MODRZEWSKI Wadysaw

Ur. 12 VIII 1861 w L., s. Franciszka Modrzewskiego (zob.) budowniczego miejskiego m. L. i Izabeli z Kobylińskich. Kiedy ojciec otrzymał posadę budowniczego gubernialnego w S. przeprowadzili się tutaj całą rodziną. Władysław rozpoczął naukę w ośmioklasowym rządowym gim. klasycznym w S. W 1879 r. uzyskał świadectwo dojrzałości i rozpoczął studia, najpierw na Wydz. Matematyczno-Fizycznym, ale ostatecznie zdecydował się na prawo na UW. Pocz. studiów wspominał m.in. tak: „(…) gdy byłem pierwszy rok w Warszawie na studiach, byłem zaszczycony wizytą rewirowego, który widocznie przybył zobaczyć, czy nie zajmuję się czem podejrzanem. Następnie mieszkałem na czas jakiś odnajmując pokój u urzędnika cyrkułu na Nowym Świecie, który powiedział mi pod sekretem, że w księgach przy mojem nazwisku jest wzmianka: <<silnie podejrzany, ale bez udowodnionej winy, pozostaje pod tajnym dozorem policji na czas nieograniczony>>. Przypuszczam, że z biegiem czasu wobec tego, że w uniwersytecie do kółek rewolucyjno – socjalistycznych nie należałem, wzmianka o tem została usunięta.” Informacje policji dotyczące osoby M. pochodziły zapewne jeszcze z czasów siedleckich, kiedy to uczęszczając do tutejszego gim. męskiego brał czynny udział w propagowaniu jęz. polskiego.

M. studia ukończył po złożeniu 31 VII 1885 pracy pt. Przysięga w procesie cywilnym, otrzymał wówczas st. kandydata praw. Już od 1884 r. został przyjęty na stanowisko aplikanta do SO w L. W 1886 r. rozpoczął aplikację adwokacką, specjalizował się w prawie cywilnym. W 1889 r. został przyjęty w poczet adwokatów przysięgłych i uruchomił kancelarię w L. Oprócz obron przed sądami świeckimi, w swojej karierze miał również obrony konsystorskie przed Sądem Biskupim w L. Po uzyskaniu nominacji przez arcybp. Wincentego Teofila Popiela – Chościaka pracował również jako obrońca przed Sądem Arcybiskupim w W.

Pocz. okupacji austro-węgierskiej to również pracowity okres dla M., który od VIII 1915 brał udział w budowaniu sądownictwa obywatelskiego w L. Obowiązki sędziego Trybunału Lubelskiego pełnił od 5 IX do 1 XI 1915. Brał również czynny udział w integrowaniu środowiska prawniczego L. tworząc tutaj Tow. Prawnicze, któremu prezesował przez wiele lat. Od 31 VII 1916 do 1 IX 1917 był sędzią Trybunału Sądowego utworzonego w L. przez władze austriackie. W sądownictwie pol. pracował jako sędzia, 25 VIII 1917 otrzymał nominację na sędziego lubelskiego SA, orzekał tu w wydz. cywilnym. 6 X 1919 został wiceprezesem tegoż sądu. Od 22 XII 1920 rozpoczął pracę w Wydz. Hipotecznym SO w L. Jako notariusz pozostał tutaj do 30 XII 1933. Pięć lat później, od 1938 r. wznowił działalność kancelarii, kontynuował ją do wybuchu II woj. świat. Funkcja notariusza zaowocowała również działalnością M. w lubelskim oddz. Zrzeszenia Notariuszy i Pisarzy Hipotecznych, był jego inicjatorem, a do 1934 r. pełnił funkcję przew. Natomiast w V t.r. stanął na czele Rady Notarialnej w L., gdzie pozostał do 1 I 1939.

Poza pracą w strukturach sądownictwa, aktywnie działał społ., m.in. w Tow. Muzycznym, na którego założenie wyjednał zgodę władz ros. M. zredagował projekt ustawy o jego działalności i uzyskawszy podpisy współzałożycieli przedłożył ją władzom ros. Wkrótce stanął na czele komitetu założycielskiego, który powołano 26 VIII 1898. Pracował również w PMS, będąc jej prezesem w L., aż do czasu jej zamknięcia przez władze ros.

