Diecezji Siedleckiej czyli Podlaskiej) bp. Henryk Przeździecki powierza O różne stanowiska i urzędy, wiedział, że we wszystkich będzie pracował sumiennie i gorliwie. 21 XI 1919 r. został powołany do Diecezjalnej Rady Administracyjnej, natomiast 21 XI 1920 r., w dowód uznania za pracę otrzymał kanonię hon. katedry siedleckiej, a 7 XII 1920 r. otrzymał tytuł prob. konsulatora. Pracując w par. Sarnaki, O miał duże osiągnięcia w pracy duszpasterskiej, zwłaszcza w Stow. Młodzieży. Jednocześnie myślał o zmianie terenu par. Taka okazja nadarzyła się, kiedy po śmierci ks. Feliksa Halberstadt, 1 XII 1920 r. otrzymał nominację na prob. katedry siedleckiej, którą funkcję administratora objął w 1922 r.
O duszpasterzował w par. katedralnej do 6 XI 1926 r. Równolegle od 1923 r. piastował funkcję sędziego synodalnego Sądu biskupiego, a od 18 X 1923 r. był audytorem Sądu Biskupiego w S. W okresie od 12 IX 1922 r. do 31 VIII 1926 r O był także obrońcą węzła małżeńskiego. Władza diec. znając wyrobienie administracyjne O, powołała go na dziekana dek. skórzeckiego. W 1924 r. Kapituła sprzeciwiła się nominacji O na kanonika kapituły motywując tym że jego nominacja będzie nadliczbową osobą wg dekretu erekcyjnego kapituły podlaskiej oraz, że będzie to bodziec dla O do sprawnego doprowadzenia zakończenia prac wykończeniowych obecnej katedry w S. Władza diecezjalna dopiero r. później, 17 XI 1925 r. obdarzyła go kanonią kated. katedry siedleckiej.
W kapitule kated. w S. O pełnił funkcję kanonika gremialnego od 1925 r. do 1939 r. Jedną z próśb po ciężkich l. pracy duszpasterskiej w S. i licznych obowiązkach urzędowych było otrzymanie par. w Zbuczynie. Prośba jego została pozytywnie rozpatrzona i 6 XI 1926 r. otrzymał nominację. Na tej placówce pracował aż do śmierci. Po zwolnieniu z urzędu obrońcy węzła małżeńskiego, został mianowany sędzią posynodalnym i delegatem do spraw Seminarium Duchownego oraz stałym radcą Kurii Diecezjalnej. O będąc administratorem par. Zbuczyn jednocześnie aktywnie pracował w Radzie ds. administracyjnych WSD Benedykta XV w Janowie Podl., której zadaniem było opracowywanie budżetu seminaryjnego oraz opiniowanie kandydatury prokuratora seminaryjnego - ekonoma. Delegatem ds. administracyjnych WSD w l. 1933-1938 był O.
W Zbuczynie O dał się poznać jako człowiek wielkiego serca i inicjator wielu przedsięwzięć. W 1927 r. za własne pieniądze zakupił płyty betonowe na chodnik prowadzący do szk. W swoich przemówieniach na zakończenie r. szkol. podkreślał potrzebę budowy nowego budynku szkol. w Zbuczynie. R. później był inicjatorem i przewodniczącym komitetu uroczystych obchodów „10-lecia Niepodległości Polski”. Na rynku zbuczyńskim, przed kościołem zostały posadzone dwa dęby, pod korzeniami jednego z nich został umieszczony w butelce pergamin zawierający następujący tekst: W imię Trójcy Przenajświętszej. Amen. Roku 1928 dn. 10 listopada, jako w wigilię dnia, w który wypada dziesięciolecie odzyskania wolności drogiej nam Ojczyzny, za Prezydenta Najjaśniejszej Rzeczypospolitej Polskiej Ignacego Mościckiego, prezesa rady ministrów St. Bartla, ministra wojny marszałka Józefa Piłsudskiego, ministra spraw wewnętrznych Sławoj Składkowskiego i innych, gdy wskrzeszoną diecezją rz. Katolicką Podlaską rządził Biskup Henryk Przeździecki, wyrażając swą radość z odzyskania wolności, ludność miejscowych gmin, parafianie Zbuczyńscy, przez swą dziatwę szkolną świętującą w wymienioną uroczystość, ku wiecznej pamięci czyni notę niniejszą i zakopuje ją pod jeden z dwóch dzisiaj zasadzonych dębów z głębokim przeświadczeniem, że po nas następujące w zmartwychwstałej Polsce pokolenia zabiegać będą, by z rosnącymi temi dębami olbrzymiała siła i potęga drogiej nam Polski. O brał aktywny udział w uroczystościach religijnych w par. sąsiadujących z par. Zbuczyn. 4 VII 1937 r. wziął udział jako prob. par. Zbuczyn w uroczystej mszy św. w Radomyśli pow. siedlecki z okazji nowo wybudowanego murowanego kościoła.
