Ur. w m. Lisznia (pow. włodzimierski, gm. grzybowicka) 20 XI 1740 jako s. sędziego włodzimierskiego i Franciszki z d. Dołhonin. Po uk. kolegium bazyliańskiego we Włodzimierzu (był uczniem późn. bpa diec. chełmskiej Porfirego Skarbka Ważyńskiego), mimo sprzeciwu brata Józefa, sędziego zakroczymskiego 13 II 1759 wstąpił do klasztoru bazylianów w Byteniu, równocześnie zmieniając obrządek łac. na grecki. Teologię studiował w Połocku i ok. 1765 przyjął święcenia kapłańskie. W 1. nast. był naucz. i prefektem w kolegium bazyliańskim we Włodzimierzu. W dydaktyce, wzorując się na metodach stosowanych przez jezuitów, wykorzystywał teatr. 25 III 1770 pod kierunkiem Sz. uczniowie kolegium we Włodzimierzu wystawili wierszowany dialog jego autorstwa pt. Cios pochwalny niebios i ziemi (in 8-o, stron niepaginowanych 36). Treść zawierała motywy zaczerpnięte zarówno z mitologii jak i tradycji chrześcijańskiej, a dotyczyła kultu Bogurodzicy. W 1771 w kolegium we Włodzimierzu wystawiono kolejne przedstawienie autorstwa Sz. pt. Widok mądrości w obraziech od pogan wyśmiany, od Leona Iza wryka Cesarea zdeptany, od fana Damascena wsla wiony iświeżo z popiałów starożytności w Szkołach Włodzimierskich odnowiony i otarty. Liczący 54 strony utwór był wydany w Poczajowie w 1771.

Sz. jest autorem podręcznika szkol. pt. Ethologia. Zagadnienia przedstawił w 78 utworach wierszowanych i rozważaniach w formie pytań i odpowiedzi. Zwrócił na siebie uwagę metropolity unickiego Felicjana Filipa Wołodkowicza, który powołał go na audytora swej kurii, a nast. zaproponował, aby na jego koszt udał się na studia do Rzymu. Naukę w Rzymie uk. uzyskując st. dr. prawa kanonicznego i dr. teol. wraz z nominacją na protonotariusza Stolicy Apostolskiej. 4 VIII 1776 Sz. otrzymał od Stolicy Apostolskiej przywilej na prowadzenie misji. Po powrocie do kraju pełnił funkcję kaznodziei w wileńskiej cerkwi bazyliańskiej. Na jego kazania, głoszone z dużym powodzeniem w różnych jęz. - znał ich siedem - przychodzili nie tylko katolicy obu obrządków, ale i prawosławni oraz Tatarzy i Żydzi (do których głosił po hebrajsku). Od 1778 był mistrzem nowicjatu w Byteniu. 17 VI 1785 otrzymał we Włodzimierzu od bp. diec. włodzimiersko-brzeskiej Stefana Symeona Młockiego pełnomocnictwo do prowadzenia misji.

Od 1785 był przełożonym (superiorem) klasztoru bazyliańskiego w Białej. Jeszcze w t.r. po święcie św. Jozafata rozpoczął trwające rok misje obejmujące teren par. w Białej. W 1. 1785-1794 zorganizował i poprowadził misje, głosząc także kazania, w unickich par. diec. włodzimiersko-brzeskiej (w kolejności chronologicznej: Łomazy, Rudno, Pasynki, Narwa, Kleszczele, Kornin, Gródek, Grodzisko, Sokołów, Grodzisk, Teletycze, Berezowo, Wołczyn, Chotycze, Hanna, Przegaliny) i diec. chełmskiej (Kanie). Do pomocy w prowadzeniu misji Sz. napisał podręczniki na poszczególne ich cykle: Missya Bialska XX Bazylianów podająca sposób Jatwiey do ćwiczenia się w modlitwie umyslowej i spolecznej w rozmowach zbawiennych o nauce katechetycznej i o uspokojeniu sumienia,poświęcając na to dzień, tydzień,miesiąc, rok, iako cząstki życia Stwórcy, od którego cale życie bierzemy,·a to dla ludu prostego po wioskach y miasteczkach żyjącego, Supraśl 1792; Missya Bialska caioroczna czyli Rok Święt; maj9cy na wszystkie święta uroczyste Nauki i pieśni uwagi ułożone, Supraśl 1792; Missja Bialska ośmiodniowa y całomiesięczna, podająca łatwy sposób do ćwiczenia się w modlitwie umysłowej y społecznej w rozmowach zbcawiennych dla ludu prostego po wioskach y miasteczkach żyjqcego, Supraśl 1792; Misja bialska. Prawo kanoniczne o wszystkich ustawach i dekretach synodalnych, zebrane z poważaniem autorów, Supraśl 1792. Sz. był inicjatorem budowy nowego budynku klasztoru bazyliańskiego w Białej, ukończonego w 1789 dzięki jego „niezmordowanej pracy".

