S. Franciszka i Marii z Pużyńskich Panasiewiczów ur. się 26 V 1895 r. w Rudzieńcu, pow. Radzyń Podl. Uk. szk. powsz. w Gęsi, 4 klasy Gim. PMS w B.Podl. oraz 5 klas Szk. Handlowej w Łodzi. W mies. letnich 1913 r. pracował w różnych kancelariach par. w pow. włodawskim jako tłumacz oraz wypełniał akty unitom deklarującym przystąpienie do katolicyzmu. Od XI 1913 do XI 1914 r. pracował jako praktykant, a później jako magazynier w „Ekonomiczeskoje Obszczestwo Oficerow Warszawskogo Wojennogo Okruga w Warszawie”. Po wybuchu wojny i ewakuacji Tow. do Rosji, aby uniknąć poboru do wojska ros., od XII 1914 r. do 10 VIII 1915 r. pracował jako pisarz prowentowy – praktykant rolny w majątku ks. Czetwertyńskich w Kopinie. W drugiej poł. VIII 1915 r. zgłosił się pod ps. „Kwiatosz” do Legionowego Biura Werbunkowego w L. (kier. por. Trojanowski) i został wcielony poprzez VI baon do I Bryg. Legionów działającej na Wołyniu. Pod Hulewiczami dostał się do niewoli ros., skąd zbiegł w przebraniu. Zatrzymany przez oddział niem. został posądzony o szpiegostwo, a dla sprawdzenia jego zeznań został przewieziony do miejscowości Gęsi, miejsca zamieszkania rodziców, zwolniony, ale oddany pod dozór policji z zakazem opuszczania terenu. W związku z tym do jednostki wojsk. nie wrócił. Od 1 XI 1915 r. pracował w tajnej Straży Kresowej na Podl., zorganizowanej przez ks. Szubstarskiego z Wohinia.

3 V 1916 r. P. został członkiem POW. Zaprzysiężenia dokonał Józef Zahajkiewicz działający na polecenie Olszewskiego, kmdta POW w Radzyniu. Pracując na terenie komendantury niem. Parczew, jako naucz., kolejno w Dawidach (1 IX 1916 r. - 31 VIII 1917 r.), Rudzieńcu (1 IX 1917 r. -28 II 1918 r.) , Dębowej Kłodzie (1 III-31 VIII 1918 r.) i w Gęsi (od 1 IX 1918 r.) był emisariuszem obu organizacji - Straży Kresowej i POW. Organizował lokalne placówki POW i w miejscu gdzie pracował był jej kmdt. Zorganizował tajną pocztę z L., brał udział w działalności bojówki antyniemieckiej, a w XI 1918 r. w rozbrajaniu Niemców. Mimo, że chciał wówczas iść do wojska - jak napisał w życiorysie - Straż Kresowa w porozumieniu z POW, odłożyła jego zwolnienie do czasu objęcia szkolnictwa przez władze pol. W IV 1919 r. był jednym z delegatów Straży Kresowej do SU w W. z petycją o objęcie szkolnictwa przez władze szkolne. W drodze powrotnej zachorował na tyfus i leczył się przez okres 3 mies.

W czasie wojny polsko-bolszewickie zgłosił się do wojska i służył w I baonie telegraficznym (7 VII-XI 1920 r.). Po zwolnieniu z wojska pracował dalej w Gęsi jako naucz. i kierownik szk. aż do 1932 r.

W poł. l. 30. XX w. P. przeniósł się do Garwolina i zamieszkał w domu przy ul. Senatorskiej 61. Od 1935 r. pracował w Szk. Powsz. Męskiej Nr 1. im. Stanisława Konarskiego. Działał także w ruchu harcerskim. Od 20 VI do 10 VII 1934 r. 24 harcerzy i 12 zuchów wzięło udział w obozie harcerskim i kolonii zuchów Kom. Hufca Garwolin w Bochotnicy k. Kazimierza Dolnego. Opiekę nad zuchami oraz zajęcia z nimi (plażowanie nad Wisłą, gry w lesie) prowadzili Wanda Bekierska i P. Od 1936 r. do II 1939 r. P. prowadził Gromadę Zuchów przy 83 Męskiej Drużynie Harcerskiej w Szk. Podst. Nr 1 w Garwolinie. W okresie okupacji niem. był czł. Komisji Rewizyjnej Pow. Pol. Komitetu Opiekuńczego w Garwolinie. W VII 1944 r. wojska radz. wyparły Niemców z terenu pow. We IX 1944 r. szk. wznowiła działalność. Funkcję kierownika objął początkowo P., a po jego rezygnacji zgłoszonej 27 XI 1945 r. – Marek Szamryk. P. zm. 24 VIII 1951 r. w Garwolinie i został pochowany na miejscowym cm.


Gnat-Wieteska Z.
, Dzieje harcerstwa na ziemi Garwolińskiej w latach 1913-1988, Kr. 1990, s. 17, 22; CAW, Wojsk. Biuro Historyczne, Komitet Krzyża i Medalu Niepodległości, Panasiewicz Antoni Odz. 25 VI 1938; AAN, RGO 499; Arch. Szk. Powsz. Nr 2 w Garwolinie, Księga Nr 2 protokołów z posiedzeń Rady Pedagogicznej 7 kl. Publ. Szk. Powsz. Nr 1 męskiej w Garwolinie (od 19 IV 1928 r.). Protokół Nr 10 posiedzenia Rady Pedagogicznej odbytego d. 1 IV 1939 r.


(autor Zbigniew GNAT-WIETESKA)