Larysza


Pochodził z zagrodowej i rozrodzonej rodziny szlacheckiej, wywodzącej się z Domanina w pow. ostrzeszowskim, której członkowie w XVI w. przenieśli się do ziemi łukowskiej. Założyli tu wieś Domanin, która z czasem podzieliła się na pięć zaścianków szlacheckich – Borkaty, Gęsiory, Kępki, Rzymy oraz Żyłki, przyjmując także różne przydomki, m.in. Siemień, Czapla, Kruk, Łoś, Idzikiewicz (nie wiemy jakiego używała linia Kazimierza). Tenże był s. Stanisława, wzmiankowanego w źródłach w pierwszej poł. XVII w., miał brata Krzysztofa i cztery siostry – Annę, Katarzynę, Zofię i Krystynę.

Służbę wojsk. w armii koronnej rozpoczął w l. 50. XVII w. jako towarzysz jazdy w chorągwi kozackiej rotmistrza Stanisława Zygmunta Druszkiewicza, która uczestniczyła w walkach z wojskami szwedzkimi, ros., kozackimi oraz tatarskimi – był nim jeszcze w II 1673, służąc pod por. w tejże jednostce Jerzym Proszczyckim. Od II do XI 1673 tytułował się por. chorągwi pancernej tegoż rotmistrza S. Z. Druszkiewicza, ówczesnego stolnika parnawskiego, następnie kasztelana chełmskiego, uczestnicząc w kampanii chocimskiej t. r. W zwycięskiej bitwie z Turkami pod Chocimiem (10-11 XI 1673) został ranny i wykreślony z rejestrów popisowych. Zapewne w t. r. opuścił służbę w wojsku koronnym. Ostatni raz wzmiankowany w źródłach w 1690 r.

Posiadał części w Domaninie w ziemi łukowskiej, lecz sporządzony w 1673 r. rejestr pogłównego nie odnotowuje własności ziemskiej D., w 1676 r. posiadał części wsi Łazy w ziemi łukowskiej.

Zm. po 1690 r., jego żoną była zapewne Ewa Szaniawska, a z kolei s. Stanisław, mąż Doroty Boryszewskiej, wrócił do Wlkp. i mieszkał w końcu XVII w. w rejonie Koźmina – w 1692 r. małżonkowie posiadali tutaj własny dwór szlachecki.


Niesiecki K
., Herbarz polski, t. III, Lipsk 1839, s. 367; Boniecki A., Herbarz polski, t. IV, W. 1903, s. 360-5; Uruski S., Rodzina. Herbarz szlachty polskiej, t. III, W. 1906, s. 215-7; Woliński M., Herbarz szlachty ziemi łukowskiej na Lubelszczyźnie, t. 1, Szczecin 2011, s. 57-60; Wagner M., Słownik biograficzny oficerów polskich drugiej połowy XVII w., t. I, Oświęcim 2013, s. 69-70; AGAD, Akta Skarbowo-Wojskowe dz. 85 nr 103 k. 95-102 i nr 109 k.79-86 (rejestry popisowe chorągwi pancernej S. Z. Druszkiewicza z l. 1672-5); Arch. Państw. w P., Metrykalia katolickie, Koźmin nr 51136 (Stanisław Koźmin 2 X 1692); fot. [https://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:POL_COA_Larysza.svg; dostęp 30.04.2021].

(autor Marek WAGNER)