Od 1 XI 1929 na mocy Instrukcji dla Kurii Diecezjalnej Podlaskiej wydanej przez bpa, O jako kierownik był odpowiedzialny za referat 4 zajmujący się sprawami zakonów i kongregacji zakonnych oraz tercjarstwa, sodalicji i bractw religijnych. Na mocy decyzji podjętej na Konferencji Plenarnej Episkopatu Polski w S. 23 X 1938 r. został erygowany Instytut Wyższej Kultury Religijnej (IWKR). Miał się on zajmować systematycznym upowszechnianiem wiedzy teologicznej wśród czł. Akcji Katolickiej. W r. szkol. 1938-1939 wśród pracowników IWKR znalazł się O, który zajmował się wskazówkami instruktażowymi dla referentów oświatowych stowarzyszeń Akcji Katolickiej z ćwiczeniami w liczbie 10 godz. Na spotkaniach w ramach tych zajęć O instruował jak urządzać i prowadzić bibl., czytelnie. Były prowadzone ćwiczenia pisania referatów, jak urządzać przedstawienia, zabawy i gry.
Wojna (1939-1945) oraz późniejszy okres powojenny nadszarpnęły zdrowie O. Mimo nadszarpniętego zdrowia fizycznego i psychicznego wojną O angażował się w życie duchowe i społeczne Kościoła. W 1947 r. pełnił funkcję delegata biskupiego do spraw gosp. Seminarium Duchownego. 15 II 1949 r. O uczestniczył w mszy pogrzebowej ks. infułata Zenona Tymoteusza Kwieka w L. O w tej pogrzebowej uroczystości reprezentował Diecezję Siedlecką czyli Podlaską.
Choroby związane z przyjściami wojennymi, oraz podeszły wiek sprawiły, że 1 VII 1958 r. O zrzekł się administracji par., pozostawił sobie mieszkanie, część dochodów niezbędną do utrzymania i tytuł prob., a administrację par. oddał ks. Julianowi Borkowskiemu, swemu wychowankowi. Pozbawiony ciężaru zarządzania par. O czuł się dobrze, obchodził jubileusz 65-lecia swego kapłaństwa. Był pełen humoru i werwy. Jeszcze w wakacje 1963 r. odprawiał msze, głosił kazania. W trakcie prowadzenia mszy św. O zasłabł, wezwany lekarz nie rokował nadziei na wyzdrowienie. O zm. 22 IX 1963 r. Eksportę zwłok z jego plebanii do kościoła parafialnego poprowadził bp Ignacy Świrski (zob.). Nabożeństwo żałobne odprawił ks. dr Henryk Brzostowski – dziekan siedlecki, zaś kazanie wygłosił ks. kan. Kazimierz Miszczak (zob. t. VII) – rektor siedleckiego WSD. Ze Zbuczyna ciało O zostało przewiezione do katedry siedleckiej, następnie spoczął na cm. centralnym w S. W opinii ks. dr Jana Zubka O dał się poznać jako: „Osoba odważna i konsekwentna. Cenił sobie prawdę, był duszpasterzem wymagającym od innych, ale bardziej wymagał od siebie. Nie cofał się przed trudnościami, ale mężnie wychodził im naprzeciw. W potrzebie chwytał za pióro i posyłał liczne artykuły do czasopism katolickich. Opracował gruntowny życiorys swego patrona: Żywot Św. Andrzeja z Awelinu (1521-1608), krótki porządek nabożeństw w diecezji podlaskiej ku wygodzie wiernych. Zaś ks. Henryk Rzeszotek w taki sposób scharakteryzował O: Był to Boży kapłan. Zdolny, gorliwy, pracowity. Nie bał się pracy. W stosunku do ludzi był stanowczy, niespolegliwy i uparty, cechy te charakteryzują człowieka o szlacheckich korzeniach i silnym poczuciu własnej wartości. Z drugiej strony, że jako kapłan budził respekt i szacunek zarówno u wiernych, jak i u duchowieństwa.
