LAZAR Zuzanna


Ur. się 27 XII 1923 w Wiśle, w 1938 r. ukończyła szk. powsz. Na pocz. okupacji hitlerowskiej została przymusowo wysiedlona na roboty do Niemiec. Pracowała w Berlinie w fabryce zbrojeniowej i po tragicznych doświadczeniach z tym związanych przez wiele lat odmawiała wyjazdu do Niemiec – nawet na zaproszenia swoich wychowanków.

Po powrocie do Polski zgłosiła się do Diakonatu Żeńskiego „Eben-Ezer”, do służby kandydackiej została przyjęta w r. 1947. Diakonat (jego biblijna nazwa znaczy „Aż dotąd pomagał nam Pan”) założył w Dzięgielowie w 1923 r. ks. Karol Kulisz (jako pol. patriota został zamordowany przez hitlerowców w obozie w Buchenwaldzie w 1940 r.). Po wojnie jego dzieło wznowiły diakonise powracające z rozproszenia. Istotną rolę w reaktywowaniu Diakonatu odegrała, wybrana wtedy na przełożoną, siostra Danuta Gerke.

L. przyjęła wyświęcenie na diakonisę po dziesięciu latach próby, w r. 1957. Opiekowała się osieroconymi dziećmi i osobami starszymi w Dzięgielowie, pracowała w szpitalu w Cieszynie, przez pewien czas służyła wśród chorych i upośledzonych w Szwajcarii. W l. 80. XX w. pełniła służbę w Ewangelickim Domu Opieki „Tabita” w Konstancinie-Jeziornej. Po przejściu na emeryturę, mieszkając w Domu Sióstr w Dzięgielowie, nadal utrzymywała kontakty z potrzebującymi, odwiedzała chorych i niedołężnych bez względu na ich wyznanie. Pomagała we wspólnym gospodarstwie, a gdy nie starczało już sił fizycznych - modliła się za innych.

Do wyjazdu do podlaskiego Węgrowa (pocz. XII 1962) wytypowała ją przełożona Diakonatu, siostra Danuta, mówiąc: „Siostro Zuziu, dobierz sobie kogo chcesz i pojedziecie obie”; wybrała więc siostrę Alinę. Ich pierwszym wspólnym posiłkiem, wówczas z ośmioma podopiecznymi, była wieczerza wigilijna. Nim do niej zasiadły musiały posprzątać dom i urządzić kuchnię, by można było cokolwiek ugotować. Po pewnym czasie prowadziły na zmianę nabożeństwa niedzielne, bo ks. Karol Messerschmidt (zob.) (administrator parafii) przyjeżdżał do Węgrowa dwa razy w miesiącu, a Jan Klemm (lektor parafialny) poważnie chorował. L. trafiła do Węgrowa w pocz., najtrudniejszym okresie organizowania „Sarepty”, gdy brakowało wszystkiego – czasami nawet jedzenia. Opał trzeba było „wydreptywać” (jak mawiały węgrowskie diakonise) ze składu położonego trzy km od domu opieki, a te wyprawy w trzaskającym mrozie nie zawsze kończyły się powodzeniem. L. była odpowiedzialna za sprawowanie opieki nad ok. trzydziestoma osobami. Wspierały ją w tej służbie diakonise: wspomniana już Alina Ciosk oraz Daniela Ferek i Krystyna Pilch.

L. umiała zdobywać zaufanie otoczenia. Było to tym cenniejsze, że wspólnota ewangelicka w par. węgrowskiej (obejmującej pięć powiatów) po II woj. świat. skurczyła się niepomiernie. Przy czym prosta miejscowa ludność traktowała ewangelików podejrzliwie lub niechętnie uważając, że są Niemcami i to odpowiadającymi za zbrodnie hitleryzmu. Diakonisa miała wybitny talent pedagogiczny. Była lubiana za pogodę ducha, wewnętrzne ciepło i skromność. Zdarzało się jednak, że niektórzy podopieczni wykorzystywali jej otwartość, gotowość do dzielenia się z innymi i nieumiejętność odmawiania. Dawni wychowankowie pisali do swojej „mamy” i odwiedzali ją niemal do końca jej życia. Sama niechętnie przyjmowała pochwały, nie lubiła, gdy zwracano na nią uwagę. Powtarzała, że wiara powinna się wyrażać w czynnej miłości, bez oczekiwania uznania i wdzięczności.

W 2013 r., w czasie jubileuszu 90-lecia „Eben–Ezer”, obchodziła 65-lecie swojej służby. Zmarła w Domu Sióstr w Dzięgielowie rok później, 20 X 2014.


Zuzanna Lazar (wspomnienie)
, „Zwiastun Ewangelicki” 2014, nr 21; Odeszli do Pana – Zuzanna Lazar, „Kalendarz Ewangelicki” 2015; Siostra Zuzanna Lazar, [w:] Powołane, Dzięgielów 2017; Lazar E., Powstanie i rozwój diakonatu „Eben-Ezer” w Dzięgielowie w okresie międzywojennym, Dzięgielów 1974 – mps pracy magisterskiej napisanej w Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej (dalej ChAT); „Sarepta” w Węgrowie, „Zwiastun” 1992, nr 18; Woltman E., Zadania diakonii Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce, W. 2005 – mps pracy magisterskiej napisanej w ChAT; Z potrzeby serca – Diakonat „Eben-Ezer” ma 90 lat, „Zwiastun Ewangelicki” 2013, nr 19; Jak u siebie w domu – życie w „Sarepcie” oczami diakonis, „Zwiastun Ewangelicki” 2016, nr 3; Stach M., Diakonaty Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce, W. 1965 – mps pracy magisterskiej napisanej w ChAT; Materiały niepublikowane: fragmenty rozmów Hanny Świeszczakowskiej z siostrami-diakonisami: Anielą Kawulok, Aliną (Heleną) Ciosk, Danielą (Danutą) Ferek (Węgrów i Dzięgielów, 2011-2); Fot. L. z 1953 r., pochodzi z arch. Diakonatu w Dzięgielowie (udostępniona przez ks. Emila Gajdacza). Nazwa Ewangelickiego Domu Opieki „Sarepta” nawiązuje do nazwy miejscowości, w której w IX wieku przed naszą erą wdowa ugościła proroka Eliasza, dzięki czemu później nie zabrakło w jej domu oliwy i mąki.

(autor Hanna ŚWIESZCZAKOWSKA)