KOZLOWSKI Wladysaw Aleksander

Ur. się 8 IX 1907 r. w Łosicach w pow. konstantynowskim na Południowym Podl., w rodzinie Mieczysława i Stefanii z Mystkowskich. W wyniku zawieruchy wojennej znalazł się z rodziną w Kaliszu. Po uk. szk. powsz. wstąpił do Państw. Gim. im. Tadeusza Kościuszki, w którym zdał w 1927 r. maturę. Już jako gimnazjalista budował modele samolotów, a nast. podjął się budowy samolotu własnego pomysłu.

Po wstąpieniu na Wydz. Mechaniczny PW kontynuował swoją pasję. Został konstruktorem samolotu sportowego WK-1 „Jutrzenka”, na którym pilot S. Czyżewski w I Krajowym Konkursie Awionetek 8-9 X 1927 r. zajął w klasyfikacji III miejsce. Decyzją Komisji Sportowej Aeroklubu RP z 1928 r. K otrzymał dypl. pilota samolotowego sportowego Nr 13 FAI. Na przełomie 1929/30 został konstruktorem samolotu sportowego PZL-5 z silnikiem DH „Gipsy” o mocy 84 koni mechanicznych. Zatrudniony jeszcze jako student w Państw. Zakładach Lotniczych (PZL), na początku l. 30. był konstruktorem kolejnej wersji samolotu sportowego oznaczonego symbolem PZL-5 bis o prędkości 164 km/h, pułapie 3715 m. i zasięgu 530 km. Powołany do odbycia służby wojsk. uk. SPR Lotnictwa. W 1934 r. opracował kolejną wersję samolotu sportowego z oznaczeniem WK-3 oblatanego przez kpt. I. Giedgowda. Pracował jako inż. konstruktor w PZL w W. do IX 1939 r.

W wolnym czasie K oddawał się pracy społ. Należał do grona inicjatorów powołania w 1927 r. Akademickiego Aeroklubu Warszawskiego, a nast. Aeroklubu Warszawskiego. Zasiadał niemal bez przerwy od 1931 do 1939 r. w zarządzie Aeroklubu Warszawskiego, sprawując m.in. funkcje sekr. w l. 1931-1932.

Po klęsce wrześniowej ewakuowany z personelem PZL K znalazł się w Rumunii, a nast. Wielkiej Brytanii. Początkowo, w st. por. technika oficera, z grupą inż. polskich był w dyspozycji Biura Instrukcji i Tłumaczeń, powołanego od X 1940 r. przy centrum PSP w Blackpool. Nast. na własną prośbę skierowany został do 18 Jednostki Szkolenia Operacyjnego - Operational Training Unit - w Bramcote.

K zginął śmiercią lotnika 14 III 1942 r. na samolocie Vickers „Wellington” NT 2961 podczas nocnego lotu treningowego. Pochowany został na cm. Nuneaton, grób nr 106, sekcja H.

Żonaty, miał s.

Odznaczony był Srebrnym Krzyżem Zasługi, Odznaką Honorową LOPP II stopnia (srebrną) i Medalem Lotniczym.

Cumft O., Kujawa H. K., Księga Lotników polskich poległych, zmarłych i zaginionych 1939-1946, Wyd. MON, W. 1989, s. 340; Kryska-Karski T., Straty korpusu oficerskiego 1939-1945, Londyn 1996, s. 204; Tuszyński B., Księga sportowców polskich ofiar II wojny światowej 1939-1945, W. 1999, s. 142 (foto); XXX Aeroklubu Warszawskiego 1927-1957, W. 1959, s. 15, 18-19, 96-97; Dąbrowski K., Przegląd samolotów sportowych i ich osiągnięć, W. 1964, s. 52-53; Konieczny J. R., Kronika lotnictwa polskiego 1941-1945, W. 1981, s. 51, 81; Malinowski T., Sport samolotowy, [w:] Polskie Lotnictwo Sportowe, Kr. 1987, s. 50-52; Wojciechowski J., Polskie konstrukcje samolotowe, [w:] Polskie Lotnictwo Sportowe, Kr. 1987, s. 98-103; Biuletyn ARP Nr 12 z 15 X-15 XI 1928 r.; „Lot Polski” nr 12 z XII. 928 r., s. 837-840; „Lot i Obrona Przeciwlotniczo-Gazowa Polski” Nr 1 z I 1934 r., s. 4; CAW Akta Personalne Nr 1564; Instytut Sikorskiego LOT AV 96/26/31.

(autor Tomasz DEMIDOWICZ)