Ur. 13 IX 1832 w Dubowie k. Łomaz, s. Franciszka Ksawerego (zob.) i Józefy z Barwińskich. O. był lekarzem dominialnym w dobrach ks. Konstantego Czartoryskiego w Międzyrzecu, później właścicielem Wężyczyna i współwłaścicielem Łękawicy k. Siennicy w pow. stanisławowskim. Po śmierci o. w 1855 r. K. wraz z matką zajmował się prowadzeniem dóbr rodzinnych. Należał m.in. do Tow. Rolniczego, był także czł. Rady Opiekuńczej Zakładów Dobroczynnych w pow. stanisławowskim.
Po wybuchu Powstania Styczniowego zorganizował liczący pocz. kilkadziesiąt osób oddz. w lasach k. Karczewa. Obozował w lasach karczewskich oraz lasach między Mińskiem a Latowiczem. Działalność partyzancką prowadził w płd. części pow. stanisławowskiego i częściowo łukowskiego. Wg Mikołaja Pawliszczewa znany był także pod imieniem Oleksego-Żmudziaka (Żmudzina). W pierwszych tygodniach po wybuchu Powstania w miejscowościach pow. stanisławowskiego (Kałuszyn, Cegłów) organizował władze powstańcze, rekwirując kasy rządowe.
Na przełomie II i III 1863 oddz. K. liczył niewiele ponad 300 osób (ok. 250 strzelców i kosynierów i ok. 50-60 kawalerzystów). Stoczył potyczkę z Rosjanami pod Glinianką (3 III). Następnego d. oddz. K. ścigany przez wojska ros. pod dowództwem płk. Reyethnala (Rejethnala) zdołał ujść za Wisłę, gdzie pod Górą Kalwarią został całkowicie rozbity. K. podczas tej potyczki został ranny, nie wrócił już na pole walki. W IV 1863 wydał w W. Przyczynek do instrukcji dla naczelników oddziału, w którym w kilkunastu punktach określał obowiązki organizacyjne oraz gł. zasady tworzenia zbrojnych oddziałów powstańczych.
K. był zagorzałym zwolennikiem gen. Ludwika Mierosławskiego. Najprawdopodobniej z jego nominacji, w drugiej połowie 1863 r., mianowany został organizatorem wojskowym Galicji zachodniej. Obejmując w X 1863 powierzoną funkcję zażądał od Władysława Majewskiego, komisarza pełnomocnego Galicji, zgody na wprowadzenie regularnej organizacji wojennej w całej prowincji, której celem miało być werbowanie i szkolenie ochotników oraz nadzór nad nimi. Liczył także na oddzielenie władzy wojskowej od cywilnej. Gdy W. Majewski odmówił K. pomocy w powyższych kwestiach, doprowadziło to do zawieszenia w XI 1863 przez niego dalszych czynności.
Po powstaniu K. wyemigrował do Francji. Na pocz. 1864 r. przebywał jako ranny na kuracji w Paryżu, pobierając zasiłek z Komitetu Polskiego. Podczas pobytu we Francji zetknął się m.in. z ks. Adamem Sapiehą, który pocz. wykorzystał K. do ściągania, znajdujących się w rękach osób prywatnych, listów zastawnych kasy Król. Pol., następnie wysłał go do Londynu w charakterze agenta politycznego, któremu polecił zreorganizowanie agencji londyńskiej. Dokładniejsza działalność K. z czasów emigracyjnych tonie w mrokach dziejów. Wiadomo, że na emigracji pozostawał w kręgu mierosławczyków. Potępił w 1865 r. zamach braci Felicjana i Ignacego Marchwińskich na L. Mierosławskiego. W 1866 r. wstąpił (w st. ucznia) do loży wolnomularskiej „Les Zélés Philantropes” (Wielki Wschód Francji) w Grenelle pod Paryżem. K. prawdopodobnie przebywając jeszcze we Francji dał się wciągnąć do współpracy z Gabrielem Kamienskym, radcą ministerstwa finansów Rosji, który śledził fałszerzy banknotów oraz tworzył ich sieć, której zadaniem była penetracja środowisk emigracyjnych. Oprócz K. do sieci tej należeli m.in. Władysław Hilke, Józef Wilkoszewski, Apollo Bellina-Młochowski, Adolf Stempkowski.
W l. 1868-70 przebywał w m.in. w Wiedniu, Lw., Kr., występując pod nazwiskiem płk. Piotrowskiego lub hr. Żegoty. Z Kr. ponownie udał się do Paryża, a następnie do Szwajcarii. W 1872 r. znajdował się w St. Gallen w Szwajcarii. Podczas pobytu w Szwajcarii utrzymywał kontakt korespondencyjny z Józefem I. Kraszewskim (zob.) i Leonardem Chodźko. W VII 1874 został aresztowany przez władze szwajcarskie w związku z fałszerstwami banknotów. Ostatnie informacje o działalności K. pochodzą z czasów Konfederacji Narodu Polskiego (1877-78). W VII 1877 został aresztowany w Sokalu przez władze austriackie podczas przekraczania granicy. Legitymował się wówczas fałszywym paszportem, tym razem na nazwisko Konstantego Kochanowskiego, mjr. wojsk ros. Został wówczas zdemaskowany jako agent i prowokator III Oddz. Kancelarii cesarskiej. Po raz kolejny został aresztowany w Brukseli w III 1878 wraz z szajką fałszerzy banknotów, do której należał Karol Macewicz, Wincenty Kaliczyński, Marceli Grzesicki. Występował wtedy jako Ignacy Władysław K. Dalsze losy K. pozostają nieznane.
