R h. Ostoja właściciel ziemiański we wsi Roguszyn Leśniki w obwodzie Stanisławowskim ur. się w rodzinnej wsi w d. 23 XI 1789 r. Był s. Michała Roguskiego i Katarzyny Świętochowskiej. O. był właścicielem części wsi Roguszyn Stary i Roguszyn Leśniki (obecnie wsie Roguszyn i Leśniki w pow. węgrowskim).
R po uk. szk. gimnazjalnej w Węgrowie w VI 1809 r. rozpoczął pracę jako aplikant w kancelarii urzędu Administracji Cyrkułu w S. Zgodnie z decyzją komisarza wojennego został nast. kancelistą w biurze Cyrkułu Siedleckiego. Po rozwiązaniu tego biura pracował od VII 1810 r. w Intendenturze Dóbr i Lasów Narodowych Departamentu Siedleckiego. We IX 1810 r. przenosi się do W.Tam podejmuje pracę jako „oficjalista klasy 2” w kancelarii Dyrekcji Generalnej Żywności Wojska. Na tym stanowisku pracuje do rozwiązania tej dyrekcji w I 1812 r. Nast. pełnił obowiązki kontrolera magazynów żywności w Modlinie. W IV 1812 r. otrzymuje nominację na urzędnika klasy pierwszej w Dyrekcji Żywności Polowej. Przechowywany w aktach Deputacji Szlacheckiej i Kancelarii Marszałka Szlachty Guberni Warszawskiej w AGAD dokument zatytułowany „Lista stanu służby Mikołaja Roguskiego, Radnego Magistratu Miasta Warszawy, Naczelnika Wydziału Skarbu i Kass” zawiera informację, że R w 1812 r. będąc urzędnikiem administracji wojskowej został wzięty do niewoli -wojennej - po wyjściu z której w roku 1813 pracował jako kalkulator w Biurze Administracyi Koszar i Zabudowań.
W VI 1816 r. R rozpoczyna pracę w Urzędzie Municypalnym m. W. Pocz. pełni funkcję zastępcy rachmistrza, a od VI 1817 r. z-cy kontrolera kasy skarbowej. Po wybuch powstania listopadowego władze powstańcze awansują go w II 1831 r. na posadę Referenta czyli ławnika w Wydziale Kas Urzędu Municypalnego z pensyą roczną rubli sr.600”. Był to spory awans i w dokumencie opisującym przebieg służby odnotowano, że Posada Ławnika w Magistracie pomieszczana jest w klasie ósmej klasyfikacyi Urzędów w Królestwie z roku 1836, miał na ten ów czas 41 lat wieku.
W czasie powstania R był czł. Gwardii Narodowej. W d. 28 II 1831 r. podpisał „adres” mówiący, że Gwardia jest gotową do poniesienia wszelkich ofiar z majątku i życia, a te same piersi, które są przepełnione uczuciami nigdy niewygasłej miłości drogiej nam Ojczyzny, dzisiaj są gotowe do stawienia puklerza wrogom naszym. Po upadku powstania R pozostał w stolicy i ponowił wymaganą od mieszkańców i urzędników przysięgę. Dzięki zdobytemu w czasach Ks. Warsz. doświadczeniu awansował w hierarchii urzędniczej administracji Król. Pol. W dalszej karierze nie przeszkodziła mu przynależność do Gwardii Narodowej oraz awans otrzymany od władz powstańczych. W IV 1832 r. zostaje wybrany do powołanej przez Radę Administracyjną deputacji, której zadaniem była ocena strat i ustalenie wykazu poszkodowanych w wyniku działań wojsk. w W. i na Pradze. Zachował stanowisko ławnika i referenta wydziału kas i otrzymał podwyżkę wynagrodzenia. Został także oddelegowany do pełnienia obowiązków Assesora Lombardu z pensyą do tejże posady przywiązaną.
R zawarł w d. 12 X 1833 r. małż. z Elżbietą Dickman c. Karola i Elżbiety z Jungów. Do ewangelickiej rodziny małżonki należała kamienica na ulicy Długiej numer 576. Jego krąg rodzinny i towarzyski to zamożni mieszczanie oraz urzędnicy warszawscy. R w II 1844 roku został zatwierdzony przez Radę Administracyjną na stanowisku radnego naczelnika Wydz. Kas Magistratu W., a w XII 1845 r. otrzymuje order św. Anny III klasy. Zajmowane stanowisko zaliczane było w hierarchii rang urzędniczych w Król. Pol. do wysokiej siódmej klasy. Ułatwiało mu to w 1849 r. uzyskanie potwierdzenia przez Heroldię szlachectwa. Pełniący obowiązki prezydenta W. w piśmie do Heroldii popierającym wniosek R o potwierdzenie jego szlachectwa nabytego przed ogłoszeniem zmian w 1836 r. pisze, że ma on powierzony szczególny nadzór nad Kasami Miasta i oddane Klucze od Głównych skrzyń pieniędzy. W spisie szlachty Król. Pol. z 1851 r. jest wymieniony wśród tych którzy podwójny tytuł do szlachectwa udowodnili, to jest przed ogłoszeniem prawa i po ogłoszeniu prawa nabyty. Potwierdzenie szlachectwa otrzymały także dzieci R i Elżbiety Dickman: Henryk Bronisław, Teofil Konrad, Julian Karol, Władysław Feliks, Eugenia Maria i Natalia Sabina.
R karierę urzędniczą zakończył uzyskując rangę radcy kolegialnego. Przeszedł na emeryturę przed 1860 r. Zm. we IX 1868 r. i został pochowany na Powązkach w W. Jego potomkowie dali wiele dowodów patriotyzmu i poświęcenia dla ojczyzny. S. Henryk (1834-1902), właściciel maj. Szwarszowice w pow. opatowskim był w 1863 r. czł. władz powstańczych woj. sandomierskiego. Wnukowie i prawnukowie R byli na przełomie XIX i XX w. zamożnymi ziemianami, działaczami gosp. i społ., a po odzyskaniu przez Polskę w 1918 r. niepodległości oficerami odrodzonego wojska, uczestnikami kampanii wrześniowej 1939 r., konspiracji AK, a po 1945 r. pracownikami nauk.
Spis szlachty Królestwa Polskiego z podaniem krótkiej informacyi o dowodach szlachectwa, W. 1851, s. 203; Szlachta wylegitymowana w Królestwie Polskim w latach 1836-1861, oprac. E. Sęczys, przygotował do druku S. Górzyński, W. 2000, s. 580; Roguski M., Migracja drobnej szlachty ziemi liwskiej do Warszawy w XVIII i XIX wieku, [w:] „Skąd się biorą warszawiacy? Migracje do Warszawy w XIV-XXI wieku”, red. K. Wagner, K. Zwierz, P. Piechocki, W. 2016, s. 105-119, Dyaryusz Sejmu z R. 1830-1831, Wydał Michał Rostworowski, t. II od 9 lutego do 18 kwietnia 1831, Kr. 1908, s. 226-228; AGAD, Deputacja Szlachecka i Kancelaria Marszałka Szlachty Guberni Warszawskiej, sygn. 156, k. 132-135 i sygn. 445, k. 24, AGAD, Komisja Rządowa Spraw Wewnętrznych, sygn. 7106, k. 102-103 i 135.
(autor Mirosław Zygmunt ROGUSKI)