Ur. się 25 IV 1775 r. w Białej Radziwiłłowskiej, w rodzinie Fryderyka i Estery. Jego o. był aptekarzem dóbr radziwiłłowskich w Białej i wywodził się prawdopodobnie z rodziny pochodzenia szwedzkiego osiadłej wcześniej w Inflantach, matka zaś (wskazuje na to imię) pochodziła z rodziny żyd. Seweryn Uruski podał błędnie, że rodzicami M., byli Jan i Elżbieta ze Stankowskich. M. był najstarszym dzieckiem aptekarza w dobrach bialskich Stanisława Karola „Panie Kochanku” Radziwiłła. Jego rodzicami chrzestnymi byli: Józef Niewiadomski (komisarz dóbr radziwiłłowskich w Białej) oraz kapitanowa Teresa Chrzanowska, asystowali przy ceremonii tej także: Bonawentura Trottman (dzierżawca folwarku Olszyn) oraz panna Anna Niewiadomska.

Jego rodzice należeli z całą pewnością do oficjeli Radziwiłłów w dominium bialskim. Świadczą o tym akty chrztu brata i sióstr M. W 1778 r. w Białej na świat przyszedł jego młodszy brat – Hieronim, którego rodzicami chrzestnymi zostali książę Hieronim Wincenty Radziwiłł i Weronika z Radziwiłłów Czapska (c. Michała Kazimierza „Rybeńki”, a ż. Franciszka Stanisława Hutten-Czapskiego). Asystowali przy chrzcie Hieronima Michaelisa: ż. księcia Hieronima Wincentego – Zofia Dorota z von Thurn und Taxis Radziwiłłowa, płk Mikołaj Morawski oraz Michał Brzostowski i księżniczka Maria Radziwiłłówna. Jako pieczętującego się h. Henning Hieronima wymieniał Uruski informując, iż piastował on urząd starszego ordynatora w warszawskim szpit. wojennym oraz, że otrzymał prawo szlachectwa w 1845 r. W 1781 r. urodziła się natomiast Katarzyna Anna (rodzice chrzestni: Józef Kieres, radziwiłłowski lekarz na zamku w Białej oraz Anna Niewiadomska). Najmłodsze z dzieci Fryderyka i Estery – Zofia Teresa również urodzona w Białej w 1785 r., a jej rodzicami chrzestnymi byli: Mikołaj Dziedzicki – rektor Akad. Bialskiej oraz Teresa Chrzanowska, podówczas chorążyna WKL. Dodać warto, że Zofia była dwukrotnie zamężna, od 1803 r. z Józefem Zychowiczem z Rogoźnicy oraz, od 1815 r. z Janem Kantym Zarębskim, w czasach Ks. Warsz. i Król. Pol. aptekarzem w Białej. Fryderyk i Estera mieli jeszcze jedną c., która żyła zaledwie 5 mies. i zm. w 1786 r.

Jako najstarszy s. aptekarza z Białej – M. przeznaczony został do służby wojsk. W wieku l. 17, w 1792 r. wziął udział w wojnie z Rosją. Dwa l. później bił się także w powstaniu Kościuszki. Po Insurekcji znalazł się na Śląsku, gdzie w l. 1795-1798 pracował w szpit. we Wr. Na początku XIX w. M. powrócił w rodzinne strony i tu założył rodzinę. Około 1803 r. wziął ślub z Katarzyną Lipińską I voto Lipińską z Szawłów w par. Hadynów, z którą miał jedną c. Karolinę (ur. w 1804 r.).

M. mieszkał niedaleko Łosic do wiosny 1809 r., bo wówczas wstąpił ponownie do WP, do 2. pp galicyjsko-francuskiej (14. pp Ks. Warsz.) i wziął udział w wojnie z Austrią. W czasach pokoju 14. pp stacjonował w Płocku, a 20 VII 1811 r. M. awansował do st. kpt. w tej formacji. 8 XI 1811 r. przeniesiony został na stanowisko adiunkta Kom. Placu w Toruniu, ale w 1812 r. wziął udział w wojnie z Rosją i walczył pod Witebskiem i Połockiem, za co otrzymał order VM. W 1813 r., posiadając już st. mjr., objął M. wakujące po ppłk. Walentym Oborskim stanowisko kmdt. placu w S. Jako Komendanta Placu w S., mającego nadzór nad magazynami ubiorów wymieniał go Uruski, ale próżno szukać M. w siedleckiej komendanturze w zestawieniu oficerów wojsk Ks. Warsz. Bronisława Gembarzewskiego.

