scipio


Ur. 6 IX w Rajkach pod Berdyczowem na Ukrainie, s. Tadeusza i Józefy. Nazwisko jego ma rodowód włoski. Polska rodzina o tym nazwisku wywodzi się od Piotra del Campo o przydomku Scipio, który był marszałkiem na dworze króla Zygmunta Starego. Potomkowie Piotra doszli do znacznych godności w państwie i otrzymali znaczne dobra za zasługi w wojnie o Inflanty w XVII w. Posiadali rozległe dobra w tym Szczuczyn. S-pio  uzyskał święcenia kapłańskie w 1894. Do S. przybył z Bełżca (dek. lubelski), w którym pełnił funkcję administratora. Od V 1905 prob. w kościele pw. św. Stanisława Bpa Męczennika. Dzięki jego znajomościom z płk Mikołajem Mikołajewiczem Kaznakowem - d-cą 39. Narwskiego Pułku Dragonów, który miał kontakty z władzami państw. w Petersburgu, płk Kaznakow pozytywnie ustosunkował się do prośby Komitetu Budowy Kościoła i polecił zostawić zwrócone przez kancelarię gubernatora podania i plany kościoła. Pośrednictwo płka okazało się skuteczne i 21VII 1903 (nr 2681) kancelaria gubernatora powiadomiła komitet, że Naczelnik Kraju zgodził się na budowę kościoła w S., pod warunkiem, że kosżt budówy pokryją parafianie. Od 1911 był kanonikiem kapituły diec. lubelskiej. Już 8 XII 1912 dokonał poświęcenia nowego kościoła jako prob. „starego kościoła". Angażował się aktywnie w działalność oświat. w diec. podl. W 1906 założył uniw. latający dla wsi. Był najprężniej działającym duchowym na Podl. w pracy oświat., także na rzecz ND i TON. Gdy we IX 1906 w S. doszło do pogromu ludności żyd., ks. S-pio wszedł w skład „Komitetu Pomocy Ofiarom Pogromu", do którego wchodzili wybitni przedstawiciele m., zarówno Żydzi jak i Polacy.

Jego działalność duszpasterska przypadła na okres I woj. świat. W VIII 1914 powstał Komit. Obywatelski m. S., w którego skład wchodził i anagażował się w jego organizację. Komitet posiadał trzy sekcje: żywnościową, kobiecą i pośrednictwa pracy. 19 XI 1915 został powołany na prezesa RM m. S. W 1916 wstawiał się do władz niem. za uwolnieniem areszt. mieszkańców m., których planowano wysłać na roboty przymusowe. Dzięki jego interwencji wielu zatrzymanych zwolniono. Był organizatorem nabożeństw patriotycznych, m.in. uczestniczył w organizacji obchodów 125-rocznicy Konstytucji 3-Maja. Główne nabożeństwo ks. S-pio poprowadził w nowym kościele. 9 II 1918 został podpisany traktat brzeski, który oddawał Chełmszczyznę i część Podl. Ukrainie. Siedlecka RM 16 II t.r. uchwaliła rezolucję potępiającą układ niemiecko-austriacko­ukraiński. 17 II ks. kanonik odprawił nabożeństwo, w trakcie którego wyjaśnił znaczenie traktatu. Nast. na czele pochodu ruszył ul. Warszawską w stronę więzienia.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w XI 1918 i wskrzeszeniu diec. podl., duchowni otrzymali prawo wyboru miejsca pracy. Do S. w XI 1918 przybył ks. Józef Kobyliński, a ks. S-pio wyjechał do Kraśnika, gdzie objął funkcję prob. i dziekana lubelskiego. 22 III 1921 dokonał poświęcenia uf undowanego przez społeczeństwo Lubelszczyzny sztandaru dla 7 Pułku Ułanów Lubelskich im. Gen. Kazimierza Sosnkowskiego.

15 I 1925 został przez bpa Fulmana mianowany prałatem domowym.

Zm. 26 VI 1942 na serce po wyjściu z więzienia w Lublinie. Jego ostatnią wolą było pochowanie w kościele kated. w S., o czym do odnośnych władz napisała jego siostra. Odpowiedź władz okupacyjnych była odmowna.


ADS, akta osobiste ks. S-pio; A. Winter, Dzieje Siedlec, s. 184; T. Krawczak, W szlacheckim zaścianku; E. Kopówka, Żydzi siedleccy, S. 2001, s. 23; E. Jarmoch, Religie-świątynie-wyznawcy, [w:] Siedlce 1448-1995, s. 256; D. Mączka, Kościól św. Stanislawa B.M w Siedlcach, „R. Bialpodl.", t. Xll, 2004, s. 189-190; S. Kordaczuk, Ksiądz Józef Scipio del Campo, „EP", 1996 nr 28; fot. [http://katedra.siedlce.pl/historia; dostęp 30.04.2021].

(autor Wiesław CHARCZUK)