PSB, T. XVI, Wr.-W.-Kr. 1971, s. 80 (Kozłowski E.); Hass L., Wolnomularze polscy w kraju i na świecie 1821-1999. Słownik biograficzny, W. 1999, s. 257-58; Machnik L., Fotografie powstańców styczniowych w zbiorach Gabinetu Grafiki Zakładu Narodowego imienia Ossolińskich. Katalog, Wr. 2002, s. 119; Powstanie styczniowe i zesłańcy syberyjscy. Katalog fotografii ze zbiorów Muz. Historycznego m. st. W., cz. I: Powstanie styczniowe, oprac. K. Lejko, W. 2004, s. 114; Szlachta gub. augustowskiej, lubelskiej i radomskiej wylegitymowana w Król. Pol. w l. 1836–61, oprac. E. Sęczys, W. 2018, s. 232 (jako Franciszek Ziemiomysław); Czartoryski W., Pamiętnik 1860-64. Protokoły posiedzeń Biura Hotelu Lambert. Cz. I i II Entrevues politiques, oprac. i wstępem opatrzył H. Wereszycki, W. 1960, s. 344; Deskur B., Dla moich wnuków, wstęp i oprac. Z. Mańkowski, [w:] Powstanie styczniowe na Lubelszczyźnie. Pamiętniki, pod red. T. Mencla, L. 1966, s. 99; „Gazeta Codzienna” 1854, nr 174, s. 2; 1860, nr 323, s. 2; „Dziennik Urzędowy Guberni Warszawskiej” 1857, nr 44, s. 865; „Gazeta Rządowa Król. Pol.” 1860, nr 170, s. 1377 (dot. dóbr ziemskich Łękawica); „Dziennik Powszechny” 1863, nr 54, s. 1; „Dziennik Poznański” 1863, nr 58, s. 1; nr 59, s. 1; „Kurier Warszawski” 1863, nr 55, s. 257; „Gazeta Polska” 1863, nr 55, s. 1; „Gazeta Narodowa” 1863, nr 56, s. 2; 1875, nr 210, s. 2; „Czas” 1863, nr 56, s. 2; nr 57, s. 1 (jako Żmudzin); nr 67, s. 2; nr 73, s. 1; 1874, nr 285, s. 2; 1878, nr 57, s. 2; „Głos Wolny” 1864, nr 40, s. 162; 1865, nr 61, s. 248; 1866, nr 112, s. 453; „Dziennik Warszawski” 1866, nr 12, s. 117; nr 144, s. 1400; „Gazeta Polska w Chicago” 1877, nr 43, s. 2; Przyborowski W., Ostatnie chwile powstania styczniowego, t. III, P. 1888, s. 45; Przyborowski W., Dzieje 1863 r., t. I, Kr. 1897, s. 165; Koszczyc W., Ruch narodowy w r. 1877. Konfederacja Narodu Polskiego 1876 r., Chicago 1899, s. 48; Zieliński S., Bitwy i potyczki 1863-64, Rapperswil 1913, s. 26-27; Ratajczyk L., Urzędowy wykaz potyczek wojsk carskich w Król. Pol. w 1863-64 r., „Studia i Materiały do Historii Wojskowości” 1962, t. VIII, cz. 2, s. 275-324; Borejsza J., Emigracja polska po powstaniu styczniowym, W. 1966, s. 61; Gerber R., Z dziejów prowokacji wśród emigracji polskiej w XIX w., [w:] Potocki A. (Bałaszewicz J.A.), Raporty szpiega, t. I, wybór, oprac. i studium wstępne R. Gerber, W. 1973, s. 15, 31; Góra S., Partyzantka na Podl. 1863-64, W. 1976, s. 89, 91, 115-18, 121, 267; Ramotowska F., Rząd Narodowy Polski w l. 1863-64 (skład, organizacja, kancelaria), W.-Łódź 1978, s. 387, 401; Kieniewicz S., Adam Sapieha 1828-1903, W. 1993, s. 135, 138, 274; Ramotowska F., Tajemne państwo polskie w powstaniu styczniowym 1863-64. Struktura organizacyjna, cz. 2, W. 2000, s. 126-30; Pawliszczew M., Tygodnie polskiego buntu, t. II: Walka orężna 1863-1864, przekład i oprac. nauk. A. Zawilski, W. 2003, s. 133; Jadczyk K., Dowódcy powstania styczniowego. Portret zbiorowy, Łódź 2016, s. 34, 66, 70, 100, 126, 215-16, 364, 374-75, 382, 402; Prasa tajna z l. 1861-64, cz. I, do druku przygotowali D. Fajnhauz, S. Kieniewicz, W. Śliwowska, Wr.-W.-Kr. 1966, s. 456; Dokumenty Komitetu Centralnego Narodowego i Rządu Narodowego 1862-64, do druku przygotowali: D. Fajnhauz, F. Ramotowska, W. Śliwowska, Wr.-W.-Kr. 1968, s. 55, 132; Galicja w powstaniu styczniowym, do druku przygotowali: S. Kieniewicz, F. Ramotowska, W. Śliwowska, Wr.-W.-Kr.-Gd. 1980, s. 122, 123, 141, 142, 192; APL, Akta stanu cywilnego par. rzymskokat. w Łomazach, sygn. 1879, k. 4 (akt urodzenia nr 10); APS, Hipoteka w MM, sygn. 447-449 (dobra ziemskie Łękawica); Bibl. Czartoryskich w Kr., rkps III 7247, k. 387-388; BJ, rkps IV 6512, k. 353, 357-357v; Bibl. Polska w Paryżu, rkp 476c.
(autor Emil NOIŃSKI)