Ur. 13 V w Drążgowie (ob. gm. Ułęż, pow. ryckim) w rodzinie chłopskiej Aleksandra i Katarzyny z d. Bartyś; miał pięcioro rodzeństwa (Marian, Genowefa, Jan, Helena, Tadeusz zob.). Tam też uk. szk. powsz. w 1907, a potem pobierał naukę w domu, by w 1910 wstąpić na Kursy Pedagogiczne PMS w W.; po ich skończeniu w 1913 wstąpił na Wydz. Humanistyczny Wolnej Wszechnicy Polskiej, gdzie studiował do 1917, przygotowując się do zawodu naucz. Studiów nie uk.
Od wczesnej młodości był zaangażowany społ. i polit. Działalność konspiracyjną rozp. już na Wolnej Wszechnicy Polskiej. W 1908 był organizatorem tajnej bibl. w rodzinnym Drążgowie, a po zamknięciu PMS kolportował wyd. niepodległościowe. Kierował tajną organizacją obejmującą pryw. i rządowe sem. naucz., redagował pismo koleżeńskie. Czł. szk. oddz. Drużyn Strzeleckich z Małopolski, zał. nielegalnej straży ogniowej złożonej z uczniów szk. średnich i młodzieży wiejskiej w Drążgowie, a także wsółzał. legalnej OSP w 1916 i jej czł. popierający, czł. zarz., prezes do 1930. W I. 1913-1916 czł. tajnego Zw. Chłopskiego, Konfederacji Polskiej, CKN - Sekcji Wiejskej. Od 1913 naucz. w tajnych zespołach samokształceniowych, emi sariusz Komisji Skonfederowanych Stronnictw Niepodległościowych na pow. garwoliński i puławski. Podczas I woj. świat. (1915-1918) czł. POW; za swoją działalność został areszt. 13 IV 1915 i po czterech mies. więzienia w S. i W. przez generałgubernatora warszawskiego Jengałyczewa zesłany do Tomska na Syberii. Wkrótce zbiegł z zesłania w czasie ewakuacji więźniów na wschód 20 VII 1915 i wrócił do S. gdzie rozp. organizowanie PSL na Podl. (od 1918 r. PSL „Wyzwolenie"). Areszt. ponownie we IX 1918 przez tajną polową policję niem., skazany został tymczasowo na dozór policyjny, do internowania w głąb Niemiec jednak nie doszło, zwolniono go w X t.r.
W 1918 ożenił się z Heleną Pietrzakówną, która za jego namową i przez niego przygotowana wstąpiła do Sem. Naucz. im. E. Orzeszkowej w W. Po jego uk. została naucz. w S. i towarzyszką jego drogi życiowej; mieli dwoje dzieci - Helenę Wandę i Aleksandra.
Pracę naucz. rozp. wcześnie, bo już w 1913, jako osiemnastoletni naucz., był wykładowcą w tajnych zespołach i szkółkach. Do S. przybył w 1915 jako naucz. Kursów Metodycznych dla przygotowania naucz. szk. powsz. Od 1916 naucz. w pryw. 6-klasowej szk. powsz., w t.r. objął posadę naucz. i wychowawcy w Gim. Podl. nast. w Państw. Gim. im. Hetm. S. Żółkiewskiego w S., gdzie pracował z przerwami wywołanymi posłowaniem do 1927. W 1928 przeszedł do Szk. Roln. w Starej Wsi, obejmując tam funkcję naucz. i wychowawcy.
Organizował w S. Okr. Zw. Straży Pożarnych, był również organizatorem na tym terenie struktur PSL „Wyzwolenie"; redagował wyd. w S. w 1. 1918-1919 przedwyborczego „Ludowca", a nast. wydawane w S. i B.Podl. w 1922 „Podlaskie Nowiny Wyborcze". W 1919 bezskutecznie kandydował do SU (z listy PSL „Wyzwolenie) z okr. siedleckiego, mandat poselski uzyskał z tej listy 10 V 1920 po zrzeczeniu się mandatu przez posła Szczepana Ciekota z Chodowa (zob.). Zasiadał w komisjach: konstytucyjnej, wojskowej, oświat. oraz czł. podkomisji do badania osadnictwa wojsk. Wybrany ponownie do Sejmu w 1922 z listy krajowej nr 1 (PSL), piastowała tam stanowisko sekr. Sejmu I kadencji, był czł. komisji: konstytucyjnej i spraw zagranicznych.