W 1792 powołał w Białej żeńską wspólnotę zakonną - jozafatki. Stworzył regułę zakon u zapisaną pt. Ustawa porzędku Jozafatek, pod protekcją obrońcy unii na cześć św. Jozafata dla rozprzestrzenienia religijności chrześcijańskiej W 1795 sporządził dokument legitymizujący działalność zgrom. w strukturach władzy duchownej iświeckiej oraz zawierający regułę działalności pt.: Wzór żyda według Rad Ewangelicznych i pomnożenia Nauki Pańskiej w Towarzystwie Sprzymierzonem Wielebnych Sióstr Jozafatek od Przykladu Józefa ś[więtego] i pod Opieką Jozafata Męczennika Jedności Obrońcy; zaczęty w Roku 1795, D.[nia] 26. sierpnia z Opisaniem oraz ich Nabożeństwo według Kościoła Wschodniego od Zwierzchności Duchowey przez Jaśnie Wielmożnego Porfirego Ważyńskiego Biskupa Chełm:[skiego] i Bełzkiego i przez Najwyższe Gubernium Cesarskie Krakowskie Rozważany w Roku 1797 w Miesiącu Styczniu. Prawdopodobnie w 1795 Sz. był inicjatorem powołania przy klasztorze bazylianów w Białej nowicjatu dla kandydatów do zakonu bazylianów, którego funkcjonowanie prowincjał litewskiej prowincji bazylianów Sylwester Antonowicz uznał za nieprawne. Sz. otrzymał naganę, nowicjusze dostali polecenie przeniesienia się do nowicjatu do Bytenia.

16 VII 1796 otrzymał od bp. chełmskiego i bełskiego Porfirego Skarbka Ważyńskiego lnstrumentum speciale do wizytacji bractw i par. Podczas przeprowadzanych w I. 1796-1797 wizytacji używa] tytułu destinatus visitator et examinator cleri. Na podstawie specjalnego pozwolenia i odpustu papieża Piusa VI prowadził misje w par.: Ruskowola (1796), Siedliszcze (1797), Łęczna (1797). W l. 1799-1806 pełnił funkcję spowiednika w klasztorze bazyliańskim w Chełmie. Po likwidacji domu jozafatek w Białej, wynikłego na podłożu z konfliktu z duchowieństwem łac. z powodu przejścia do jozafatek przełożonej bialskich szarytek przy wsparciu finansowym dobrodziejów, wzniósł 2 domy zakonne w Parczewie. W jednym swoją siedzibę miały jozafatki, w drugim zamieszkał Sz. Na potrzeby stowarzyszenia, nazywanego oficjalnie Sodalictwem Nauki Chrześcijańskiej w Panienkach Ubogich albo Sodalictwem Panien Edukujących Płeć niewieścią w Nauce Chrześcijańskiej napisał program i regułę, którą opublikował w książce pt. Pieśni pobożne naukę wiary i obyczajów w sobie zamykające, Lublin 1801. Przed śmiercią powrócił do obrządku łac. Zm. 15 IV 1812. Ciało Sz. pochowano najpierw w kaplicy wzniesionej przy budynkach klasztornych w Parczewie, nast. przeniesiono na tamtejszy cm. obrządku łac. Pieśni jego autorstwa były śpiewane przez wiernych obu obrządków w par. Podl. i Chełmszczyzny w ciągu XIX w. W działalności pisarskiej Sz. na uwagę zasługują podręczniki teol. i prawa kanonicznego przeznaczone dla duchownych greckokatolickich oraz duży wybór pieśni relig., pol. i ruskich. Prawdopodobnie szereg pieśni Sz. przetłumaczył na jęz. ruski.

