NESTOROWICZ Jan

Ur. 3 XI 1900 r. we wsi Drupia w pow. siedleckim, jako s. Władysława i Anieli z Sienkiewiczów. Miał starszą siostrę Kamilę oraz dwójkę młodszego rodzeństwa – Mariannę i Stanisława. Uk. cztery klasy szk. powsz. W l. 1923-1925 odbył zasadniczą służbę wojsk. w 22 pp w S., wchodzącym w skład 9 DP. Po zakończeniu, pozostając w rez. do 1939 r., zajmował się pracą na gospod. w Wołyńcach, gm. S. 24 V 1926 r. zawarł związek małż. z Franciszką z d. Piwowarek, z którą miał piątkę dzieci: Stanisławę, Stefana, Jadwigę oraz dwójkę zmarłych w wieku niemowlęcym, Józefa i Halinę.

W III 1939 r. N. został powołany z rez. i wcielony do 22 pp. Od 29 VIII 1939 r. pełnił służbę w 902 szpit. polowym. Na pocz. IX trafił w rejon Jezior Koronowskich, był uczestnikiem bitwy n. Bzurą. Po rozwiązaniu jednostki znalazł się we Włodzimierzu Wołyńskim, gdzie został aresztowany. Nast. przebywał w obozie przejściowym w Szepietówce. Od 10 X 1939 r. znajdował się w obozie pracy przymusowej w Równem, skąd został skierowany do Dubna. Po 22 VI 1941 r., wraz z innymi jeńcami został przeniesiony do obozu w Starobielsku. Po podpisaniu układu Sikorski–Majski, wstąpił do formowanych tam PSZ. N. skierowano do Tockoje, gdzie 9 IX 1941 r. został wcielony do 6 bat. sanitarnego, wchodzącego w skład 6 DP Lw.. Po reorganizacji dyw., 1 XI 1942 r. został przydzielony do 6 komp. sanitarnej 5 Kresowej DP. Od IV 1943 r. przebywał w Kirkuku, w Iraku. Na przełomie VIII i IX 1943 r. po przegrupowaniu 5 Kresowej DP, znalazł się w Palestynie, w oddalonym o 20 km na płd. od Gazy, rej. Mughazi-Nuseirat. Od I 1944 r. stacjonował w obozie w Qassasin, niedaleko Ismailii w Egipcie. 21 II 1944 r. dotarł do Taranto we Włoszech.

W trakcie kampanii włoskiej, w III t. r. N. brał udział w działaniach obronnych n. Sangro. Podczas walk o Monte Cassino, między 11 a 18 V 1944 r. jako sanitariusz uczestniczył w natarciu na „Widmo” i wzgórze 575, opatrując i ewakuując żołnierzy z pola walki. W VII t. r. wziął udział w walkach o Ankonę. W XII 1944 r. został ciężko ranny, w wyniku czego amputowano mu nogę. 9 XII 1944 r. został zabrany do 3 Ośrodka Ewakuacji, przez nast. miesiące przebywał w szpit. 31 XII 1944 r. przeniesiono go do 7 DP. 2 II 1945 r. ewakuowano przez szpit. wojsk. do Wlk. Bryt. Został umieszczony w polskim obozie przesiedleńczym nr 98 w Cumnock w Szkocji, gdzie spędził kolejne 2 l. 1 V 1946 r. został awansowany do stopnia starszego szeregowego.

Na pocz. IX 1947 r. N. przypłynął do Gd., skąd wrócił do rodzinnych Wołyniec. Na skutek poniesionych ran w trakcie wojny, koniecznej amputacji drugiej nogi i całkowitej utraty wzroku, do końca życia pozostawał nieaktywny zaw.; posiadał I gr. inwalidzką. W 1957 r. wstąpił do Związku Inwalidów Wojennych RP. Do śmierci mieszkał z rodziną w Wołyńcach. Zm. 12 I 1987 r., został pochowany w grobie rodzinnym na cm. par. w Rakowcu. 11 XI 2021 r. w Wołyńcach, odsłonięto tablicę pamiątkową poświęconą pamięci osób z regionu, zaangażowanych w walkę o niepodległość, wśród nich znalazło się nazwisko N.

Odznaczony: Krzyżem Kawalerskim OOP, Srebrnym Medalem „Zasłużonym na Polu Chwały”, Medalem Zwycięstwa i Wolności 1945, Krzyżem pamiątkowym Monte Cassino, Odznaką Pamiątkową 6 DP Lwów, Odznaką Pamiątkowa 5 KDP, Odznaką Grunwaldzką.


Wańkowicz M.
, Bitwa o Monte Cassino, W. 1989; Praga J., Obozy dla polskich jeńców wojennych na Wschodzie, (w:) Obozy jenieckie NKWD IX 1939 – VIII 1941, red, S. Jaczyński, W. 1995, s. 126, 127, 130; APS, Akta Ur., Zaślubionych i Zm. Skórzec 1900, sygn. 121; CAW, Alfabetyczna kartoteka ewidencyjna jeńców 1939 r. Kolekcja Akt z Archiwów Rosyjskich, sygn. CAW-1-; CAW, Księgi Ewidencji żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie powracających do kraju w l. 1946-1947, sygn. IV/W376-585b-175; Instytut Polski i Muz. im. gen. Sikorskiego w Londynie, 6 Kompania Sanitarna. Dziennik działań. T. II, sygn. C. 334/II; Instytut Polski i Muz. im. gen. Sikorskiego w Londynie, „Krzyż pamiątkowy Monte Cassino – nadanie”, sygn. KPMC; Ministry of Defence UK APC Polish Enquiries, sygn. 3/1900/22/I/APC/POL/G; https://www.tygodniksiedlecki.com/t63428-odsloniecie.pomnika.w.wolyncachkolonii.htm [dostęp 28.05.2022]; zbiory prywatne rodziny udostępnione przez D. Gugała;


(autor Aleksandra GUGAŁA)