Ur. się 6 III 1942 r. w. Olszewnicy gm. Kąkolewnica pow. Radzyń Podl., w rodzinie Józefa i Anny z d. Wysokińskiej. Po uk. szk. podst. w rodzinnej wsi zdecydował się na wybór zawodu naucz. Zdał egzamin wstępny i podjął naukę w Państw. Lic. Pedagogicznym w Leśnej Pod. pow. B.Podl. Podczas nauki w tym zakładzie kształcenia naucz. na Płd. Podl. był przew. samorządu uczniowskiego, czł. drużyny harcerskiej i czł. szkol. radiowęzła. Prowadził szereg imprez kulturalnych, wieczorków i akademii szkol. Brał udział w przedstawieniach teatru szkol.
Po zdaniu egzaminu dojrzałości w VI 1961 r. i uzyskaniu uprawnień do nauczania w szk. podst. (XXXV promocja, 1961 r.), O jako jeden z najlepszych absolwentów zdał egzaminy wstępne i rozpoczął studia historyczne na Wydz. Humanistycznym UMCS w L. W okresie studiów uczestniczył w pracach samorządu studenckiego w tym Zrzeszeniu Studentów Polskich. W tej organizacji był przez I kadencję przew. Rady Wydz. Humanistycznego. Dodatkowo zarobkując, pracował jako likwidator szkód gradowych i powodziowych Państwowego Zakładu Ubezpieczeń.
Po uk. studiów i obronie pracy magisterskiej napisanej pod kierunkiem dr Zygmunta Mańkowskiego z tematu „Bataliony Chłopskie w Podokręgu IV B” w VI 1966 r. wyróżnionej Nagrodą Aleksandra Zawadzkiego, O otrzymał propozycję podjęcia pracy w macierzystej uczelni. Po odbyciu w r. akademickim 1966/67 rocznego stażu w charakterze asystenta w Zakładzie Historii Nowożytnej włączony został w prace nad powstaniem Stud. Nauk Polit. W latach 1967-1972 pracował jako asystent i starszy asystent na Wydz. Politologii UMCS. Kontynuując badania w 1972 r. na Wydz. Humanistycznym UMCS, O obronił pracę doktorską z tematu: „Początki władzy ludowej na Rzeszowszczyźnie 1944-1947”, napisanej pod kierunkiem prof. Stanisława Krzykały. Mianowany adiunktem, od 1973 r. był kierownikiem Zakładu Ruchów Polit. Międzyuczelnianego Instytutu Nauk Polit. (MINP) w L.
Prowadząc nadal prace badawcze i kwerendę źródłową, w 1979 r. obronił na Wydz. Humanistycznym UMCS rozprawę habilitacyjną z tematu: Polska Partia Robotnicza na Lubelszczyźnie 1942-1948. Mianowany docentem, jako jeden z wicedyrektorów MINP zainicjował powołanie studiów magisterskich z zakresu nauk polit. Równolegle prowadził badania nad historią najnowszą Lubelszczyzny i Rzeszowszczyzny i nad problematyką myśli polit. W 1982 r. został mianowany dyr. MINP i tą trudną funkcję z powodzeniem pełnił do k. 1990 r. Doprowadził do znaczącego wzrostu potencjału kadrowego placówki funkcjonującej na prawach wydz. W okresie obowiązywania stanu wojennego w Polsce zdołał obronić przed wydaleniem z pracy w MINP siedmiu pracowników nauk.-badawczych zawieszonych w zajęciach. Zainicjował i doprowadził do wielu międzynarodowych i krajowych konferencji, sesji i kongresów z zakresu współczesnych ruchów polit. europejskich i polskich, życia Polonii w Skandynawii, Austrii i Francji. W 1981 r. wszedł w skład Komitetu Nauk Polit. PAN. W VI 1994 r. O został mianowany prof. nauk humanistycznych. 1 VII 1994 r. został prof. nadzwyczajnym, a w 1999 r. prof. zw. UMCS. Pełen inicjatywy, był jednym z organizatorów Wydz. Politologii UMCS i prodziekanem tego wydz. w l. 1993-1996. Włączył się też w organizację Puławskiej Szk. Wyż. z siedzibą w Puławach. W tej szk. wyż. w l. 1998-2002 był dziekanem Wydz. Nauk Społ.
W ostatnim dziesięcioleciu XX w. i kolejnym dziesięcioleciu XXI w. O realizował się z dużym powodzeniem jako badacz dziejów historii najnowszej, w tym regionalistyki. Był współautorem takich opracowań jak: Dzieje Włodawy pod red. E. Olszewskiego i R. Szczygła (1991 r.); Włodawa. Miasto i region na przełomie XX/XXI wieku pod red. E. Olszewskiego (2002 r.); Włodawa i okolice w fotografii pod red. E. Olszewskiego, W. Paszkowskiego i M. Reddego (2005 r.).
