Ur. 13 I 1939 r. w Mogielnicy (niewielkie m. na Mazowszu w południowej części pow. grójeckiego), zm. 5 IV 2010 w S. Najstarszy s. Zygmunta Gardzińskiego (pracownika Poczty Polskiej) i Stanisławy z Braneckich (krawcowej), brat Zdzisława i Janiny. Maturę zdał w Lic. Technik Plastycznych w Kielcach (1958 r.). Po uk. studiów na Wydz. Rzeźby ASP w W. w pracowni prof. Franciszka Strynkiewicza (1965 r. – dypl. z wyróżnieniem) zamieszkał w Ciechanowie, gdzie pracował w Stud. Naucz., a nast. w Stud. Reklamy, które współtworzył.
W 1971 r. G przeprowadził się do S. – zaproponowano mu tam pracę w istniejącej od dwóch l. WSNwS (dziś: Uniwersytet w Siedlcach – dalej UwS) – na stanowisku wykładowcy w Katedrze Edukacji Artystycznej Instytutu Pedagogiki (1971-2006). Laureat wielu nagród i wyróżnień w zakresie rzeźby i medalierstwa, np. III nagrody na ogólnopolskim konkursie na pomnik Fryderyka Chopina dla Londynu (1973 r.). Twórca pomnika Henryka Sienkiewicza w Okrzei oraz popiersia Tadeusza Kościuszki (wersja druga – pierwsza znajduje się w Muz. Regionalnym im. Mieczysława Asłanowicza w S.) i pomnika Jana Pawła II w S. Wykonał portrety rzeźbiarskie: Józefa Bema, Stefana Żeromskiego, Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego, Henryka Sienkiewicza i Adama Mickiewicza. W swym dorobku artystycznym miał też kompozycje przestrzenne – w drewnie, kamieniu, brązie i ceramice. W 2002 r. zaprojektował Medal Polskiej Niezapominajki – przyznawany od 2003 r. jako nagroda za pracę prowadzoną społ. w zakresie ochrony przyrody i edukacji środowiskowej – do 2005 r. był to Medal Mazowieckiej Niezapominajki. Autor i wykonawca statuetki siedleckiej „Aleksandrii” (1996 r.) – Honorowej Nagrody Prezydenta Miasta Siedlce – oraz logo Wydz. Humanistycznego (utworzonego 20 VI 1991 r.) – stylizowane litery W i H.
Od 1978 r. zajmował się malarstwem olejnym i akwarelowym. Rzeźby i obrazy G znajdują się w zbiorach muzealnych w kraju, w kolekcjach prywatnych w Polsce i za granicą, m.in. w USA, Wielkiej Brytanii, Niemczech, Francji, Kanadzie, Norwegii, Szwecji, Włoszech, Izraelu i Australii. Są również w Muz. Regionalnym im. Mieczysława Asłanowicza w S. Ich zestawienie opracowała dr Agnieszka Pasztor – kustosz ds. zbiorów sztuki: 1. „Pałac”, 1978 r., akwarela, papier, 62x55 cm, MRS/S/4347; 2. „Polna droga”, 1978 r., pastel, papier, 41x53 cm, MRS/S/433; 3. „Kwiaty wielkiej nadziei”, 1981 r., olej, płótno, 73x92 cm, MRS/S/1847; 4. „Korzeń”, 1983 r., olej, płótno, 65x54,5 cm, MRS/S/4289; 5. „W zwierciadle wody”, 1983 r., olej, płótno, 65,5x54 cm, MRS/S/4287; 6. „Pejzaż nadbużański we mgle”, 1984 r., olej, płótno, 54x60 cm, MRS/S/4346; 7. „Przed deszczem”, 1984 r., olej, płótno, 54x60 cm, MRS/S/4347; 8. „Skraj lasu”, 1985 r., akwarela, papier, 50x42 cm, MRS/S/4171; 9. „Wyschnięty potok”, 1986 r., akwarela, papier, 50x42 cm, MRS/S/1836; 10. „Wyschnięty potok”, 1986 r., akwarela, papier, 50x42 cm, MRS/S/4351; 11. „Rozdarty pień I”, 1986 r., akwarela, papier, 48,5x30 cm, MRS/S/1846; 12. „Zawoja – widok z góry”, 1986 r., akwarela, papier, 42x55 cm, MRS/S/4352; 13. „Oczarowanie”, 1987 r., olej, płótno, 92x73 cm, MRS/S/1848; 14. „Przemijanie błękitu”, 1987 r., olej, płótno, 92x73 cm, MRS/S/4243; 15. „Przepływ mocy”, 1987 r., olej, płótno, 73x92 cm, MRS/S/4242; 16. „Zagrożenie”, 1987 r., olej, płótno, 73,5x92,5 cm, MRS/S/4241; 17. „Rozdarta brzoza”, 1989 r., technika własna, płótno, 92x72 cm, MRS/S/5608; 18. „Przebudzenie”, 1991 r., olej, płótno, 73x60 cm, MRS/S/4078; 19. „W welonie zieleni”, 1994 r., olej, płótno, 92x116 cm, MRS/S/2452; 20. „Wypalona wierzba”, XX w., olej, płótno, 73,4x60,5 cm, MRS/S/4288.
