VICENT von Nicolaus

Ur. się 11 VIII 1757 r. we Florencji. 17 IV 1773 r. wstąpił do armii austriackiej jako ppor. 7. pułku dragonów i awansowany został do st. por. 15 VI 1778 r. rtm. w 1787 r. W l. 1789-1790 brał udział w stłumieniu rewolucji w Brabancji, a w 1790 r. odnotowany został jako kpt. 31. Pszw. (Chevauxleger) we Flandrii. 19 XII 1790 r. został odznaczony Orderem Wojsk. Marii Teresy za udział w stłumieniu buntu tej prowincji. W poł. 1794 r. V. awansował do st. mjr. i mianowany został adiutantem najpierw przy nowym kwatermistrzu generalnym – Christianie Auguście księciu zu Waldeck Prymont, a następnie przy gen. François Sébastien de Croix de Clerfaycie – d-cy Armii Dolnego Renu. W nast. r. przeniesiony, by ponownie pełnić funkcję adiutanta, tym razem u boku gen. Dagoberta Sigmunda von Wurmsera.

V. był kilkakrotnie wyróżniany w walkach wokół Mannheim, za co w VIII 1796 r. został awansowany do st. ppłk. – adiutanta cesarza Franciszka II. W XII t.r. udał się do Vicenzy z tajną misją negocjowania z gen. Napoleonem Bonaparte (przyszłym cesarzem Francuzów) i Henri-Jacques-Guillaume Clarkiem (późniejszym księciem Feltre), w sprawie możliwego porozumienia pokojowego. 11 IV 1797 r. V. został upoważniony do podpisania wstępów pokojowych i rozejmu z Bonapartem i Clarke w zamku Eggenwald koło Leoben, razem z gen. cesarskim hr. Maksymilianem von Merveldtem. W krótkiej kampanii 1797 r. służył w bryg. kaw. pod d-ctwem. gen. Merveldta. W 1798 r. został powołany do komisji w Wiedniu, która miała za zadanie opracować nowe przepisy dla wojska. We IX został jednak wysłany na spotkanie z ros. posiłkami, aby pokierować ich marszem przez ziemie cesarstwa austriackiego. W X 1800 r., wraz z wybuchem wojny, na swoją prośbę został przydzielony do wojska. W 1799 r. V. został przeniesiony do 15. pułku dragonów feldmar. Eugena von Savoyena, a r. później otrzymał dowodzenie 13. pułkiem dragonów. 29 X 1800 r. został awansowany na gen. mjr. W 1800 r. dowodził bryg. kaw. w dywizji prawego skrzydła arcyksięcia Ferdynanda w bitwie pod Hohenlinden (3 XII). Podczas kampanii 1805 r. V. służył we Włoszech w DK w Lotaryngii, potem dowodził jeszcze bryg. tylnej straży w Gorycji. 16 XI odparł wszystkie ataki na swe pozycje franc. marsz. André Masseny, następnie przekroczył rzekę Isonzo i udał się do Austrii.

W 1806 r. został d-cą i szefem 4. pszw., a 28 V t.r. został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Marii Teresy. 14 VIII 1808 r. V. został awansowany do st. gen. por. Na początku kampanii 1809 r. służył w płd. Niemczech, a 2 V 1809 r. pod Ebersbergiem dowodził dywizją VI. Korpusu feldmarsz. Johanna von Hillera; która składała się z bryg. piechoty i kaw. Pod Aspern (21-22 V 1809 r.) dowodził kolejną mieszaną dywizją w VI. Korpusie i podobnie w bitwie pod Wagram (5-6 VII 1809 r.). Latem 1809 r. V., którego r. wcześniej cesarz mianował feldmarsz. por., przebywał ze swoją dywizją na Węgrzech oraz na leżach zimowych w Czechach, gdzie stacjonował do 1810 r. W 1815 r. był jeszcze austriackim obserwatorem w sztabie marsz. Artura Wellingtona w bitwie pod Waterloo (18 VI 1815 r.) i został tam ranny. 18 XI 1818 r. cesarz Franciszek II awansował go na gen. kaw. Z armii wziął dymisję w 1825 r.

