BUDREWICZ Wacaw Tadeusz

Ur. się 11 XI 1895 r. w Brytawce, pow. olhopolski, gub. Podolska. S. Stefana i Józefy z Jasieńskich. Od 1905 r. uczęszczał do gim. w Humaniu, w którym w 1914 r. uzyskał maturę. Rozpoczął naukę na Wydz. Prawnym Uniw. Kijowskiego. W 1916 r. został powołany do służby wojsk. i skierowany do szk. wojennej w Odessie. Po uk. jej w st. ppor., jesienią 1916 r. został skierowany na front. Po przewrocie bolszewickim zbiegł z wojska i wstąpił do Związku Wojskowych Polaków w Odessie. Nast. znalazł się w 4 DS. Polskich gen. L. Żeligowskiego. W V 1919 r. wrócił wraz z dyw. do kraju.

Podczas wojny z bolszewikami B walczył w szeregach 31 pp strzelców kaniowskich. Jesienią 1919 r. brał udział w walkach pod Wilnem. W VI 1920 r. jednostka została przerzucona pod MM. B dowodził wówczas I bat. pułku. 24 VII poprowadził kontratak, odbijając Izabelin, za co otrzymał Srebrny Krzyż Orderu VM. 18 VIII pułk podjął pościg za cofającymi się bolszewikami zdobywając Wyszków, gdzie znajdowało się d-ctwo 3 Armii bolszewickiej. Nast. B wraz z 31 pp wziął udział w walkach z I Armią Konną Siemiona Budionnego, zakończonych bojem pod Sokalem 11-13 IX 1920 r.

3 V 1922 r. B został zweryfikowany w st. kpt. Nadal służył w 31 pp na stanowisku d-cy I bat. W VIII 1924 r. został przydzielony do Oddz. Wyszkolenia Sztabu DOK IV w Łodzi. 1 XII t.r. został mianowany mjr, a 2 I 1925 r. przeniesiony do KOP na stanowisko I oficera sztabu 3 Bryg. Ochrony Pogranicza. W kolejnych l. pracował służbowo w Min. Skarbu (1927-1928), dowodził 9 bat. pchor. rez. piechoty w Berezie Kartuskiej (1928-1930), był słuchaczem Wyż. Szk. Wojennej w W. (1930-1932) i szefem Wydz. Ogólnego w sztabie DOK I w W. (1932-1933). Od XI 1933 r. B dowodzi I bat. 72 pp w Radomiu. 24 I 1934 r. otrzymuje awans na st. ppłk (ze starszeństwem od 1 I 1934 r.).

W IV 1934 r. B po raz pierwszy znalazł się w 34 pp stacjonującym w B. Podl. Przez r. pełnił w nim funkcję z-cy d-cy. 18 IV 1935 r. objął stanowisko szefa sztabu DOK II w Lublinie. Po kilku l., 10 VI 1938 r. otrzymał ponowny przydział do 34 pp. Tym razem został jego d-cą.

Latem 1939 r. 34 pp wraz z całą 9 DP znalazł się w rejonie Bydgoszczy,wchodząc w skład armii „Pomorze”. Wziął udział w walkach z Niemcami od pierwszych godzin wojny. 2 IX 1939 r. podczas natarcia pułku w kierunku na Sokole-Kuźnicę B został dwukrotnie ranny. Po przetransportowaniu do szpit. w Brześciu n. Bugiem, dostał się do niewoli radz. Wraz z innymi oficerami wywieziono go do obozu w Starobielsku. W 1940 r. został zamordowany w Charkowie i pogrzebany w Piatachatkach.

B był żonaty i miał s. Konrada Julisza (ur. 15 IX 1926 r.). W trakcie służby otrzymał odznaczenia: Srebrny Krzyż Orderu VM (nr 1141), Krzyż Kawalerski OOP, trzykrotnie Krzyż Walecznych, Złoty Krzyż Zasługi, Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918-1921, Medal Dziesięciolecia Odzyskania Niepodległości, Medal Zwycięstwa, Złoty Medal Waleczności (Jugosławia).

5 X 2007 r. B został pośmiertnie mianowany na st. płk.

Banaszek K., Roman W., Sawicki Z., Kawalerowie Orderu Virtuti Militari w mogiłach katyńskich, W. 2000, s. 39; Libert, F., Zarys historii wojennej 31-go pułku strzelców kaniowskich, W. 1928; Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego, praca zbiorowa pod red. J, Tucholskiego, W. 2003; CAW, Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, Budrewicz Wacław Tadeusz, sygn. I.482.64-5515 [online], https://wbh.wp.mil.pl/pdfviewer/?f=/c/scans/VM/I.482.64-5515.pdf [dostęp 15.10.2023]; Szuy S., Sprawozdanie z kampanii wrześniowej 1939 r. 34 pp w Polsce, [online], http://web.archive.org/web/20160805212644/http://polishinstitute.com/B/b_26d.pdf [dostęp 12.10.2023].

(autor Andrzej WIŚNIEWSKI)