Dział Archeologiczno-Historyczny wymienionego muz. ma w swych zasobach również medale autorstwa G. Oto ich wykaz sporządzony przez dr Kamilę Woźnicę – kustosza dyplomowanego, kierownik działu Archeologiczno-Historycznego Muz. Regionalnego im. Mieczysława Asłanowicza w S.: 1. Medal „ODDZIAŁ PODLASKI POLSKIEGO TOWARZYSTWA ARCHEOLOGICZNEGO I NUMIZMATYCZNEGO W SIEDLCACH” / „JÓZEF MIKULSKI 1888-1969 ZASŁUŻONY DLA ARCHEOLOGII PODLASIA”, Polska, Mennica Państwowa w W., 1980 r., tombak, MRS/H/94; 2. Medal „ODDZIAŁ PODLASKI POLSKIEGO TOWARZYSTWA ARCHEOLOGICZNEGO I NUMIZMATYCZNEGO W SIEDLCACH” / „JÓZEF MIKULSKI 1888-1969 ZASŁUŻONY DLA ARCHEOLOGII PODLASIA”, Polska, Mennica Państwowa w W., 1980 r., tombak, MRS/H/95; 3. Medal pamiątkowy wybity z okazji 200-lecia działań teatralnych w S. „W HOŁDZIE AKTOROM TEATRÓW OBJAZDOWYCH SIEDLCE 1983”, Polska, 1983 r., mosiądz, MRS/H/110; 4. Medal „SGO POLESIE 1939 GEN. F. KLEEBERG” / „WOLA GUŁOWSKA 1989”, Polska, Częstochowskie Zakłady Produkcyjne, 1989 r., tombak, 2 szt., MRS/H/163; 5. Medal „KSIĄDZ GENERAŁ STANISŁAW BRZÓSKA 1834-1865” / „SOKOŁÓW PODLASKI 23 V 1865”, Polska, Zjednoczone Zakłady Gospodarcze sp. z o.o. Częstochowskie Zakłady Produkcyjne, 1988 r., tombak, 2 szt., MRS/H/164; 6. Medal „GENERAŁ JÓZEF DWERNICKI 1779-1857” / „STOCZEK ŁUKOWSKI 14 II 1831”, Polska, Zjednoczone Zakłady Gospodarcze sp. z o.o. Częstochowskie Zakłady Produkcyjne, 1988 r., tombak, 2 szt., MRS/H/165; 7. Medal „XX lat SIEDLECKIEJ UCZELNI 1969-1989”, Polska, S., 1989 r., brąz, MRS/H/900.
G – od 1966 r. mąż Janiny Gardzińskiej (zob.), z d. Kołdra – dra habilitowanego nauk humanistycznych, polonistki, językoznawcy, autorki i współredaktorki 6 monografii oraz kilkudziesięciu artykułów nauk. (oraz nieopublikowanego „dzieła życia”: Antroponimia na pograniczu Mazowsza, Podlasia, Małopolski i dawnych Kresów Wschodnich. Słownik historyczno-etymologiczny nazwisk), promotor ponad 150 prac magisterskich z filologii polskiej i pedagogiki, naucz. akademickiego, od 1971 r. do emerytury zatrudnionego w ob. UwS.
