Ur. się w d. 17 VII 1912 r. we wsi Jagodne k. Garwolina. S. Antoniego i Marii z domu Suchecka. Ukończył miejscową szk. powsz. W okresie międzywojennym odbył służbę wojsk. w marynarce wojennej. Podczas wojny obronnej 1939 r. brał udział w obronie Oksywia w Gdyni. Pełnił wówczas funkcję kmdta polowej składnicy uzbrojenia w Jarze Pierwoszyńskim. W dniu 17 IX 1939 r., po spaleniu składnicy z amunicją, został wzięty do niewoli niem. W 1940 r. uciekł z Oflagu IIC Waldenberg. Po 6 tygodniach marszu powrócił do domu rodzinnego w Jagodnem k. Garwolina.

We IX 1940 r. R został zaprzysiężony jako żołnierz Straży Chłopskiej/BCh i został powołany na stanowisko z-cy kmdta obwodu garwolińskiego BCh. Nadzorował pion łączności. Współorganizował placówki BCh w powiecie garwolińskim. W 1942 r. R zagrożony aresztowaniem zrezygnował z funkcji z-cy kmdta obwodu i został przeniesiony w charakterze słuchacza do Szk. Spółdzielczości w Nałęczowie. W XII 1942 r. po przyjeździe do domu rodzinnego na święta został aresztowany przez gestapo i wywieziony do więzienia na Pawiaku w W. Po brutalnym śledztwie, w maju został wysłany do KL Auschwitz. W tym właśnie obozie uczestniczył w ruchu oporu. W KL Auschwitz R przebywał do 14 VI 1944 r., kiedy zbiegł. Dzięki pomocy żołnierzy AK i BCh przedostał się -przez Kraków, Częstochowę, Warszawę - do Garwolina. Wrócił do pracy konspiracyjnej, ale w wyniku osłabienia organizmu nie uczestniczył czynnie w akcji „Burza”. Do końca okupacji niemieckiej był poszukiwany przez gestapo.

Po II woj. świat. R uczestniczył w odtwarzaniu i działalności Powiatowego Związku „Wici” w Garwolinie. W 1946 r. został aresztowany przez UB i był więziony przez trzy mies. w W. Po uwolnieniu pracował w spółdzielczości na terenie pow. garwolińskiego. Odznaczony m.in. Krzyżem Partyzanckim.

Żonaty z Wandą Skibińską miał troje dzieci: Wandę-Justynę, Tomasza i Grzegorza. Zm. w Garwolinie w dniu 2 VII 1988 r. i został pochowany na miejscowym cm. par.

Piesio T., Historia Ruchu ludowego w powiecie garwolińskim w latach 1864-1949, W. 2001; W 70 rocznicę wybuchu II wojny światowej, „Biuletyn historyczny Muzeum Marynarki Wojennej” nr 24, Gdynia 2009; APS, Akta stanu cywilnego par. rzymskokatolickiej w Garwolinie, sygn. 62/1220/0/1.1/16;. Wspomnienia Antoniego Rusznicy (maszynopis w posiadaniu autora).

(autor Michał KALBARCZYK)