W 1815 r. M. przeniesiony został, w st. kpt. do korpusu żandarmerii, gdzie objął stanowisko kmdt. woj. podl. W 1815 r. należał także do siedleckiej loży wolnomularskiej Orzeł Biały Przywrócony. Wiadomo zatem, że M. mieszkał w S. w l. 1813-1820. 26 VIII 1815 r. skwitował, wraz ze swoją pierwszą ż. Katarzyną I voto Lipińską, Mikołaja Lipińskiego z Szaniaw w pow. łosickim. Lipiński winny był 5000 złp z maj. brata pierwszego męża Katarzyny, z mocy intercyzy ślubnej zawartej 24 X 1802 r. Do ugody między Katarzyną a Jakubem i Marianną z Wolskich Rzewuskich małż. Lipińskimi doszło 14 XII 1809 r. i zapisano ją w aktach ziemi mielnickiej. 4 X 1818 r. Michaelisowie odebrali od Petroneli z Markowskich Lipińskiej, wdowy po Mikołaju, mieszkanki Pietrus w łosickim, dług opiewający na kwotę 10 tysięcy złp.

W l. 1816-1824 M. sprawował funkcję kmdt. żandarmerii woj. podl. W 1824 r. udzielił upoważnienie dla Franciszka Cukrowicza, do odebrania sum jakie winni byli M. bialscy Żydzi (łączna kwota – 2700 złp). W tym samym r. był jeszcze świadkiem odebrania przez Aleksandrę z Młockich Załuską sumy 17668,02 złp z rąk Aleksandra Rożnieckiego (gen. dywizji w Król. Pol. oraz właściciel Kałuszyna). Rożniecki pieniądze te winny był mężowi Aleksandry – Tomaszowi Załuskiemu, oficerowi wojsk Król. Pol. i właścicielowi Wodyń.

M. po śmierci swej pierwszej ż. (11 III 1820 r.), służąc w S. – zamieszkał w Białej, gdzie wychowywał c. – Karolinę. C. M. w 1823 r. wyszła za mąż za ppłk Stanisława Konteckiego – do 1825 r. audytora dywizji ułanów w S., a potem audytora korpusu artylerii w W. oraz powstańca listopadowego. Stanisław Kontecki otrzymał przyznanie szlachectwa w Król. Pol. w 1843 r. Ze związku z Karoliną Michaelis pozostawił s. – Stanisława Kazimierza, który w Pratulinie w 1856 r. ożenił się z Pauliną Ludwiką Bogusławską, c. Michała i Zofii z Dramińskich, dziedziców dóbr Krzyczew oraz Bogdana, który zm. w Białej w 1862 r.

5 IV 1825 r. w Białej M., kpt. korpusu żandarmerii w S. wziął ślub z Karoliną Kostecką, c. Jana i Róży z Barciańskich, podsędkostwa policji poprawczej z Białej. Świadkiem na ich ślubie był m.in. Jan Sadowski, kpt. 3. puł., kawaler krzyża VM. M. mieszkał w Białej w 1825 r., wówczas to bowiem, wziął za swego pełnomocnika Stanisława Ruszczewskiego, któremu zlecił przekazanie pieniędzy dla jego c. – Karoliny z Michaelisów Konteckiej. Ze służby w siedleckiej żandarmerii wyszedł w 1824 r., ponieważ „Rocznik Woyskowy” za 1825 r. nie wymieniał go już pośród oficerów tej formacji. Być może powodem tego kroku było właśnie drugie małż. M.

