Ur. 8 II 1898 w Dziuszynie, pow. buczacki, w ówczesnej Galicji znajdującej się pod zaborem austriackim. Uk. szk. powsz., a nast. rozpoczął naukę w Męskim SN w Stanisławowie. W trakcie nauki przeżył niezwykle ciężkie chwile związane ze śmiercią rodziców w 1915. Zmuszony sytuacją życiową 16-letni P. podjął pracę zarobkową w celu zdobycia środków na utrzymanie i opłaty związane z edukacją. Dzięki takim cechom charakteru jak samozaparcie i silna wola uk. sem. 6 V 1916, uzyskując dyplom naucz. Dodatkowym powodem do satysfakcji było dla niego wyróżnienie związane z ukończeniem szk.
Nast. etapem życiowym P. była służba w armii austriackiej podczas trwającej właśnie I woj. świat. Jako obywatel monarchii austro-węgierskiej i absolwent sem. nauczycielskiego otrzymał powołanie do oficerskiej szk. piechoty, by nast. otrzymać przydział do jednostek walczących na froncie włoskim. Po roku ciężkich walk w rejonie rzeki Piave został awansowany do stopnia chor.
W chwili rozpadu Austro-Węgier i zbliżającego się końca Wielkiej Wojny wrócił do kraju, zgłaszając się w Kr. już 1 XI 1918 do służby w mającym powstać odrodzonym WP. Brał również udział w rozbrajaniu Austriaków w Kr. Jako ochotnik wstąpił 12 XI w szeregi jednostki, która wkrótce stanie się 15 pp, formowanym na ziemi bocheńskiej. W powstającym pułku otrzymał funkcję z-cy d-cy kom. strzelców w II bat. Razem z jednostką wziął udział w walkach z Ukraińcami w Galicji Wsch., swojej rodzinnej ziemi. Tam też, po walkach w rejonie Lw., 23 III 1919 awansowany na stopień ppor. i d-cę kom.
Razem ze swoim pułkiem wziął nast. udział w wojnie polsko-bolszewickiej. Pułk odznaczył się w licznych potyczkach i bitwach, m.in. pod Iwaszkowiczami, Hrebeniem, Stodoliczami, na linii rzeki Ptyczy, na linii Dniepru, w Bitwie Warszawskiej, w walkach o Pułtusk i Ciechanów, pod Chełmem i Zamościem. Szczególny oddźwięk w dziejach jednostki znalazła bitwa pod Stepankowicami i Moniatyczami 5 IX 1920, w której ,,Wilki’’ powstrzymały natarcie pułków jazdy 1 Armii Konnej Budionnego. Charakter zażartych walk zasługuje na przytoczenie choć w niewielkim zakresie, żołnierze 15 pp wyszli bowiem z okopów i ,,stojąc w czworobokach poszczególnymi kompaniami skupionymi dookoła swoich dowódców, w walce wręcz, ziejąc też ogniem karabinowym z najbliższej odległości do sotni kozackich, powstrzymują ataki zmuszając je do bezładnej ucieczki”. Warto przy tym dodać, że wcześniej 3 VII 1920 pułk otrzymał oficjalny przydomek - 15 pp ,,Wilki” w celu podkreślenia ,,nieprzejednanej zaciętości na wrogu”. Zalety tej jednostki bojowej spotkały się z najwyższym uznaniem przełożonych. Marszałek Józef Piłsudski udekorował 4 XII 1920 o godz. 14.00 chorą-giew ,,Wilków’’ Krzyżem Srebrnym Orderu VM nr 2915, wielu oficerów i szeregowców otrzymało odznaczenia (m.in. 480 Krzyży Walecznych) i awanse. Wśród nich był ppor. P. odznaczony Krzyżem Walecznych oraz awansowany 15 II 1921 na stopień por.
