CHRCIELEWSKI

Ur. 4 II w maj. Pleśnia k. Tarnowa, s. Alberta. O. dzierżawił maj. i był powstańcem styczniowym. Aureliusz stopniowo przygotowywał się do swojej kariery zaw. Terminował u snycerza w Olkuszu, nast. uczył się w W., gdzie uk. szk. powsz., a w 1895 Szk. Techniczną Drogi Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej oraz w 1899 Średnią Szk Mechaniczną-Tech. M. Mittego (od 1906 znaną jako Szk Mechaniczno-Tech. H. Wawelberga .i S. Rotwanda). W t.r. podjął pracę w otwartej Filii Fabryki Machin i Odlewów K. Rudzki i S-ka, znanej jako Fabryka Rudzkiego i S-ki, a w II poł. XX w. jako Fabryka Urządzeń Dźwigowych. Z zakładem tym związał się do końca życia. Pracował przy montażach mostów i jako konstruktor w Biurze Tech. Jeden z jego pierwszych projektów stanowił w 1902 wiadukt stalowy nad szosą Łódź-Pabianice. W 1. 1905-1907 kierował robotami przy konstruowaniu różnych mostów. Jednocześnie podnosił swoje kwalifikacje zaw. W 1908 odbył na koszt firmy praktykę w zakładach budowy mostów w Berlinie i Magdeburgu. Po powrocie został kierownikiem Biura Technicznego w mińskiej fabryce Rudzkiego. W l. 1915-1918, gdy część fabryki została ewakuowa na w głąb Cesarstwa do Jekaterynosławia (późn. Dniepropietrowsk) pełnił obowiązki dyr. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości brał aktywny udział w odbudowie gospodarki państwa. Projektował odbudowy zniszczonych mostów na Bugu i Wiśle (mostu przez  Bug  na  szlaku kolejowym S.-Lida, mostu pod Dorohuskiem, w Dęblinie na szlaku Dęblin-Strzemieszyce, mostu w Modlinie, a także mostu przez Dniestr w Jezupolu na szlaku Lw.-Ickany, mostu średnicowego w W. W 1926 C. otrzymał na Wyd z. Mechanicznym PW tytuł inż. mechanika. Rok późn. kierował projektowaniem ośmiu mostów kolejowych w Jugosławii, z których trzy sam zaprojektował (na szlaku Peskovic-Sibenik rozp. 39,7 m, Sambor-Bogojewo rozp. 38,7 m i Spit-Knin 39,7 m.). Całość przedsięwzięcia przedstawił w pracy Jedenaście przęseł mostowych dla Jugosławii w Księdze pamiątkowej ku uczczeniu zaslug prof Maksymilia.na Thulliego (wyd. Lw. 1932).

Jako ceniony inż. Fabryki K Rudzki i S-ka C. kierował obliczeniami i wykonał wiele rysunków roboczych dla mostów wykonywanych przez tą firmę, także tych największych w kraju, jak mosty przez Wisłę w Dęblinie, W., Płocku i Włocławku. Część tych inwestycji opisał w wydawnictwach techn., gł. w „Czasopiśmie Technicznym", np. w 1926: Podniesienie wykonawcze przęseł mostowych; 1930: Obliczema statystyczne oraz konstrukcja kesonów drewnianych dla mostu przez rzekę Brdę. Projektował też dźwigi, hangary i inne konstrukcje stalowe. Pracy zaw. nie przerwała II woj. świat., m.in. zaprojektował odbudowę mostu na rzece Rządza pod Radzyminem (1941) i projekt wzmocnienia mostu przez Wisłę w W. pod Cytadelą. Po zakończeniu wojny pracował przy odbudowie mostów przez rzeki: Bug, Narew i Wieprz oraz wiaduktów w W. nad ul. Radzymińską (na linii obwodowej). Po upaństwowieniu Fabryki K. Rudzki i S-ka kontynuował pracę w tym zakładzie, aż do przejścia na zasłużoną emeryturę w 1948.

Poza pracą zaw. był aktywnym działaczem społ. i filantropem. Należał do współzał. oddz. PMS w Mińsku Maz. i był jego wieloletnim prezesem, inicjatorem powołania w 1916 gim. męskiego, współorganizatorem miejscowej Spółdz. Spoż. „Oszczędność" a także Maz. Tow. Cyklistów i miejscowego oddz. Tow. Gimnastycznego „Sokół", którego prezesem był do wybuchu II woj. świat. W fabryce Rudzkiego organizował Koło Samokształceniowe i kursy zaw. Był wieloletnim radnym i ławnikiem Zarz. Miejs., a w 1938 współinicjatorem upamiętnienia w Mińsku przy ul. Siennickiej miejsca straceń powstańców z 1863. Po wyzwoleniu w 1946 współorganizował szk. budowlaną. Jego aktywną działalność przerwała śmierć, zm. 7 IV 1950 w MM i został pochowany na miejscowym cm. W MM tę zasłużoną i wybitną postać upamiętnia tablica epitafijna w kościele pw. Narodzenia NMP odsłonięta 16 V 1982, a od 1986 ul. jego im. na Kędzieraku.


Arch. Tow. Przyjaciół Mińska Maz., sygn. 2/7. Zasłużeni dla miasta MM, k. 1-25; Zarys historii Fabryki Urządzeń Dźwigowych w Mińsku Mazowieckim, mps powiel.; B. Chwaściński, Chróścielewski Aureliusz 1875-1950), [w:] Slownik biograficzny techników polskich, z. 3, W. 1993; tenże, Aureliusz Chróścielewski 1875-1950), „Biuletyn Informacyjny Mazowieckiego Towarzystwa Kultury", 1984 nr 3, s. 37-40; tenże, Budowniczowie stalowych mostów na Wiśle w latach 1918- 1939 cz. l, „Drogownictwo", 1982 nr 8-9, s. 272-275.

(autor Janusz KULIGOWSKI)