Ur. 23 I 1901 w W., s. Feliksa, rzemieślnika i Marianny z d. Przymanowskiej. W V 1918 uk. prywatną 8-klasową Szk. Filologiczną Zygmunta Wielopolskiego w W., uzyskując świadectwo dojrzałości z wyróżnieniem. Jako uczeń działał w tajnej Organizacji Młodzieży Narodowej Szkół Średnich, w zakonspirowanej organizacji młodzieży „Przyszłość” („Pet”), szkolnym kole POW i Pol. Organizacji Skautowej, a od XI 1916, po połączeniu organizacji skautowych, był czł. ZHP. Pracował również w komitecie redakcyjnym tajnego pisma „Dla Polski”. Za udział w pracach konspiracyjnych był dwukrotnie karany przez niemieckie władze okupacyjne.
Latem 1918 prowadził prace samokształceniowe i niepodległościowe wśród młodzieży wiejskiej w Sinołęce k. Mińska Maz. W XI tr. wstąpił jako ochotnik do WP i służył w 2 pap, a nast. w 7 pap, gdzie był d-cą działonu. Uczestniczył w walkach na froncie poleskim i wołyńskim. W czasie służby w ramach wojskowej sekcji oświatowej prowadził działalność wśród żołnierzy, organizując m.in. szk. dla analfabetów i biblioteczkę żołnierską. Pod ps. „Dołęga” pisywał artykuły do „Żołnierza Polskiego”.
W IV 1920 uzyskał w wojsku trzymiesięczny urlop akademicki i podjął studia historyczne na Wydz. Filoz. UW, zaliczając 1 semestr. Kontynuował je po zwolnieniu z wojska w XII 1920 w stopniu plut., by w 1924 ukończyć studia. W okresie studiów prowadził działalność w organizacjach młodzieżowych i akademickich: Organizacji Młodzieży Narodowej Szkół Wyższych (był przew. Zarz. Gł. Organizacji Młodzieży Narodowej Szkół Średnich działającej na terenie byłego zaboru rosyjskiego), Związku Młodzieży Polskiej („Zet”), Akademickim Komitecie Powstań Śląskich. Pisywał też w czasopismach m.in. „Brzask”, a w 1921 był red. miesięcznika „Dla Polski”.
1 IX 1922 rozpoczął pracę w Państ. Gim. Męskim im. Hetm. Stanisława Żółkiewskiego w S. jako naucz., ucząc historii i propedeutyki filozofii. Był też opiekunem III Drużyny Harcerzy im. Józefa Piłsudskiego, działającej przy tym gim. W 1923 uk. w W. kurs dydaktyczny dla nauczycieli historii, a w VI 1926 zdał egzamin przed Państ. Komisją Egzaminacyjną w W. uzyskując pełne kwalifikacje nauczyciela historii szk. średnich i sem. nauczycielskich. W 1928 odbył dwumiesięczne ćwiczenia w SPR Piechoty i awansowany do stopienia ppor. rez.
W S. podjął również szeroką działalność społeczną i publicystyczną. Był założycielem i kierownikiem Muzeum Ziemi Podlaskiej im. Mieczysława Asłanowicza, prezesem Zarz. Oddz. Pow. ZNP Szkół Średnich, współredaktorem z Cecylianem Ptasińskim tygodnika społ.-oświat. „Życie Podlasia” (1924-1926). Pisał artykuły w „Gazecie Podlaskiej” (1922-1924), „Tygodniku Illustrowanym”, Wychowaniu i Życiu”, „Polskiej Oświacie Pozaszkolnej”, „Ognisku Nauczycielskim” „Placówce” i in. W VIII i IX 1927 wydał dwie jednodniówki o tym samym tytule „Obozowiak Podlaski”, a w 1929 przewodnik po mieście i powiecie pt. Siedlce.
1 IX 1930 w został mianowany dyr. I Państ. Gim. im. Stanisława Staszica w L. Funkcję tę pełnił do chwili aresztowania przez Niemców 9 XI 1939, z przerwą od 1 IX 1932 do 30 XI 1933, gdy podjął obowiązki okr. wizytatora szkół w Kuratorium Okr. Szkolnego Lubelskiego. W czasie jego kadencji gim. otrzymało nowy gmach wybudowany przy Al. Racławickich, bogato wyposażony w pomoce dydaktyczne. W pracy pedagogicznej zwracał szczególną uwagę na rozwijanie samorządności młodzieży w „Gminie Szkolnej”.