Po odzyskaniu niepodległości aktywnie działał w wielu organizacjach społ.-polit. m.in. początkowo był z-cą czł. Zarz. Gł. PSL „Wyzwolenie", nast. w 1919 zgłosił akces do PSL „Piast". Od XII 1919 do 1922 wiceprezes, nast. prezes Zarz. Okr. Podl. PSL „Piast", w 1. 1920-1930 jego sekr., a od IX 1921do III 1931czł. Rady Nacz. PSL „Piast".
N. był również czł. Sejmiku i Wydz. Pow. w S., w 1. 1928- 1933 czł. Rady Woj. w Lublinie, sekr. Zarz. Pow. TNSŚiW w S., czł. Zarz. Okr. Zw. Kółek Roln. w S., wieloletnim czł. Zarz. Gł. Centralnego Zw. Kółek Roln. późn. Rady Gł. Tow. Organizacji i Kółek Roln. W 1. 1931- 1932 prezesował OTOiKR w S., był czł. WTOiKR w L. w 1. 1930- 1932, czł. Rady Gł. CTOiKR, a od 1936 czł. Rady i Zarz. Gł. CTOiKR. W 1. 1928-1932 prezes Kasy Stefczyka w S., czł. Zarz. i Rady, prezes Spółdz. Roln.-Handl. „Rolnik" w 1. 1925-1932, czł. Rady Zw. Rewizyjnego Spółdz. Roln. Woj. Lubelskiego w 1. 1930-1932. Od 1924 czł. Zarz. CZMW w W. Organizator i kier. Podl. Zw. Wychowanków Szk. Gospodarstwa Wiejskiego w 1. 1928-1932; od 1925 prezes, a nast. czł. Zarz. Siedleckiego Okr. Zw. Straży Pożarnych, czł. władz woj. i naczelnych.
Od 1928 poświęcił się gł. pracy pedagogicznej, w 1. 1928-1932 uczył w Szk. Roln. w Starej Wsi pod S., a od 13 II 1933 MWRiOP mianowało go dyr. Pow. Szk. Roln. w Wacynie k. Radomia. Szk. kierował ponad 6 1., w tym krótkim okresie Wacyn stał się jednym z bardziej znanych ośrodków oświaty roln. w Polsce. Powierzono mu funkcję sekr. Zarz. Gł. Zrzeszenia Naucz. Szk. Gospodarstwa Wiejskiego, a od 1932 objął red. organu zrzeszenia „Szkolnictwo i Oświata Rolnicza". Od 1933 wydawał i redagował pisemko „Biblioteka Wacyńska". Był czynnym działaczem społ. regionu radomska-kieleckiego, prezesem Rady Nadzorczej Pow. Spółdz. Roln. Handl., czł. i wiceprezesem OTOiKR w Radomiu, przewodn. Komitetu ds. Młodzieży Wiejskiej, czł. Zjednoczonego ZMW woj. kieleckiego, prezesem Tow. Pszczelarskiego, prezesem Pow. Zw. Młodej Wsi i czł. ich władz wojewódzkich, radcą Kieleckiej Izby Roln., przewodn. Woj. Komitetu ds. Młodzieży Wiejskiej i woj. Komisji Młodzieży Służby Roln. przy Kieleckiej Izbie Roln., przewodn. Komit. ds. Kultury Wsi przy min. roln. i reformy rolnych, czł. władz regionalnych Kieleckiego Zw. OSP. Od 1937 był wiceprezesem Rady Okr. Zw. Spółdz. w Krakowie.