Por. P. zdemobilizowany został 14 II 1922. W poszukiwaniu pracy trafił do Sokołowa Podl., z którym związał się już do końca życia. Rozpoczął w 1922 r. pracę jako nauczyciel, a nast. kierownik (od 1930) Szk. Powsz. nr 1 przy ul. Kupientyńskiej (według innych źródeł - Szk. Powsz. nr 2). Od 1929 kształcił również młodzież na wieczorowych kursach dokształcających dla rzemieślników, uczył także w l. 1932-35 kaligrafii w Średniej Szk. Handlowej oraz rysunku w Gim. ks. Salezjanów. Był niestrudzonym propagatorem idei czytelnictwa i rozwoju bibliotek w pow. sokołowskim, czynnie działając na rzecz ich rozwoju. Za osiągnięcia na tym polu uhonorowany został na wniosek prezydium Polskiej Akademii Literatury najwyższym w tej dziedzinie wyróżnieniem - Srebrnym Wawrzynem Polskiej Akad. Literatury oraz dyplomem nr 485/36 z dn. 5 XI 1936. Aktywnie działał również w ZNP, piastując od 1927 funkcję prezesa Oddz. ZNP w Sokołowie Podl., który na przestrzeni l. 1936-1937 liczył od 139 do 163 czł. Potwierdzeniem jego roli w związku był np. zjazd z 29 I 1933 i wybór na stanowisko prezesa zarz. Według dokumentacji sporządzonej przez władze pow. należał wtedy także do BBWR. Wszedł również 26 II 1932 w skład Pow. Kierownictwa ZS, a nast. 23 III 1933 podczas zjazdu delegatów Oddz. ZS wybrany został wiceprezesem Pow. ZS (powstałego na miejsce Pow. Kierownictwa ZS). Z kolei pod-czas walnego zebrania czł. Koła Oficerów Rezerwy w dn. 19 III 1933 został czł. jego komisji rewizyjnej, by z kolei za 3 l., tj. 10 V 1936 podczas zjazdu delegatów Kół Związku Rezerwistów wejść w skład zarz. pow. tej organizacji w charakterze kmdta pow. 350-osobowego zw. Brał również udział w akcji protestacyjnej, jaka odbyła się w Sokołowie Podl. w III 1932. Powstał wtedy komitet bojkotowy, w skład którego weszli różni działacze społeczni i polityczni. Ponad podziałami zjednoczył ich problem wysokich cen energii elektrycznej, zatem jednym z głównych postulatów komitetu była obniżka jej kosztów o 35%.
W Sokołowie Podl. założył rodzinę. 11 II 1923 poślubił nauczycielkę jęz. pol. Jadwigę Ryciak, która przybyła do Sokołowa w 1918 z Gatczyny k. Piotrogrodu, gdzie jej o. był kierownikiem ośrodka zdrowia. Warto przy tym dodać, że przyszłe małżeństwo zapoznała ze sobą hr. Sobańska, pierwsza ż. gen. Kazimierza Sosnkowskiego. Jadwiga Prawecka, wzorem męża, także aktywnie uczestniczyła w życiu społ. swojego nowego miasta. Została referentką prasową w zarz. Związku Pracy Obywatelskiej Kobiet (od 31 III 1933), a od 19 IV 1936 była czł. zarz. pow. ZS. Małżeństwo państwa Praweckich miało dwoje dzieci: Alinę Krystynę i Bohdana Norberta.
Jednocześnie P. jako oficer rezerwy był trzykrotnie powoływany na specjalistyczne kursy, po których w III 1939 został awansowany na stopień kpt. rezerwy. W momencie wybuchu II woj. świat. przebywał w Sokołowie Podl., skąd zmobilizowany 4 IX 1939 wyjechał do Łucka, gdzie miały się formować polskie oddz. drugiego rzutu. Po agresji sowieckiej na Polskę 17 IX 1939 uniknął niewoli, wracając do swojego miasta 10 X 1939. Natychmiast włączył się w nurt organizowania konspiracji, mającej na celu walkę o wolną Polskę.
Przyjął ps. ,,Wilk’’ i rozpoczął formowanie struktury konspiracyjnej nazwanej ,,Organizacją Wilki’’. Z kolei 25 X 1939 przyjechał do Sokołowa mjr Lucjan Szymański ps. ,,Janczar’’, emisariusz Komendy Głównej Służby Zwycięstwu Polski. Zatrzymał się u rodziny P., gdzie wspólnie z kpt. ,,Wilkiem’’ przygotowywali plany dalszego działania. W efekcie ich starań powstała komenda pow., obejmująca pow. sokołowski. Na jej czele stanął kpt. Władysław P. ,,Wilk’’ i pełnił tę funkcję do 8 XII 1939. Po przekształceniu SZP w ZWZ i przyjęciu struktury oraz nazewnictwa obwodu pow. sokołowski przyjął kryptonim ,,Sęp’’, a następnie ,,Proso’’. Nastąpiła także zmiana kmdta obwodu. P. z obawy przed dekonspiracją (Niemcy zdążyli bowiem przeprowadzić już rewizję w domu P. i w dn. 10-12 X 1939, nieświadomi rangi osoby, przetrzymywać P. w więzieniu jako zakładnika) zrezygnował z funkcji kmdta. Jego miejsce zajął od 10 I 1940 kpt. Franciszek Świtalski ,,Socha’’. P. zatrzymał natomiast kierownictwo niezwykle istotnego referatu II, czyli wywiadu (dzielącego się na wywiad 2A i kontrwywiad 2B). Jednym z największych sukcesów wywiadu obwodu było dotarcie do planów niemieckiego ataku na Związek Sowiecki w 1941, zwłaszcza w kontekście rozwinięcia sił niemieckich na odcinku Sokołów-Drohiczyn. W akcję zaangażowani byli m.in. P., Ewa Woysław ,,Krystyna’’ i szef wywiadu 2A Włodzimierz Woysław ,,Profesor’’.
