HYZYNSKI Henryk

Ur. w 1925 r. w Garwolinie. S. Stanisława i Marii z d. Grunwald. Przed wybuchem II woj. świat. uk. szk. powsz. w Garwolinie. W XI 1941 r. wstąpił do ZWZ-AK. Przysięgę i przeszkolenie wojsk. odbył w Leszczynach nieopodal Garwolina. Podczas okupacji z racji młodego wieku zajmował się m.in. kolportażem prasy konspiracyjnej. Pracował również przy naprawie pojazdów mechanicznych. W czasie akcji „Burza” był odpowiedzialny za zabezpieczenie niem. pojazdów mechanicznych, a nast. po wycofaniu się wojsk niem., należał do grupy żołnierzy AK pilnujących porządku. Po wkroczeniu ACz i NKWD H został w d. 18 XI 1944 r. aresztowany, a nast. po przesłuchaniu przewieziony do Łaskarzewa. Po kilku d. został wraz z grupą więźniów przetransportowany do obozu NKWD pod Sokołowem Podl., a później do obozu nr 270 w miejscowości Jogła na Syberii. Przez pewien czas przebywał w obozie w Szepietowie. Pracował przy wyrębie lasu i w fabryce. Został zwolniony z obozu w III 1946 r., powrócił do Polski w stanie skrajnego wycieńczenia (ważył 37 kg).

Po powrocie H zamieszkał w rodzinnym Garwolinie. W d. 29 VI 1946 r. w ramach represji przed referendum został zatrzymany przez funkcjonariuszy UB na kilkadziesiąt godzin. W kolejnych l. nie uczestniczył w życiu politycznym. Prowadził warsztat mechaniczny, był twórcą klubu motocyklowego i działaczem Cechu Rzemiosł Różnych w Garwolinie. Po transformacji ustrojowej uzyskał informacje dotyczącą uwięzienia w 1944 r. Należał do Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej i Związku Sybiraków - oddział Garwolin. W 2000 r. otrzymał awans do st. ppor. WP. Był odznaczony: Krzyżem Partyzanckim, Odznaką Honorową Sybiraka, Krzyżem Armii Krajowej.

H zm. w d. 29 III 2019 r. Został pochowany na cm. par. w Garwolinie. Żonaty z Danielą (1928-2019). Miał dwoje dzieci.

Zarębska A., Skarbnik pamięci, Wojenne wspomnienia mieszkańca Garwolina, „Życie Garwolina”, nr z 10 09 2004 r., s. 4; Księgi metrykalne par. Przemienia Pańskiego w Garwolinie; Relacje ustne Henryka Hyżyńskiego z dnia 5 X 2005 r., relacje pisemne Henryka Hyżyńskiego.

(autor Michał KALBARCZYK)