MIZIKOWSKI Jan


Ur. 4 V 1931 w Stanisławowie, pow. miński, jako s. Ignacego i Lucyny z Tacikowskich. Był prawnukiem powstańca z 1831 i s. peowiaka, czł. AK. Dzieciństwo spędził w Halinowie, a od 1938 mieszkał w Mrozach (pow. miński), gdzie skończył szk. podst., gim. i lic. Po uk. studiów na Wydz. Prawa UW w 1955 pracował początkowo na stanowisku asesora, referendarza śledczego, potem podprokuratora w Prokuratorze Pow. w Węgrowie 1955-1956, w Mińsku Maz. (1956-1959) i w S. (1959-1962). W 1962 odszedł z prokuratury na własną prośbę i przez 2 l. pracował w charakterze radcy prawnego. W 1964 został wpisany na listę adwokacką z siedzibą w Sierpcu. Po krótkim czasie, jeszcze w tym samym roku, przeniósł się do zespołu adwokackiego w Węgrowie, gdzie pracował do 1991.

Patriotyzm i zainteresowanie historią wyniósł z domu rodzinnego. Własnej rodziny nie założył. Działalność polityczną rozpoczął w 2. poł. l. 60. będąc adwokatem w Węgrowie, gdzie również pracował społecznie w PTTK, pełniąc w l. 1963-1971 funkcję prez. Zarz. Pow. PTTK. Mając kontakt z młodzieżą wygłaszał referaty historyczno-patriotyczne oraz prowadził wycieczki szlakiem powstania listopadowego i styczniowego. Z tego powodu był wzywany przez węgrowską SB na rozmowę ostrzegawczą. W konsekwencji został odwołany z funkcji prezesa. W 1980 rozpoczął działalność w Klubie Inteligencji Katolickiej w S. Na terenie tego miasta i woj. siedleckiego oraz bialskopodlaskiego, spotykał się z młodzieżą w salkach katechetycznych, kościołach i w klasztorze Ojców Paulinów w Leśnej Podl. oraz w klasztorze Ojców Oblatów w Kodniu. Był znakomitym propagatorem najnowszej historii. Prowadził w szkołach niezależne prelekcje i pogadanki historyczne. Ulubionym tematem jego referatów była walka o niepodległość w okresie niewoli narodowej i w XX w. oraz postać Marsz. J. Piłsudskiego.

Od 1972 kilkakrotnie przywoził książki, będące w kraju na indeksie, z Rzymu, Wiednia i Paryża. Miał kontakt z pracownikami Radia Wolna Europa. Współdziałał z Komitetem Obrony Robotników, biorąc udział zbiórkach pieniężnych, które przekazywał ks. Janowi Zieji. Od 1977 był aktywnym czł. Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela. W 1977 założył (wraz z Zygmuntem Goławskim z S.) Siedlecko-Podlaską Grupę Ludowo-Narodową, która w roku nast. przeprowadziła akcję ulotkową wzywającą do bojkotu wyborów do rad narodowych. Pod koniec l. 70. założył (wraz ze Stanisławem Karpikiem i wspomnianym już Z. Goławskim) Podl. Komitet Samoobrony Ludzi Wierzących. W l. 1979-1992 był czł. KPN, od 1985 przew. KPN w S. i B.Podl. W 1981 aktywnie zaangażował się jako radca prawny w powstanie NSZZ Rolników Indywidualnych „Solidarność”. Był współzałożycielem 53 kół NSZZ „Solidarność” Rolników Indywidualnych na terenie woj. siedleckiego i bialskopodlaskiego oraz był ich doradcą prawnym. Za swoją działalność był kilkakrotnie zatrzymywany przez MO na 48 godzin. W 1980 napisał, wydrukował i kolportował ulotkę nawołującą do uwolnienia więźniów politycznych. W tym celu wspólnie z Z. Goławskim utworzyli Podl. Grupę Niepodległościową i pod jej szyldem wydali ok. 6 odezw. Za tę działalność spotykały go represje. Postanowieniem Prokuratury z 20 X 1981 dostał dozór MO za zredagowanie i rozpowszechnianie ulotki w S. (wspólnie z Z. Goławskim i Piotrem Czapskim), w związku z rocznicą napaści ZSRR na Polskę i Zbrodni Katyńskiej. W uzasadnieniu postanowienia napisano: „Ulotka zawierająca fałszywe wiadomości o antyradzieckiej treści mogące wyrządzić poważną szkodę interesom PRL i godzące w jedność sojuszniczą z ZSRR” (sygn. DP IIDsa 1350/81/Siedl). Internowany 13 XII 1981, przebywał w obozach (ośrodkach odosobnienia), najpierw we Włodawie, a nast. w Załężu pod Rzeszowem. Izolowano go aż 11 miesięcy, to jest do 7 X 1982. Był jednym z ostatnich adwokatów zwolnionych z internowania. Po zniesieniu stanu wojennego kontynuował działalność w KPN. W l. 1982-1984 był współorganizatorem oraz współpracownikiem redakcji „Wiadomości Podlaskich”, autorem wielu tekstów, brał też udział w druku tej gazety. Jako prelegent działał w niezależnym harcerstwie i podziemnej „Solidarności”. Był niekwestionowanym autorytetem dla kombatantów na Mazowszu i Podl. Dowodem uznania jego dokonań w tym zakresie było wręczenie mu w 1987 Pamiątkowej Odznaki OP 34 Pułku Piechoty AK.