W pamięci duszpasterzy pozostał jako osoba wiodąca ascetyczne życie: jadł proste potrawy, nosił sutannę dawnego kroju, pokój urządzony miał bardzo skromnie, zaś strzechę na budynku plebanii zastąpił blachą dopiero po II woj. świat. Prob. przestrzegał staropolskiej gościnności, ale pod hasłem umiaru i skromności. Cenił wiedzę, toteż jego księgozbiór, o który bardzo dbał, był okazały. Na biurku w jego pokoju stał krzyż i czaszka ludzka z gipsu, bo duchową zasadą była pamięć o śmierci, odpowiedzialność za życie i wypełnienie powołania kapłańskiego.
Katalog kościołów i duchowieństwa Diecezji Siedleckiej czyli Podlaskiej na rok 1939, S. 1939, s. 14; Katalog kościołów i duchowieństwa Diecezji Siedleckiej czyli Podlaskiej na rok 1946, S. 1945, s. 10; Katalog kościołów i duchowieństwa Diecezji Siedleckiej czyli Podlaskiej na rok 1947, S. 1947, s. 19; Otwarcie Seminarium Diecezjalnego, „Wiadomości Diecezjalne Podlaskie” 1919 nr 11-13, s. 254-255; Instrukcja dla Kurii Diecezjalnej Podlaskiej z 17 X 1929„Wiadomości Diecezjalne Podlaskie” nr 11, 1929, s. 279-282; Zubka J., Świętej Pamięci Księdza Kanonika Andrzeja Emila Olędzkiego, „Wiadomości Diecezjalne Podlaskie” 1964 nr 1, s. 1-8; Kodym E., Sąd biskupi, [w:] P. Aleksandrowicz, Diecezja siedlecka czyli podlaska. W 150 rocznicę erekcji (1818-1968). Przyczynki i materiały do dziejów Diecezji Siedleckiej czyli Podlaskiej, S. 1971, s. 150-164; Stopniak F., Kościół na Lubelszczyźnie i Podlasiu na przełomie XIX i XX wieku, W. 1975, s. 68-69; Błoński B., Organizacja diecezji siedleckiej czyli podlaskiej za rządów bpa H. Przeździeckiego 1918-1939, L. 1986, s. 42-44; Dmowski R., Szkice z dziejów diecezji podlaskiej, „Szkice Podlaskie” z. 16: 2008, s. 104; Dmowski R., Unitis Viribus Diecezja Podlaska w II Rzeczypospolitej, W. 2013, s. 106, 15, 213, 239, 383; Jarmoch E., Bylina S., Te Deum Laudamus. Biskupi-Duchowieństwo-Ruchy religijne Diecezji Siedleckiej w latach 1818-2018, S. 2018, s. 93, 284; Lipińska M., Nasycony Panem Bogiem, „Echo Katolickie” nr 14: 2013, s. 14; Kronika Szkoły Podstawowej w Zbuczynie 1924-1959, s. 35-36. (Kopia w zbiorach Autora); Lipińska M., Nasycony Panem Bogiem. W 50 rocznicę śmierci ks. kan. Andrzeja Emila Olędzkiego, [online], https://opoka.org.pl/biblioteka/P/PR/echo201336-nasycony.html [dostęp: 11.09.2023].
(autor Wiesław CHARCZUK)