W 1934 po zjeździe Zrzeszenia Naucz. Szk Gospodarstwa Wiejskiego w W. wystąpił z tej organizacji zapoczątkował secesję. W 1935 w Zrzeszeniu nastąpił rozłam i 29 III 1936 na walnym zjeździe w Łowiczu grupa naucz. szk. roln. wraz z N. utworzyła Komisję Nauczycielstwa Szk. Roln. przy ZNP. Jako czł. w.w. komisji rozp. red. jej organ - „Szkoła Rolnicza" (w 1. 1933-1934). W 1938 objął funkcję prezesa w Zarz. Komisji Nauczycielstwa Szk. Roln. Był współpracownikiem Pol. Radia.
Rozwijał ponadto działalność publicystyczną. Był autorem wielu artykułów o różnorodnej tematyce w czasopismach takich jak: „Drużyna", „Dla Przyszłości", „Dla Polski", „Zarzewie", „Konfederacja", „Rząd i Wojsko", „Siew", „Wyzwolenie", „Ludowiec", „Piast", „Ludowiec - Gazeta Ludowa", „Wola Ludu", „Naprzód", „Głos Ludu Śląskiego", „Włościanin", „Kur. Lwowski", „Lud Polski", „Polak", „Gaz. Pol.", „Szkoła Rolnicza", „Szkolnictwo i Oświata Rolnicza" „Kur. Pol.", „Lubelska Gazeta Strażacka", „Gazeta Strażacka", „Przegląd Pożarniczy", „Nowa Gazeta Podl.", „Echo Warszawskie", „Głos Wsi", „Głos Nauczycielski" „Ziemia Radomska", „Gazeta Radomska"; „Przewodnik Gospodarski", „Przewodnik Pracy Społecznej", „Przysposobienie Rolnicze", „Samorząd", „Biblioteka Wacyńska". Był wydawcą i redaktorem: „Ludowca", „Ludowca - Gazety Ludowej", „Podlaskich Nowin Wyborczych", „Woli Ludu", „Lubelskiej Gazety Strażackiej", „Szkolnictwa i Oświaty Rolniczej", „Szkoły Rolniczej", „Biblioteki Wacyńskiej".
Po wkroczeniu Niemców we IX 1939, Szk. Roln. w Wacynie zamknięto. W X 1939 N. otrzymał od władz okupacyjnych zwolnienie ze stanowiska dyr. szk. Podjął wtedy pracę w Spółdz. Roln.-Handl. w Radomiu. Równocześnie zaczął działalność konspiracyjną na rzecz niesienia pomocy ludowcom, naucz., czł. z konspiracji. Pozostawał w łączności z z b. marsz. Sejmu Maciejem Ratajem. 21 I 1941 areszt. przez gestapo w Radomiu za działalność konspiracyjną, nast. przewieziony wraz z in. więźniami (290 osób) do Skarżyska Kamiennej, gdzie był przez mies. badany i torturowany. W d. 24 II 1941 wysłany i osadzony w obozie koncentracyjnym w Auschwitz (nr obozowy 10507), gdzie zginął 14 III 1941.
Dwukrotnie odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi: w 1930 z okazji X-lecia Niepodległości, w 1932 za działalność na polu pożarnictwa, w 1933 odznaczony Złotym Medalem Zasługi za dwadzieścia l. służby w OSP, Medalem Niepodległości w 1937 oraz Odznakę Pamiątkową Więźniów Ideowych. 10 X 1981 Zespół Szk. Mechanizacji Roln. w Radomiu-Wacynie otrzymał im. N.
