Ur. się 23 XII 1914 w chłopskiej rodzinie Stanisława i Bronisławy w Rudniku, przysiółku Kąkolewnicy w pow. radzyńskim, jako drugie spośród trojga rodzeństwa. Starszy brat Władysław, młodsza siostra Józefa. Uk. szk. powsz. i odbył służbę wojsk. w Brześciu, w 6 bat. saperów 9 DP. W 1939 r. wziął udział w wojnie obronnej, udało mu się uniknąć niewoli i osiąść w rodzinnym Rudniku, gdzie przejął obowiązki po bracie, który poległ w 1939 r. podczas obrony Twierdzy Brzeskiej. 8 V 1940 r. w Międzyrzecu Podl. wziął ślub ze Stefanią z d. Kot z Berezy, gdzie małżonkowie wspólnie zamieszkali. Małż. miało s. Jana, który zm. wkrótce po ur., oraz Waldemara. W 1941 r. G otrzymał z niemieckiego Arbeitsamtu nakaz zgłoszenia się do punktu zbiorczego w celu wyjazdu na przymusowe roboty do Niemiec. Podjął decyzję o ukrywaniu się. Już wcześniej przystąpił do konspiracji. Po utworzeniu AK mianowany d-cą plut. w Rej. Kąkolewnica w Obwodzie Radzyń. W tym czasie sygnował ulotki ps. „Karol”. Ps. „Płomień” przybrał, gdy w czasie pacyfikacji rodzinnej wsi przez Niemców jego częściowo sparaliżowana siostra spłonęła w podpalonym domu.
W czasie przygotowań do akcji „Burza” plut. G znalazł się w strukturze 35 pp pod d-ctwem mjr. Konstantego Witkowskiego „Müllera”. Jego bezpośrednim przełożonym był por. Wacław Sierpiński „Grek”. Operacje zgrupowania skutecznie dezorganizowały oddziały tyłowe Wehrmachtu paraliżując transport i komunikację. Mimo znaczących sił złożonych z jednostek Schutzpolizei i żandarmerii, Niemcom nie udało się rozbić struktur AK, które z pomocą Sowietów wyzwoliły Radzyń Podl. 23 VII 1944 r.
Na pocz. VIII 1944 r. Sowieci aresztowali d-ctwo 35 pp AK. G podjął decyzję o pozostaniu w konspiracji. Znalazł się w szczególnie trudnym położeniu, w Kąkolewnicy stacjonowały jednostki sztabowe 2 Armii Lud. WP i towarzyszące im formacje NKWD. Struktury dowodzenia zostały rozbite, a kanały informacyjne zerwane. W I 1945 r. odtworzono struktury Kom. Obwodu Radzyń pod d-ctwem por. Leona Sołtysiaka „Jamesa”, której zwierzchność przyjął również G. Od IX 1945 r. funkcjonowała ona w ramach Zrzeszenia WiN. Plut. G przeprowadzał akcje dyscyplinujące za przynależność do PPR oraz przejawy współpracy z bezpieką. Był wyróżniającym się żołnierzem, za co 8 XI 1946 r. został odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami i awansowany do st. sierżanta.
W noc sylwestrową 1946 r. oddział G wziął udział w ataku WiN pod d-ctwem por. Leona Taraszkiewicza „Jastrzębia” na placówkę PUBP w Radzyniu Podl. Jego oddział razem z podkomendnymi por. Jerzego Skolińca „Kruka” atakował budynek szk. obsadzony przez dwa plut. KBW. Po nieudanej akcji oba oddz. wycofały się na miejsce kwaterunku.
Po ogłoszeniu amnestii na pocz. 1947 r. Kom. Obwodu wydała podkomendnym rozkaz ujawnienia się. G uczynił to wraz z oddz. 4 IV 1947 r. w Radzyniu Podl. Aresztowania żołnierzy WiN przez UB skłoniły G do powrotu do konspiracji. Wraz z kilkoma towarzyszami broni działał w podziemiu jeszcze kilka mies. Zdradzony przez czł. własnego oddz., ranny w głowę, został aresztowany przez UB 7 VII 1947 r. w Wygnance i po przejściu zabiegu chirurgicznego trepanacji czaszki w radzyńskim szpit., osadzony w tamtejszym areszcie PUBP i poddany brutalnemu śledztwu. Nast. przewieziony na Zamek L. Podczas procesu zeznawał: W dochodzeniu mnie bili. Kopano mnie w głowę – mówiłem to, co chcieli a nawet podpisałem 10 kartek czystego papieru. […] Przed prokuratorem powiedziałem to, co kazano mi wyjaśnić w dochodzeniu, mimo że byłem przestraszony tym, co mi zarzucano, dlatego, że obawiałem się bicia i kopania.