Do WP powrócił M. w 1831 r. W trakcie powstania walczył w korpusie weteranów i awansowany był ponownie do st. mjr., a po powstaniu powrócił do S. Potem, zatrudniony został przez Rosjan, bo pracował w szpit. przy Koszarach Aleksandryjskich w W. i w komendach inwalidnych X. okręgu straży wewnętrznej w S. W 1845 r. wylegitymował się ze szlachectwa (szlachectwo uzyskał r. wcześniej z tytułu posiadanej rangi oficerskiej). Druga ż. M. zm. 7 VIII 1863 r. w Szawłach, on sam zaś zm. między 1849 a 1852 r. – aktu jego zgonu dotychczas nie odnaleziono.

Z drugiego małż. Karol Fryderyk i Karolina Michaelisowie mieli sześcioro dzieci: Kamilę Sabinę (ur. w L. 20 VII 1828 r., ochrzczoną w 1847 r., a która w 1849 r. wyszła za mąż za Ignacego Budźko – podówczas sztabslekarza ros. ph w Słonimiu), Marię Pelagię (ur. w 1830 r., od 1857 r. ż. Władysława Leona Dorantta – geometry administracji dóbr starostwa łosickiego), Aleksandrę Salomeę (ur. w 1832 r., od 1852 r. ż. Mieczysława Śliwińskiego – por. Lejb-Gwardyjskiego puł Jego Wysokości z Nieświeża), Henrykę Helenę (ur. w S. w 1839 r., a której o. chrzestnym był gen. mjr Mikołaj F. Ładyżeński), Ludwikę (1841-1843 r.) oraz jedynego s. – Mikołaja Teofila, ur. w S. w 1835 r., a który w 1863 r. dzierżawił folwark w podłosickich Biernatach, a który w 1869 r. w S. poślubił Józefę z Bienieckich. W t.r., przy akcie ślubu podał, że służył w st. oficerskim w 15. szlisselburskim pp oraz, że posiadał nieruchomość w S. przy ulicy Warszawskiej. Po upadku powstania styczniowego Mikołaj i Józefa zamieszkali w MM, gdzie ur. się ich s. – Karol Marian (1869 r.) i Piotr Józef (1871 r.).


Uruski S.
, Rodzina. Herbarz szlachty polskiej, t. X, W. 1913, s. 356; Szlachta wylegitymowana w Królestwie Polskim w latach 1836-1861, oprac. E. Sęczys, W. 2000 s. 429; Gembarzewski B., Wojsko Polskie 1815-1830, W. 1903; Gembarzewski B., Wojsko Polskie. Księstwo Warszawskie 1807-1814, W.-Kr. 1905; Małachowski-Łempicki S., Wolne Mularstwo w Lubelszczyźnie 1811-22, L. 1933, s. 88; Chojnacki A., Żołnierze w społeczeństwie regionu siedleckiego w latach 1795-1831, Radzyń Podl.-S. 2015, s. 85-87; Chojnacki A., Związki Żydów z armią w departamencie siedleckim i województwie podlaski (1809-1831), (w:) Żydzi Kosowa Lackiego, red. A. Ziontek, Kosów Lacki 2016, s. 207-210; „Rocznik Woyskowy” [1817-1824]. APS, Akta not. Adama Chojnackiego, akt nr 11/1818 z 4 X 1818 r., sygn. 1; APS, Akta not. Adama Chojnackiego, akt nr 242/1823 z 4 IX 1823 r., sygn. 10; APS, Akta not. Adama Chojnackiego, Akt nr 245/1823 z 20 IX 1823 r., sygn. 10; APS, Akta not. A. Chojnackiego, Akt nr 73/1825 z 17 IV 1825 r., sygn. 12; Arch. par. św. Anny w Białej, Liber Baptizatorum Pro Ecclesia Praepositurali Bialensi [1774-1785], s. 10, 29, 50-51, 88; Arch. par. św. Anny w Białej, Księga zm. par. św. Anny w Białej Podlaskiej [1767-1787], s. 77.


(autor Andrzej CHOJNACKI)