Sz. jest ponadto autorem prac: Poesis didactica totius regni naturae divitiarum delineatrix atque magistra Perillustris ac Magnifici Domini Michaelis Gurowski Capitanei Zwinogrodensis Maecenatis Amplissimi et plurimis gratiis et nominis splendore ad nobilissimae juventutis scholarum Vladimiriensium sub umbra Basilianae tutelae commorantis, majus emolumentum te patriae decus suumque perenne obsequium insignita Poczajoviae 1770; Głos pochwalny nieba i ziemi rymotwórskim pieniem Najwyższej i Najświętszej Stolicy mądrościprzy zwiastowaniu radosnym zwiastowania od poetów włodzimierskich z wotami serc swoich ofiarowany roku 1770 die 25 Martii B. M. Dialog wierszem; Gospodarz chrześcijański dom swój wedlugprzykazań boskich rządzący pod zaszczytem Józefa Ossolińskiego sandomierskiego i chmielnickiego starosty wydany w Poczajowie 1772, Cios wzbudzający serca chrześcijańskie do społecznej modlitwy, Wilno 1787; Patent confraternii bialskiej, Supraśl 1792; Pieśni pobożne naukę wiary i obyczajów chrześcijańskich w sobie zamykające dla użytku i zachęcenia bractwa nauki chrześcijańskiej w całej diecezji chelmskiej po wszystkich cerkwiach parafialnych ustanowionego przez…ułożone w polskim i ruskim języku…, L. 1801; Pieśni na cześć św. Jozafata arcybiskupa połockiego, Kraków b. r. druk. W. Jaworskiego (wydane również w Rzymie w 1868 Nakładem Postulacji Sprawy Kanonizacji św. Józefata); Horologion czyli psalmodia Kościola Wschodniego dla początkujących w czytaniu greckim, polskim, niemieckim i lacińskim zamykająca w krótkości nabożeństwo kanoniczne całodzienne ułożone staraniem... rektora Missji Bialskiej R. 1785, Rkps Bibl. Kapucynów w Krakowie, sygn. 72, k. 1- 369; Hasło Zbawienne Nauki Apostolskiej, złożone i zgromadzone z rozmaitych rozmów, z teologii dogmatyczne moralne spekulatywne historyczne z kanonów, z katechizmu i z nauki ascetyczney wyjęte z poważnych autorów y na pożytek dusz chrześciańskich a osobliwie w stanie duchownym żyiących ułożone..., Wilno 1780; Prawo kanoniczne o wszystkich ustawach i dekretach synodalnych we wszystkich materiach i wydarzeniach tak sumiennych iako też i sądowych na rozmowy w jedenastu wszelkiego stanu tak duchownego iako świeckiego..., Supraśl 1792.


APL, Chełmski Konsystorz Greko-Katolicki, sygn. 15, 294, 681, 828, 1199, 1225; Bibl. Ukraińskiej Akademii Nauk im. W. Stefanyka we Lw., Dz. Rkps., zespół „Ak­ ta Bazyliańskie", sygn. 125, Zbirka nastanow dla sióstr jozafatek; H. E. Wyczawski, Szczurowski Tymoteusz, [w:] Słownik polskich teologów katolickich, t. 4, W. 1983, s. 265-266; A. Petruszewicz, Chołmskaja eparchija i swiatitieli jeja, Chołmsko Grieko-Uniatskij Miesiacesłow, 1874, s. 48-52; M. Pidłypczak-Majerowicz, Bazylianie w Koronie i na Litwie. Szkoły i książki w działalności zakonu, W. 1986, s. 91-92, 101; P. N. Batiuszkow, Chołmskaja Rus. Istoriczeskije sudby Russkago Zabużja, Sankt Petersburg 1887, s. 145; Audientiae Sanctissimi de rebus Ucrainae et Bielarusjae (1650-1850), wyd. P. Athanasius, A. G. Welykyj, t. 1,·Romae 1963, s. 208; L. Bieńkowski, Organizacja Kościola wschodniego w Polsce, [w:] Kościół w Polsce, red. J. Kłoczowski, t. 2, Kr. 1968, s. 1030-1031; M. Giżycki, Bazylianie we Włodzimierzu i Tryhorach, Kr. 1912, s. 54-55; M. Giżycki, Kilka slów o Byteniu i Bazylianach, Lw. 1910, s. 154; J. D. Wagilewicz, Pisarze polscy Rusini, red. R. Radyszewśkyj, Przemyśl 1996, s. 249-254; T. Świecki, Historyczne pamiątki znamienitych rodzin i osób dawnej Polski przejrzał w rękopisie, objaśnił i uzupełnił przypisami Juljan Bartoszewicz, t. 2, W. 1859, s. 472-473; A. Nowicka-Jeżowa, Udział bazylianów w kształtowaniu kultury chrześcijańskiej na wschodnich Kresach Rzeczyspolitej, „Warszawskie Zeszyty Ukrainoznawcze", 4-5, 1997, s. 244; Scriptores Rerum Polonicarum, t. 10, Kr. 1878, s. 317; A. B[artoszewicz], Żywot księdza Tymoteusza Szczurowskiego, „Pamiętnik Religijno-Moralny", t. 13 1953, s. 225-466; M. M. Wojnar, Basilian scholars and publishing houses (XVII-XVIII), „Analecta OSBM", 9(15), 1974, s. 3-84.

(autor Dorota WEREDA)