O. Michała Gardzińskiego (ur. 1970 r.) – rzeźbiarza i medaliera (rzeźba kameralna, małe formy rzeźbiarskie w kamieniu, brązie, ceramice), który pracuje jako naucz. akademicki w Pracowni Sztuki Wydz. Nauk Humanistycznych UwS i przekazuje kolejnym pokoleniom wiedzę oraz umiejętności w ramach przedmiotów: podstawy rzeźby, rzeźba z ceramiką, warsztaty rzeźbiarskie.
Dziadek jedynej wnuczki, Karoliny Gardzińskiej (ur. 1997 r.), c. Joanny i Michała, projektantki graficznej, absolwentki kierunków: edukacja artystyczna w zakresie sztuk plastycznych (2019 r.) i zarządzanie (2021 r.).
W roku 2011 ukazała się ostatnia monografia autorska prof. Janiny Gardzińskiej pt. Słowa i teksty. Studia językoznawcze z dedykacją „Pamięci mojego Męża” i ze zdjęciem obrazu G zatytułowanym „W purpurowym śnie”, zamieszczonym na okładce książki. Należy też wspomnieć o motywach malarskich, widniejących na okładkach dwutomowej księgi jubileuszowej Verba docent (2012 r.), dedykowanej prof. Janinie Gardzińskiej – są to reprodukcje obrazów G: „Powrót do imion” (1994 r.) oraz „Katedry” (1992 r., cykl).
Lisowski Z., O sztuce Mariana Gardzińskiego z okazji niedawnej wystawy, „Szkice Podlaskie” 2005, s. 269-272; Marian Gardziński, oprac. A. Mrozowski, red. H. Cholewka, A. Mrozowski, T. Nowak, UPH w S., S. 2010; Gardzińska J., Słowa i teksty. Studia językoznawcze, UPH w S. Instytut Filologii Polskiej i Lingwistyki Stosowanej, S. 2011; „Verba docent”. Księga jubileuszowa dedykowana Profesor Janinie Gardzińskiej, red. E. Koriakowcewa, V. Machnicka, R. Mnich, K. Wojtczuk, Wydawnictwo UPH w S., t. I-II, S. 2012; Machnicka V., Gardzińska Janina Krystyna (1944-2022), SBPPiWM, red. A. Zawadzki, W. Charczuk, J. Piłatowicz, Instytut Historii UPH w Siedlcach, Siedleckie Towarzystwo Naukowe, S. 2022, t. VII, s. 44-47; Cieślarczyk M., Filipek A. W., Nasza Pani Profesor Janeczka, [w:] Portret Wielkiej Damy. Profesor Janina Gardzińska (1944-2022), red. V. Machnicka, A. Czyż, E. M. Kur, S. Szczęsny, Igitur, Bukowiec 2023, s. 21-22; Kordaczuk S., Kilka refleksji z Profesor Janeczką w tle, [w:] Portret Wielkiej Damy. Profesor Janina Gardzińska (1944-2022), red. V. Machnicka, A. Czyż, E. M. Kur, S. Szczęsny, Igitur, Bukowiec 2023, s. 57-60; Kowalski R., Różnorodność jako wartość w języku, kulturze i przyrodzie. Wspomnienie o Profesor Janinie Gardzińskiej, [w:] Portret Wielkiej Damy. Profesor Janina Gardzińska (1944-2022), red. V. Machnicka, A. Czyż, E. M. Kur, S. Szczęsny, Igitur, Bukowiec 2023, s. 65-72; Machnicka V., Profesor Janina Gardzińska. O Jubilatce, jubileuszu i księdze jubileuszowej „Verba docent”, [w:] Portret Wielkiej Damy. Profesor Janina Gardzińska (1944-2022), red. V. Machnicka, A. Czyż, E. M. Kur, S. Szczęsny, Igitur, Bukowiec 2023, s. 101-110; Głozak B., Marian Gardziński, artysta plastyk związany z Siedlcami nie żyje. Pogrzeb w piątek [online], https://www.spin.siedlce.pl/2010/04/06/marian-gardzinski-siedlecki-artysta-nie-zyje/ [dostęp 15.10.2023]; https://owzpap.pl/artysci/gardzinski-michal/ [dostęp 15.10.2023].
(autor Violetta MACHNICKA)