KRYNSKI Adam Antoni

Ur. się 10 V 1844 w Łukowie w rodzinie Wawrzyńca (urzędnik sądowy) i Barbary z Bucelskich. Do klasy piątej uczęszczał do siedleckiej szk., następnie przeniesiono go do W. W l. 1858-62 uczęszczał do warszawskiego gim. realnego, kolejnym etapem jego edukacji były dwuletnie kursy przygotowawcze do Szk. Głównej w W. Studia w w.w. uczelni odbył w l. 1862-66, rozpoczął je na Wydz. Matematyczno-Fizycznym, po czym w 1866 r. przeniósł się na Wydz. Filozoficzny. W 1869 r. przez rok przebywał w Lipsku, specjalizując się na kierunkach slawistyka i fil. klasyczna (prowadzili go A. Leskina i G. Curtins), tytuł mgr uzyskał dzięki rozprawie O dźwiękach nosowych w językach słowiańskich (1870). W 1875 r. stał się czł. Komisji Językoznawczej Akad. Umiejętności. Należał do wielu tow. m.in. Tow. Naukowego Warszawskiego, Tow. Przyjaciół Nauk w Wilnie, Tow. Nauczycieli Szkół Wyższych i Średnich. W 1880 r. ożenił się z Zofią z Roykiewiczów. W 1886 r. w W. urodził mu się syn Mirosław Zbigniew.

W l. 1871-1906 pracował w warszawskim gim., ucząc jęz. klasycznych oraz jęz. franc. W 1885 r. współzałożył Prace Filologiczne. Od 1889 r. był czł. korespondencyjnym Akad. Umiejętności. Od 1890 r. wchodził w skład red. Wielkiej Encyklopedii Powszechnej. W 1897 r. wydrukowano Gramatykę języka polskiego, jego autorstwa. W 1900 r. ukazał się I t. Słownika Języka Polskiego, był jednym z jego twórców oraz gł. kierownikiem (t. 1-8). W 1907 r. należał do założycieli Tow. Naukowego Warszawskiego. W 1908 r. Uniw. we Lw. powierzył mu stanowisko prof. fil. słowiańskiej, funkcję piastował do 1914 r. Od 1909 r. objął funkcję prezesa Lwowskiego Tow. Etnograficznego oraz współredaktora jego organu Lud. W l. 1915-19 był kierownikiem katedry jęz. pol. UW, w tym samym czasie piastował funkcję dziekana Wydz. Filozoficznego w w.w. uczelni oraz od 1915 r. red. Wisły (czasopismo etnograficzne). W 1928 r. otrzymał Krzyż Komandorski OOP. Do 1931 r. wykładał na UW jako prof. hon.

Zm. 10 XII 1932 w wyniku potrącenia przez tramwaj, został pochowany na Cm. Powązkowskim w W.: kwat. 66, rząd 6, miejsce 11,12. D. 19 IV 1974 uchwałą MRN w Łukowie (nr III 98/74), zatwierdzono istniejącą od 1933 r. ul. jego imienia.


Słoński S., Zmarli członkowie: Śp. Adam Antoni Kryński (1844-1932), „Rocznik Tow. Nauk. Warszawskiego“ 1934, t. 27, s. 149-51; PSB, Wr. 1970, t. 15, s. 465 (Urbańczyk S.); Grafik R., Kryński Adam Antoni (1844-1932), „Zeszyty Łukowskie“ 1987, nr 12, s.53-55; Kryńscy, [w:] Boniecki A., Herbarz polski, W. 1908, t. 12, s. 881; Mps znajdujący się w zbiorach Muz. Regionalnego w Łukowie syg. MŁ/0-47/16, s 1; „Gazeta Lwowska“ 1935 nr 80 z 6 IV, s. 1 (kopia cyfrowa https://jbc.bj.uj.edu.pl/dlibra/plain-content?id=36627); „Kurier Warsza-wski“ 1928, nr 134 z 15 V, s. 16 (kopia cyfrowa https://crispa.uw.edu.pl/object/files/215802/display/Default); https://szukajwarchiwach.pl/72/1214/0/-/13/skan/full/_IpbEZtSA-V3yrjoWqvZFA; https://jbc.bj.uj.edu.pl/dlibra/plain-content?id=34594; https://polona.pl/item/adam-antoni-krynski-zycie-i-prace,Njc4Njk4MDc/6/#info:metadata;
https://polona.pl/search/?filters=creator:%22Kry%C5%84ski,_Adam_Antoni_(1844--1932)
%22,public:0.

(autor Barbara TEKELY SKRĘTOWICZ)