Arch. ZHRL, Nota biograficzna N. w oprac. T. Kazimierowicza, sygn. Ż- 96; Muz. Regionalne w S., Zbiory N. przekazane przez c. Wandę Holzer; A. Niedbalski, Moje wspomnienia szkolne, mps; W. Holzer, Notatka dot. Aleksandra Niedbalskiego, mps; T. Kazimierowicz, Fragment spotkań i współpracy z panem Aleksandrem Niedbalskim, rkps; R. Matyjas, Aleksander Niedbalski pedagog - dyrektor Szkoły Rolniczej w Wacynie, mps; PSB, t. XXII, s. 729-730 (J. Sałkowski); Znani i nieznani ziemi radomskiej t. 2, Radom 1988, s. 184-188 (J. Francewicz); Kto był kim w II RP, s. 377 (J. Hempel); Parlament RP 1919-1927, s. 192; Poslowie i senatorowie RP 1919-1939, t. IV (M-P) P. Majewski, red. nauk. G. Mazur, W. 2009; Posłowie na Sejm II Rzeczypospolitej ofiary wojny i okupacji 1939-1945, oprac. J. Dudziński, A. Rutkowski, red. nauk. G. Mazur, W. 2005, s. 60; W. i T. Rzepeccy, Sejm i Senat 1922-1927, s. 355, 371-372, 464, 469; SBDRL, s. 286; T. Rzepecki, Sejm RP 1919, s. 144; - A. Niedbalski, Publiczna Męska Ludowa Szkola Rolnicza w Wacynie, Radom-Wacyn 1934; Aleksander Serwacy Niedbalski (1895-1941), oprac. T. Piesio, Garwolin 1995; Sz. Ciekot, Wspomnienia 1885-1964, W. 1969; T. Kazimierowicz, Moja droga życia, W. 1976; B. Mrozik, Działalność oświatowa i spoleczno-polityczna Aleksandra Niedbalskiego w latach 1913-1939, pr. mgr. napisana pod kier. prof. dr hab. T. Wieczorka, SGGW, W. 1987; J. R. Szaflik, Polskie Stronnictwo Ludowe „Piast” W. 1970; T. Szczechura, Ruch ludowy w Siedleckiem, W. 1984; W. Witos, Dzieła wybrane. Moje wspomnienią cz. 2, do druku przyg. i przyp. opatrzyli: E. Karczewski, J. R. Szaflik, W. 1990, s. 551-552; Cz. Wycech, Wspomnienia 1905-1939, W. 1969; J. Wilczyński, Żólkiewszczacy, s. 154-155; F. Legocki, Ludowa Męska Szkola Rolnicza w Wacynie 1921-1936,, oprac. S. Zieliński, „Zeszyty Naukowe Muzeum Wsi Radomskiej", z. 3, 1990, s. 67-141; P. Matusak, A. Winter, Siedlce 1918-1939, [w:] Siedlce 1448-1995, s. 69-70, 75-76; A. Kołodziejczyk, Przedwyborcze pisma ruchu ludowego w Siedlcach: „ Ludowiec" (1918/ 1919), „Podlaskie Nowiny Wyborcze” i „Wyzwolenie Ludu Podlaskiego” (1922)/ „Kwart. Hist. Prasy Pol.", 1988, nr 3, s. 43-55 przedruk tego artykułu [w:] A. Kołodziejczyk, Szkice z dziejów prasy podlaskiej S. 1997, s. 33-44; „Alarm". Jednodniówka Zw. Straży Pożarnych Okr. Siedleckiego. Wydana z okazji II Zjazdu Pow., wrzesień 1926; W. Jaroń, Zapomniany bohater. Aleksander Serwacy Niedbalski oddal życie w obronie niepodleglości, „Tyg. Siedl.", 1995 nr 21; Nasi kandydaci na posłów z Siedleckiego Okręgu Wyborczego Lista Nr 1, „Podlaskie Nowiny Wyborcze", nr 5 z 5 X 1922, s. 5; G. Świda, Nasz Redaktor, „Lubelska Gazeta Strażacka", nr 8 z 25 VIII 1932, s. 61-62; fot. [https://www.cozadzien.pl/radom/jest-taka-ulica-aleksandra-niedbalskiego/52556; dostęp 30.04.2021].
(autor Dariusz GRZEGORCZUK)