W 1991 startował w wyborach parlamentarnych, w których otrzymał mandat Posła na Sejm RP I kadencji z listy KPN (okręg wyborczy nr 26 S.). W 1992, w związku z rolą KPN w upadku rządu Jana Olszewskiego, przeszedł do Ruchu dla Rzeczypospolitej i przyczynił się do powstania klubu poselskiego, którym kierował były już premier J. Olszewski. Działał w trzech komisjach: Sprawiedliwości, Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego oraz Polityki Społecznej. Był aktywnym orędownikiem ustawowych rozwiązań ścigania zbrodni stalinowskich. Po rozwiązaniu Sejmu w 1993 pracował w zespole adwokackim w Mińsku Maz. W 1993 w wyborach par-lamentarnych, bez powodzenia, ubiegał się o reelekcję z Listy Koalicji dla Rzeczypospolitej, podobnie w 1997 z listy Narodowo-Chrześcijańsko-Demokratycznego Bloku dla Polski. Od 1995 działał w Ruchu Odbudowy Polski - założonym przez Komitet Wyborczy Jana Olszewskiego. Pełnił funkcję przewodniczącego ROP woj. siedleckiego i bialskopodlaskiego. W l. 1991-1993 działał w Diec. Komit. Charytatywno-Społ. w S. Od 1994 był również członkiem Zarz. Gł. Zw. Piłsudczyków w W.

Zm. niespodziewanie w Mrozach 26 V 1999 i został pochowany na cm. w Długiej Kościelnej (gm. Halinów, pow. miński). Upamiętniony został też w Mrozach tablicą epitafijną, odsłoniętą 24 VIII 2008 w kruchcie miejscowego kościoła par., a w VI 2009 w Mińsku Maz. jego imieniem nazwano rondo przy wylocie na Targówkę, Cegłów i Mrozy. W 2009 za wkład na rzecz niepodległej wolnej Polski został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Oficerski OOP.

 

Kuligowski J., Jan Mizikowski (1931-1999) adwokat, poseł na Sejm RP I kadencji, działacz opozycyjny, „Rocznik Mińskomazowiecki” z. 16, 2008, s. 184-186; Bąkowski A., „Palestra” nr 7-8, 1999; Biernacki K., Encyklopedia Solidarności. Opozycja w PRL 1976-1989, internet; Arch. rodzinnego udostępnionego przez J. Mizikowską-Barbulant z Mrozów oraz informacje z arch. danych o posłach - posłowie I kadencji 1991-1993 - internet.

(autor Janusz KULIGOWSKI)