Ur. się 19 IX 1797 w Grodnie. Wnuk Antoniego Suchodolskiego, wojewody grodzieńskiego, sygnatariusza Konstytucji 3 Maja. Syn Jana Suchodolskiego h. Ślepowron, ostatniego skarbnego litewskiego i Tekli z domu Downarowicz. W 1807 r. udał się do W., w celu przysposobienia do służby w wojsku narodowym. 25 IV 1810 wstąpił do korpusu kadetów Szk. Elementarnej Artylerii i Inżynierów Wojsk Księstwa Warszawskiego. Podczas nauki szczególnie przykładał się do rysunku i matematyki. 10 VI 1815 rozpoczął służbę w 3 pułku strzelców pieszych. 1 IX awansował na sierżanta. 12 I 1816 został por. Trafił do Batalionu Strzelców Pieszych w Dywizji Gwardii Królewskiej w W. Jednocześnie zajmował się litografią w domu Aleksandra Chodkiewicza, prekursora tej dziedziny na ziemiach pol., podejmując tematy antyczne i wojsk. W 1823 r. zostaje adiutantem polowym przy gen. Wincentym Krasińskim.

Kształtował warsztat malarski poprzez wykonywanie kopii obrazów, podejmował się pierwszych prac samodzielnych. 8 IX 1825 brał udział w Wystawie Publicznej Dzieł Sztuk Pięknych, wystawiając obrazy Wzięcie sztandaru Mahometa pod Wiedniem oraz Śmierć Władysława pod Warną, które wywoływały pozytywne, patriotyczne emocje. W 1828 r. z gen. W. Krasińskim brał udział w poselstwie do Wiednia. Otrzymuje od ks. Reichstadtu list rekomendujący go Horacemu Vernetowi. W 1829 r. car Mikołaj I kupił obraz Śmierć Władysława pod Warną, przekazując S. tabakierę z brylantami o wartości 5000 zł. W t.r. S. ożenił się z Leokadią Suchodolską, c. Jana, właściciela dóbr Dorohusk. 13 I 1830 został kpt. W t.r. na świat przyszedł syn, Edward Maksymilian Rajnold.

Po wybuchu Powstania Listopadowego wbrew decyzji d-cy wziął udział w bitwach pod Wawrem, Grochowem, Iganiami. Na potrzeby udziału w Powstaniu sprzedał carską tabakierę. W trakcie kampanii ćwiczył rysunek, szkicował portrety, sceny batalistyczne. We IX 1831 został zdymisjonowany, 1 XI objęty amnestią carską. 1 VI 1832 w wyniku rozwiązania wojska pol. ostatecznie zwolniony ze służby.

Sytuacja zaw. i materialna powoduje, że od tej pory poświęcił się wyłącznie malarstwu. W 1832 r. podjął naukę w Akad. Francuskiej w Rzymie u H. Verneta. Malował obrazy o tematyce batalistycznej, nawiązujące do niedawnego powstania, powstaje m. in. Bitwa pod Raszynem. W 1833 r. z pomocą gen. W. Krasińskiego uzyskał carskie stypendium Min. Oświecenia Publicznego w wysokości 300 dukatów holenderskich. W l. 1834-37 przebywał z rodziną w Rzymie. W 1835 r. rodzi się drugi syn Zdzisław Aleksander Mamert. Podczas pobytu w Rzymie dom Suchodolskich staje się miejscem spotkań Polaków na emigracji. Następnie wrócił do W. W 1839 r. został zaproszony przez cara do Petersburga w celu malowania obrazów na zlecenie, nawiązujących do carskich wypraw na Turcję i Persję. Otrzymał tytuł czł. Imperatorskiej Akad. Sztuk Pięknych, a jego obrazy brały udział w wystawie tejże Akad. Po powrocie do kraju kontynuował malowanie obrazów na zamówienie. L. 1840-50 były szczytem kariery malarskiej. Dominowały tematyka batalistyczna i portrety wojsk. W 1842 r. wziął udział w wystawie w Warszawskim Tow. Dobroczynności, podczas której wystawił obrazy: Dwóch Kurdów, Poddanie się Erzerum, Szturm Achałcyku. Obrazy spotykają się z krytyką, ze względu na dominującą tematykę wojen ros. W 1847 r. wyjechał do Paryża, gdzie odwiedził brata Walentego przebywającego na emigracji.

W 1848 r. został właścicielem maj. Bojmie w pow. węgrowskim, par. Oleksin, gm. Sinołęka. W skład maj. wchodziły także miejscowości: Zawady, Żdżar i Oleksin. S. kupił dobra wraz z inwentarzem od Marii Reginy Stempczyńskiej za kwotę 54 750 rubli. W ogrodzie powstało drewniane atelier. W Bojmiu przebywał w miesiącach letnich, a zimę spędzał w W. W t. r., w wyniku traumy po śmierci brata Kazimierza, doznał nerwowego paraliżu prawej ręki, który na ponad rok uniemożliwił artyście malowanie obrazów. Po 14 miesiącach przerwy i kuracji w Niemczech powrócił do malowania. W l. 1852-63 intensywnie oddał się pracy. W 1852 r. zaprzyjaźnił się z poetą Wincentym Polem, pod wpływem jego twórczości tworzył kolejne dzieła. W t. r. poznał krakowskiego naucz. Szymona Dutkiewicza, który zajął się jego s. Zdzisławem podczas edukacji w Kr. W 1853 r. malował obrazy związane z porami roku: Wiosna we Włoszech, Lato na wyspie San Domingo, Jesień nad Renem, Zima w Rosji, które nawiązywały do dziejów legionów pol. Malował obrazy przeznaczone na wystawy, jak i na prywatne zamówienia.

W 1859 r. brał udział w spotkaniu inicjującym działalność “Tyg. Ilustrowanego”. W 1860 r. wszedł w skład komitetu Tow. Zachęty Sztuk Pięknych. W 1863 r., po wybuchu Powstania Styczniowego, w wyniku pomocy jakiej udzielał powstańcom s. Edward, doszczętnie zrujnowany został maj. Bojmie. W 1868 r. wskutek klęski nieurodzaju i powinności gospodarczych popadł w problemy finansowe.

W 1870 r. umarła jego żona. W 1875 r. zmagał się z pogłębiającym się problemem ze wzrokiem. Zm. 20 III 1875 w Bojmiu, został pochowany obok żony, na cm. w Oleksinie. W 1997 r. Rada Pedagogiczna Szk. Podst. w Bojmiu rozpoczęła starania w celu nadania szk. imienia Januarego Suchodolskiego. Wybór patrona w drodze głosowania odbył się 3 XII 1997, a uroczyste nadanie imienia i poświęcenie sztandaru szk. miało miejsce 30 X 1998.


Treter M., January Suchodolski: korespondencja artysty z l. 1849-69, Lw. 1911; Sroczyńska K., January Suchodolski, W. 1984; Sroczyńska K., Pierwszy batalista Polski – January Suchodolski, „Polska Zbrojna”, 1987, nr 17; Laskownicka J., Suchodolski January, [w:] PSB, t. XLV, W-Kr. 2007-2008; Przeżyjmy to jeszcze raz, „Gazetka Szkolna »Boimek«” 1998, nr 1/98; Konieczny B., Mój wrzesień 1939. Pamiętnik z kampanii wrześniowej spisany w obozie jenieckim, Kr. 1999; APS, Hipoteka Siedlce, 1793; Kronika szkolna Zespołu Szkół w Bojmiu.

(autor Radosław PRACHNIO)