Liczne publikacje dotyczące wychowania obywatelsko-państwowego drukował m.in. w „Ognisku Nauczycielskim” i „Dzienniku Urzędowym KOSL”. Organizował odczyty dla młodzieży licealnej, wygłaszał referaty na konferencjach nauczycielskich i zjazdach harcerskich. Był prezesem Koła Lubelskiego Stowarzyszenia Dyrektorów Polskich Szkół Średnich, wiceprezesem Zarz. Okr. Lubelskiego ZHP, przew. Sekcji Szkolnej przy Zarz. Okr. LOPP, kier. Sekcji Gospodarczej Miejskiego Komitetu WF i PW, czł. Zarz. Miejskiego Tow. Popierania Budowy Szk. Powsz., czł. sekcji Szkolnictwa Średniego Zarz. Okr. ZNP. Należał do Zw. Seniorów OMN i Zw. Polskiej Młodzieży Demokratycznej. Z jego inicjatywy i pod jego red. w 1936 została wydana Księga Pamiątkowa 25-lecia Harcerstwa w Lubelszczyźnie. Dokumenty i wspomnienia 1911-1936. W V 1939 został radnym RM m. L. z ramienia OZN.
W okupowanym przez Niemców L. uruchomił w początkach X 1939 szk. 9 XI został aresztowany z grupą nauczycieli jako zakładnik i osadzony w więzieniu na Zamku Lubelskim. Rozstrzelany 23 XII na starym cm. żydowskim w L.
Odznaczony Krzyżem Walecznych (1920), Srebrnym Krzyżem Zasługi (1935), Medalem za Wojnę 1918-1921.
Żonaty od 11 VIII 1923 z Otylią Zwolińską (1903) miał c. Krystynę (1925) ekonomistkę, zamężną za prawnika Eugeniusza Kuśniewicza.
PSB, (Szyszkowski W.); Kuprianowicz L., Moniewski Tadeusz, [w:] Słownik biograficzny miasta Lublina, pod red. T. Radzika, J. Skarbeka i A. A. Witusika, t. I, L. 1993, s. 187-189; Winter A., Siedlce 1918-1939, S. 2015, s. XIII, 24, 29 136, 302,312, 319-320, 338-345, 350, 388, 422, 433-434, 259, 466, 475-476, 519-520, 523, 528,536, 543-547, 618, 650; Księga Pamiątkowa 25-lecia Harcerstwa w Lubelszczyźnie. Wspomnienia i dokumenty 1911-1936, L. 1936, s. 113, 120, 144, 145, 158; Zimmer B., Harcerstwo Lubelszczyzny. Zarys historyczny 1911-1950, L. 1987, s. 39, 40, 56, 155, 156; Winter A., Prasa siedlecka w latach 1918-1939, „Siedlce” z. I, 1973, s. 75-76; Grzegorczuk D., Prasa siedlecka w okresie II Rzeczypospolitej, [w:] Prasa podlaska w XIX-XX wieku. Szkice i materiały, pr. zbior. pod red. D. Grzegorczuka i A. Kołodziejczyka, S. 2000, s. 58; Wycech Cz., Wspomnienia 1905-1939, W. 1969, s. 139, 156, 176; Wojciechowski S., Cela nr 35, „Rocznik Ogn. Naucz. w L.” t. V, 1972, s. 134, 135, 142, 146, 150, 153; Zaleska E., Nauczyciele-więźniowie Zamku Lubelskiego 1939-1944, „Lubelski Rocznik Pedagogiczny” t. V, 1976 s. 278; Marczuk J., Rada Miejska i Magistrat Lublina 1918-1939, L. 1984, s. 121, 278; Korneć G., Tajna oświata na Południowym Podlasiu i Wschodnim Mazowszu 1939-1944, S. 2006, s. 61, 64; Hitlerowskie więzienie na Zamku w Lublinie 1939-1944, pod red. Z. Mańkowskiego, L. 1988, s. 78, 146, 193, 457; Winter A., Muzeum Ziemi Podlaskiej w Siedlcach, „Zeszyty Metodologiczne - Vademecum Dzialacza Kultury” 1982, nr 4, cz. 1, s. 88-94; Strychalski J., Muzeum Ziemii Podlaskiej w Siedlcach (1928-1976), „Prace Archiwalno-Konserwatorskie na Terenie Woj. Siedleckiego” z. 1, 1978, s. 19-45; Moniewski T., Muzeum Ziemi Podlaskiej, „Placówka” 1927, nr 37, s. 3.
(autor Dariusz GRZEGORCZUK)