W dziedzinie problematyki współczesnej myśli polit., ruchów polit. i kultury polit. doprowadził do wydania m.in. opracowań pt. Tradycje i współczesność kultury politycznej w Polsce 1918-1990 pod red. E. Olszewskiego (1991 r.); Chrześcijańska demokracja we współczesnym świecie pod red. K. Krzywickiej i E. Olszewskiego (1999 r.); Ideologia, doktryny i ruch polityczny współczesnego liberalizmu pod red. E. Olszewskiego i Z. Tymoszuka (2004 r.).
Efektem zainteresowań badawczych problematyką emigracyjną i polonijną było opracowanie ponad 30 haseł w Encyklopedii polskiej emigracji i Polonii pod red. K. Dopierały t. I-V; monografia pt. Emigracja polska w Danii 1893-1993 (1993 r.); Polacy w Norwegii 1940-2010 (2011 r.).
Ogółem opublikował ponad 250 prac, ponad 80 haseł encyklopedycznych i not biograficznych.
Charakteryzowany jako „znakomity dydaktyk, wykładowca wyrozumiały i przyjazny” wypromował 14 doktorów, ponad 550 magistrów i licencjatów.
W stan spoczynku przeszedł w poł. 2012 r. Nie chcąc „zrywać” kontaktu z młodzieżą akademicką w l. 2010-2014 był prorektorem Wyż. Szk. Stosunków Międzynarodowych i Komunikacji Społecznej w Chełmie n/Uherką. Od X 2014 r. pracował jako prof. w Wyż. Szk. Gospodarki Krajowej w Kutnie.
W wolnym czasie jako hobby traktował militaria i numizmatykę. Był uczestnikiem dorocznych zjazdów - pielgrzymek „Leśniaków”.
Zm. 4 XI 2016 r. w L. Pochowany został na miejscowym cm. przy ul. Lipowej.
Żonaty, pozostawił s. Piotra (ur. 1970) i c. Agnieszkę Ewę (ur. 1972).
Odznaczony był Krzyżem Kawalerskim OOP, Złotym Krzyżem Zasługi, Medalem KEN, Złotym Medalem „Za długoletnią służbę”, Medalem Honorowym „Polonia Semper Fidelis”, Srebrnym Medalem „Za zasługi dla Obronności Kraju”. Uhonorowany był m.in. Odznaką „Za zasługi dla Lubelszczyzny”, Odznaką „Za zasługi dla Województwa Zamojskiego”, Odznaką „Za zasługi dla Województwa Chełmskiego”, Odznaką Honorową „Zasłużony dla Kultury Polskiej”. Był honorowym obywatelem m. Włodawy.
Sroka J., Leśniacy. Zakład Kształcenia Nauczycieli w Leśnej Podlaskiej 1916-1970, Wyd. Podlaskie Tow. Społeczno-Kulturalne, B.Podl. 1990, s. 425-426; Who is who w Polsce Encyklopedia Biograficzna z życiorysami znanych Polek i Polaków, Wyd. Hübners Blaues Who is Who, Wyd. I, L. 1990, s. 1434-1435; Współcześni Uczeni Polscy. Słownik biograficzny t. III, Wyd. Ośrodek Przetwarzania Informacji, W. 2000, s. 360-361; Kim kto jest w Województwie Lubelskim, Informator, Wyd. Multico, L. 2000, s. 152; Kto jest kim w Polsce, Edycja IV, Wyd. Polskiej Agencji Informacyjnej S.A., W. 2001, s. 682-683; Złota Księga Nauki Polskiej. Naukowcy Zjednoczonej Europy, Wyd. Polski Instytut Biograficzny Master media, W. 2006, s. 581; Złota Księga Nauk Humanistycznych 2013, Wyd. Helion, Gliwice 2013, s. 279; Złota Księga Nauk Społecznych 2014, Wyd. Helion, Gliwice 2014, s. 209; Janusz G., Leszczyńska K., Profesor Edward Olszewski Wspomnienie, „Wiadomości Uniwersyteckie” III 2017, s. 21-25 (foto); Demidowicz T., In Memoriam Edward Olszewski (1942-2016), „Echo Leśniaków” Czasopismo Absolwentów Leśniańskiej Szkoły Pedagogicznej Nr 21, R. 2017, s. 167-170 (foto).
(autor Tomasz DEMIDOWICZ)