W l. 1806-1809 V. skierowany został jako poseł specjalny do Paryża. W opinii ministra hr. Johanna Philippa Stadiona był najodpowiedniejszą osobą do pełnienia roli obserwatora i nawiązywania osobistych kontaktów we Francji. V. chwalono nie tylko za talenty wojsk., ale także za ducha i energię w nawiązywaniu osobistych kontaktów. Ambasador pruski w Paryżu – hr. Karl Wilhelm Finck von Finkenstein, powiedział o nim: Według osądu wszystkich, którzy go znają, jest to człowiek, który nie wygląda, jakby tak spokojnie przyjął wyzywające słowo Napoleona. Nad Sekwaną zdawano sobie sprawę z talentów V., gdy mówiono, że trzeba się wystrzegać tego człowieka we Francji. Dla tej pewnie przyczyny oddelegowano go wkrótce z poselstwem do W. i Drezna. We IX 1808 r. witał w Erfurcie w imieniu Franciszka II cesarzy Napoleona i Aleksandra. Na polecenie księcia Karola Schwarzenberga V. umieszczono w sztabie wojsk szwedzkich, ale r. później przeniesiono go ponownie do służby dyplomatycznej w Belgii, gdzie został gubernatorem. W tym czasie Belgią administrowały Prusy. W 1818 r. V. brał udział w kongresie w Akwizgranie, gdzie negocjowano wycofanie wojsk sojuszniczych Świętego Przymierza z Francji. W 1821 r., krótko pełnił też obowiązki posła pełnomocnego w Neapolu. 6 V 1821 r. mianowany został ambasadorem Austrii w Paryżu. V. w służbie dyplomatycznej uznawany był za bliskiego współpracownika Klemensa von Metternicha oraz przyjaciela Karola M. Talleyranda.

W czasach, gdy region siedlecki należał do Austrii, w 1808 r. V. nabył Bojmie i był ich właścicielem aż do 1830 r. Franc. oprac. podają, że austriacki gen. Bojmie otrzymać miał za swoje zasługi wojenne, a sprzedał je na skutek pożaru, do jakiego doszło tam w III 1830 r. Z przebiegu jego służby wojsk. i dyplomatycznej wynikało, że najprawdopodobniej w Bojmiu nigdy nie był, a jedynie czerpał stamtąd dochody.

W 1780 r. poślubił Charlottę-Józefinę de Rodouan de Fontaines (1756-1797 r.) i mieli jednego s. V. zm. 7 X 1834 r. w należącym do niego zamku w Bioncourt, w Lotaryngii.


Angetter D.
, Vincent (Nikolaus) Karl Frh. Von, (w:) Österreichisches Biographisches Lexikon 1815-1950, vol. XV, Wien 2017, p. 284-285; Nichols Jr., Irby C., The European Pentarchy and the Congress of Verona, 1822, The Hague 2012, p. 15; Kraehe, Enno E., Metternich's German Policy. The Congress of Vienna, 1814-1815, vol. II, Princeton 2014, s. 63; Schlitter H., Vincent, Karl Freiherr von, (w:) Allgemeine Deutsche Biographie 39 (1895), s. 732-734, on-line; https://www.deutsche-biographie.de/pnd139078819.html#adbcontent [dostęp 04.10.2022 r.]; https://www.deutsche-biographie.de/sfz83802.html [dostęp 15.02.2022 r.]; Jacops, Marie-France we współpracy z de Miscault Henri i Térèse, Le baron de Vincent (1757-1834), ocier et diplomate au service de lAutriche, et la terre de Bioncourt en Lorraine, p. 308., on-line http://documents.irevues.inist.fr/bitstream/hadle/2042/43815/CL_1988_3_269.pdf;sequence=1 [dostęp 25.02.2022 r.]; APS, Hipoteka Siedlce, Księga hipoteczna dóbr ziemskich Bojmie, Żdżar, Oleksin, Zawady z przyległościami w pow. siennickim, obw. stanisławowskim, woj. mazowieckie, sygn. 1793, s. 4-5.


(autor Andrzej CHOJNACKI)