W V 1921 został wybrany radnym i wiceprezesem Rady Miejskiej w L. z ramienia ZL-N. Przewodniczył tam pracom komisji regulaminowo – prawnej. We władzach miejskich pracował do 1927 r. W 1923 r. z jego inicjatywy powołano Tow. Przyjaciół KUL, był również od 1921 do 1923 r. wykładowcą prawa cywilnego tej uczelni. W tym czasie opublikował prace pt: O darowiznach ukrytych pod postacią sprzedaży (L. 1921), Zarys ustroju sądownictwa i postępowania cywilnego (L. 1926) oraz artykuły m. in. do „Gazety Sądowej Warszawskiej”. W 1928 r. został odznaczony Medalem Dziesięciolecia Odzyskania Niepodległości.

Z poślubioną 3 VIII 1889 w Katedrze w L. Marią Parysewicz – naucz., córką referenta Instytutu Rolno-Leśnego – miał trzy córki: Izabelę Wandę Szczęsną z drugiego małżeństwa Parysiewicz, ur. 18 V 1890; Helen (vel Halinę) Zofię ur. 19 VIII 1893, absolwentkę szk. chemicznej w Lozannie, pracowała w laboratorium miejskim w L.; Irenę Marię ur. 30 XII 1897, zamężną z inż. górniczym Jerzym Todtlebenem oraz syna Andrzeja – Henryka ur. 19 VII 1903, absolwenta szk. handlowej w L., który ostatecznie poszedł w ślady ojca i został adwokatem.

M. zm. 29 IV 1946, został pochowany na cm. przy ul. Lipowej w L.



Słownik Biograficzny m. L., T. II. Pod red. T. Radzika, A. A. Witusika, J. Ziółka, L. 1996, s. 188-189 (Marczuk J.); „Historia i Świat” 2016, nr 5 (Sowińska D.); MB., Wspomnienie Władysław Modrzewski, „Gazeta Wyborcza” L. 1999, nr 100, s. 5; Lubelskie Tow. Muzyczne, „Echo Muzyczne Teatralne i Artystyczne” 1903, nr XXXVIII s. 1-2; Modrzewski W., Stosowanie art. 930 K.N., „Gazeta Sądowa Warszawska” 1921, nr 41, s. 331-2; „Rocznik Tow. Prawniczego w L.” 1928, s. 18; Księga pamiątkowa siedlczan w l. 1844-1903 wraz z pamiętnikiem zjazdu w r. 1920 i 1925, W. 1927 s. 168-74, 190; Sekutowicz B., Sądy obywatelskie w L. (w 1915 r.), „Głos Sądownictwa” 1933, nr 6, s. 329-34; Dzieje Lublina, t. II, pod red. S. Krzykały, L. 1975 s. 129, 135; Czapski A., 80 lat Tow. Muzycznego im. Henryka Wieniawskiego w L. i udział lubelskiej adwokatury w jego rozwoju, „Palestra” 1978, nr 3, s. 39-41; Marczuk J., Rada Miejska i Magistrat L. 1918-39, L. 1984, s. 190; Gawarecka M., PMS, „Kurier Lubelski” 1984, s. 45-51; KUL. Zagadnienia z dziejów Uczelni, L. 1992, s. 116, 122; APL: Zespół nr 35/468/0, SO w L., Życiorys Władysława Modrzewskiego z dn. 22 III 1918; Akta kancelarii prezesa SO w L. dotyczące ofert na komorników sądowych 1917-8 sygn. 34, k. 32-6; Zespół nr 35/358/0, Akta notariusza Władysława Modrzewskiego w L. 1921-33 i 1938-9, sygn. 1-48; Fot. z Działu Zbiorów Specjalnych Woj. Bibl. Publicznej im. H. Łopacińskiego w L.

(autor Danuta SOWIŃSKA)