G postawiono łącznie kilkanaście zarzutów, w tym usiłowania przemocą zmiany ustroju. Akt oskarżenia przygotował prokurator Wacław Lange. W posiedzeniu niejawnym WSR w L. pod przewodnictwem sędziego Witolda Smoczyka 30 III 1948 r. skazał G na karę śmierci. 22 V 1948 r. skargę rewizyjną pozostawiono bez uwzględnienia podtrzymując wyrok WSR. Decyzją z 1 VI 1948 r. Bolesław Bierut nie skorzystał z prawa łaski. Przed śmiercią G wyznał: Zginę zdeptany i opluty, ale przyjdą takie czasy, że postawią nam pomniki. Egzekucję przez rozstrzelanie przeprowadzono 7 VI 1948 r. na Zamku w L. Rodzinie odmówiono wydania zwłok, które pochowano w bezimiennej mogile. Szczątki G zostały odnalezione przez pracowników IPN na cm. przy ul. Unickiej w L. w XI 2018 r., zidentyfikowane genetycznie 17 VI 2019 r.
W matni. Z dziejów podziemia niepodległościowego na Podlasiu w latach 1939-1956, red. M. Bechta, B.Podl.-W. 2008; Karpiński G., Jan Grudziński „Płomień” (1914-1948), „Radzyński Rocznik Humanistyczny”, t. 16, z. 1, 2018, s. 167-177; Danielewicz J., Powiat radzyński: „Płomień” może już spocząć w pokoju, [online], https://www.slowopodlasia.pl/artykul/6567,powiat-radzynski-plomien-moze-juz-spoczac-w-pokoju [dostęp 19.12.2022]; Grudziński Jan, [online], https://poszukiwania.ipn.gov.pl/bbp/odnalezieni/12607,Jan-Grudzinski.html [dostęp 19.12.2022]; Karpiński G., Hapka J., Skala i obszar jego działania był ogromny – rozmowa z Tomaszem Grudzińskim, wnukiem „Płomienia” (cz. 1), [online], https://kozirynek.online/blog/2023/03/28/rozmowa-z-tomaszem-grudzinskim-wnukiem-plomienia/ [dostęp 26.07.2023]; Karpiński G., Hapka J., Do samego końca potrafił się zachować – wywiad z Tomaszem Grudzińskim, wnukiem „Płomienia” (cz. 2), [online], https://kozirynek.online/blog/2023/04/04/wywiad-z-tomaszem-grudzinskim-wnukiem-plomienia/ [dostęp 26.07.2023]; Karpiński G., Hapka J., Nie poszedł na współpracę z UB- rozmowa z wnukiem Jana Grudzińskiego „Płomienia” (cz. 3), [online] https://kozirynek.online/blog/2023/04/11/rozmowa-z-wnukiem-jana-grudzinskiego-plomienia/ [dostęp 26.07.2023]; MD, „Płomień” odzyskał tożsamość, [online], 17.07.2019, https://echokatolickie.pl/index.php?str=100&id=16081&idd=21 [dostęp 19.12.2022]; Uroczystość wręczenia not identyfikacyjnych. 5 zidentyfikowanych z Lubelszczyzny – W., 17.06.2019, portal IPN [online], https://lublin.ipn.gov.pl/pl5/aktualnosci/73231,Uroczystosc-wreczenia-not-identyfikacyjnych-5-zidentyfikowanych-z-Lubelszczyzny-.html [dostęp 19.12.2022]; IPN Oddz. w L., Woj. Urz. Spraw Wewnętrznych w L. [1944] 1983-1990, sygn. IPN Lu-07/7; IPN Oddz. w L., WSR w L. 1946-1955, sygn. IPN Lu-18/159 t. 1; IPN Oddz. w L., WSR w L., Arch. osobiste: Zofia Leszczyńska, sygn. IPN Lu-401/110.
(autor Dariusz MAGIER)