Ur. 31 III w S., s. Michała i Józefy z Kudelskich, brat Stefana (zob.). Jako 15-letni chłopiec wstąpił do Leg. Pol. Żołnierz 1 komp. III bat. 1pp Leg. walczył pod Jastkowem; 31 VIII 1915 został ciężko ranny. Po długim leczeniu został przydzielono go do Krakowskiej Szk Inwalidów Woj. i uczęszczał na kursy maturalne oraz 2-letni kurs buchalterii i rachunkowości przy Akad. Handl. w Kr. Po zdaniu egzaminów w VI 1918 zaczął pracować w Radzie Pow. w Łukowie. W XI 1918 jako czł. POW brał udział w rozbrajaniu Niemców w Łukowie. Aktywnie działał w strukturach Zw. Naucz. Pol. Szk. Powsz. W 1917 został prezesem oddz. pow. ZNPSP. Już w Polsce niepodległej został wcielony do 22 pp. Mimo orzeczonego inwalidztwa od 1 VIII do 31 XII 1920 walczył jako żołnierz 22 i 27 pp w wojnie pol.-sowieckiej. Nast. objął funkcję sekr. w Inspektoracie Szk. w S. W III 1931 został wybrany na wiceprezydenta m. S. Kierował działem przedsiębiorstw miejskich oraz wydz.: gospod., finansowym i opieki społ. W 1931 z ramienia BBWR kierował Podkomitetem Miejs. Pomocy Bezrobotnym. W okresie międzywojennym przyczynił się do budowy w S. 5 budynków szk. powsz., zorganizowania ośrodka dożywiania dzieci robotniczych. Był inicjatorem i organizatorem Ośrodka Robotniczego, w którym zbudowano Dom Lud. dla robotników i 17 bliźniaczych domów mieszkalnych. Z jego inicjatywy wybudowano wodociągi miejskie i rozbudowano sieć kanalizacyjną. W 1933 złożył egzamin na notariusza, a 11 X 1934 ponownie został wybrany na wiceprezydenta. Funkcję tę pełnił do 30 IX 1939. 10 IV 1937 Z. uczestniczył w zebraniu Wydz. Wykonawczego Podl. Komitetu FON, którego celem była zbiórka pieniędzy na Eskadrę Podl. Był aktywnym działaczem Zw. Spółdz. Spoż.; 26 II 1939 przewodn. zebraniu Oddz. ZSS.
Po wkroczeniu ACz do S. 1 X 1939 Z. został areszt. przez NKWD i wywieziony do Kozielska. W I 1941 uzyskał pozwolenie NKWD na powrót do kraju. 7 II 1941 przyjechał do S. Wstąpił w struktury konspiracyjne ZWZ-AK W konspiracji przyjął ps. „Szpak". W 1941 został mianowany przez sturmbannführera SS Alberta Fabischa - niem. komisarza Zarz. Miejs. w S. burmistrzem m. S. Jako czł. ZWZ-AK w swoim gabinecie prowadził rozdział prasy konspiracyjnej. Utrzymywał kontakty z: dr. Zygmuntem Niepokojem ps. „Norwid", dr. Mieczysławem Piotrowskim - dyr. szpit. miejs., inż. Franciszkiem Smacznym, naucz.: Janem Gunią ps. „Siwy" i Bronisławem Misińskim ps. „Wir". W akcji ratowania wysiedlonych dzieci z Zamojszczyzny odegrał kluczową rolę. Tylko w S. uratowano 2,5 tys. dzieci, a Z. we własnym domu przechowywał 7-ro z nich. Gdy 28 dzieci zamarzło, a 68 kolejnych zmarło z wycieńczenia i w wyniku chorób, Z. stanął 3 II 1943 na czele konduktu żałobnego, który nast. przerodził się w manifestację. W IV 1943 został areszt. przez gestapo za to, że uczestniczył w manifestacji. Nast. przewieziono go na Pawiak do W. Z grupą 560 osób został wysłany do KL Oświęcim. 29 IX 1944 trafił do obozu w Oranienburgu, a nast. do obozu w Schwarzheide. Wyzwolenia doczekał się 9 V 1945 w Nowym Mieście w Sudetach. Wyczerpany trudami obozowymi trafił do szpit. w Legnicy. Po wyleczeniu zaczął pracę w Legnicy na stanowisku referenta opieki społ. Został prezesem Zw. Inwalidów Woj. Za działalność w podziemiu był szykanowany przez UBP. Na własną prośbę zwolnił się z pracy 31 V 1953. Zm. 26 XI 1966 we Wrocławiu. Pochowany na Cm. Centralnym w S.
J. Garbaczewski, Wybitni siedlczanie, Siedlce 1448-1995, Z. Anusz, Prezydent „Szpak”, „NEP", nr 6 z 7 II 1995; „Kurier Siedl.", nr 20 z 15 V 1996; fot. [https://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:Stanis%C5%82aw_Zdanowski_ok._1938_r..jpg; dostęp 30.04.2021].
(autor Wiesław CHARCZUK)