Jednocześnie pracował dalej jako kierownik i naucz. szk. powsz. przy ul. Repkowskiej. Wspólnie z ż. angażował się w organizację i prowadzenie tajnego nauczania, był koordynatorem konspiracyjnego przyjmowania kandydatów na tajne komplety do klasy pierwszej gim.
Aktywna działalność P. nie uszła jednakże uwagi okupanta. 17 II 1943, o godz. 4 rano, do jego mieszkania przy ul. Repkowskiej weszli Niemcy. Został wyprowadzony i zamordowany strzałem w tył głowy w ogródku przed domem. Tego ranka niemieckie grupy likwidacyjne krążyły po całym Sokołowie. Wyciągnęły z mieszkań mordując, często na oczach rodzin, jeszcze 5 osób. Razem z P. zginęli żołnierze AK: Jan Pietrak zamordowany przy ul. Długiej, kilkadziesiąt metrów od miejsca śmierci P., do czasu połączenia z AK kmdt pow. 12 Polskiej Organizacji Zbrojnej, Tadeusz Wójcik, Janusz Frankowski, Stefan Solicki i Franciszek Dyrduł. Dziś ich mogiła, odnowiona staraniem władz miasta, znajduje się na cm. przy ul. Bartoszowej. Gehenna rodziny P. nie skończyła się w II 1943. 1 XII 1943 Jadwiga Prawecka otrzymała pismo, w którym starosta Ernstt Gramss nakazywał jej do dnia 4 XII opuścić Sokołów i przenieść się do wsi Rażny, gm. Sadowne, w obecnym pow. węgrowskim. W razie opuszczenia naznaczonego miejsca pobytu zagrożono jej natychmiastową wywózką do obozu pracy w Treblince.
Po upadku systemu komunistycznego Władysław P. doczekał się pośmiertnie należnego mu upamiętnienia. Uchwałą nr XVII/95/91 RM w Sokołowie Podl. z d. 3 X 1991 w sprawie zmiany nazw ulic ul. Janka Krasickiego otrzymała zaszczytne im. Władysława P. Uchwała weszła w życie z dn. 1 I 1992. Również pośmiertnie P. odznaczony został Krzyżem AK nr 37687 i Medalem Wojska nr 40244. Pamięć o jednym z najbardziej zasłużonych sokołowian została przywrócona.
Murawski Z. T., Władysław Prawecki ps. ,,Wilk’’ - nauczyciel, kapitan Wojska Polskiego, [w:] Sokołowskie biografie, pod red. W. Wierzchowskiej, Sokołów Podl. 2002, s. 66-68; Murawski Z. T., Monografia. Kapitan Wojska Polskiego Władysław Prawecki ps. ,,Wilk’’, 1987, mps; Piekarski W., Obwód Armii Krajowej Sokołów Podlaski ,,Sęp” ,,Proso” 1939-1944, W. 2012 i wyd. wcześniejsze, s. 236-239; Gozdawa-Gołębiowski J., Obszar Warszawski Armii Krajowej. Studium wojskowe, L. 1992, s. 29, 527; Kołodziejczyk A., Dzieje Sokołowa Podlaskiego w historiografii, [w:] 575-lecie Sokołowa Podlaskiego, pod red. A. Kołodziejczyka i P. Matusaka, S. 2000, s. 128; Pietrzak M., Sokołów Podlaski w latach 1939-1944. Pamiętnik z czasów okupacji, b.m.ir.w., s. 60, 61; Kordaczuk S., Za ofiarną pracę, „Nowe Echo Podlasia”, nr 1 (252) z 5 I 1996; Junosza-Woysław K., Partia tenisa - czyli akcja wywiadu w obwodzie ZWZ/AK Sokołów Podlaski, „Biuletyn Informacyjny”, nr 6 (158) z VI 2003, s. 38-42; Odziemkowski J., Leksykon wojny polski-rosyjskiej 1919-1920, W. 2004, s. 392-395; Wiącek W., Zarys historji wojennej 15-go pułku piechoty, W. 1929; Kronika Szk. Podst. nr 3 w Sokołowie Podl., t. III, s. 34; APS, Starostwo Pow. w Sokołowie Podl. 1918-1939, sygn. 11, k. 4,5, 10, 38; sygn. 13, k. 11, 44; sygn. 16, k. 61, 64, 65, 66, 68; sygn.17, k. 51, 58; Arch. Oddz. ZNP w Sokołowie Podl, materiały odnośnie P.; Arch. UM w Sokołowie Podl., Protokół z obrad XVII Sesji RM w Sokołowie Podl. w d. 3 X 1991; Uchwała RM w Sokołowie Podl. z 3 X 1991 w sprawie zmiany nazw ulic w Sokołowie Podl.
(autor Jacek ODZIEMCZYK)