Ur. 21 XI 1909 w Korytnicy pow. węgrowski, s. Jana, nauczyciela szk. powsz. i Heleny z d. Frydrychiewicz. Po uk. szk. powsz. uczęszczał do Gim. im. Królowej Jadwigi w Węgrowie, a od 1924 do 1929 do gim. w Sokołowie Podl. (w 1925 przekazane salezjanom), gdzie w 1929 otrzymał świadectwo dojrzałości. W l. 1929-1932 w SPP w Ostrowi Maz.-Komorowie. Promowany na stopień ppor. sł. st. piech. 7 VIII 1932 awansowany do stopnia ppor. ze starszeństwem z 15 VIII 1932 i 253 lokatą w korpusie oficerów piechoty z przydziałem do 22. pp w S. na stanowisko d-cy plut., a nast. adiutanta pułku. 1 I 1935 awansowany do stopnia por. ze starszeństwem od 1 stycznia 1935. Od I 1939 na kursie dla d-ców komp. w Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie. W VIII 1939 przydzielony do mobilizowanego przez 22. pp I bat. dla 95. pp rez. 39. DP Rez. W kampanii wrześniowej 1939 brał udział na stanowisku adiutanta I bat. 95 pp rez. (d-ca ppłk S. Stankiewicz) w składzie 39. DP Rez. gen. bryg. B. Olbrychta. W kampanii wrześniowej walczył pod Dęblinem, Krasnymstawem, Cześnikami, Suchowolą i Krasnobrodem. Za zdobycie 22 IX Kolonii Wolica Śniatycka w bitwie pod Cześnikami otrzymał Krzyż Walecznych. Po rozbiciu przez Niemców 95. pp w bitwie pod Krasnobrodem 30 IX objął w Parczewie dow. pododdziału w SGO „Polesie” gen. F. Kleeberga. Kapitulacja SGO „Polesie” 5 X 1939 zastała go pod wsią Krzywda. Uniknął niewoli i w XI 1939 znalazł się w S. tworząc konspiracyjne oddziały Polskich Oddziałów Zbrojnych na bazie żołnierzy 22. pp. Ucieka przed Gestapo w I 1942 do W. i pod przykrywką inspektora elektrowni nadal brał udział w ruchu oporu. Do scalenia Polskiej Organizacji Zbrojnej z AK 28 VIII 1942, szef łączności okr. warszawskiego i szef Wydz. Dywersyjno-Sabotażowego KG Polskiej Organizacji Zbrojnej. Od VIII 1942 przydzielony do komórki łączności Oddziału II KG AK. W 1943 wykładowca (ps. „Jur”) na kursie zastępczym Podchor. Rezerwy Piechoty w W. Brał udział w akcji dywersyjnej 21 XI 1943 na niemiecki pociąg urlopowy SS pod Czesławicami. Pomagał żołnierzom węgrowskiego Obwodu AK „Smoła” w zakupach broni w W. Przed wybuchem Powstania Warszawskiego wysłany do Podokr. Wschodniego AK „Białowieża”, przetrwał do nadejścia ACz. 7 IX 1944 zarejestrował się w RKU w S. nie podając przynależności do AK. W XI 1944 powołany w stopniu kpt. do służby w WP. Przydzielony na stanowisko oficera do specjalnych poruczeń z-cy Naczelnego Dowódcy WP ds. Polityczno-Wychowawczych gen. bryg. A. Zawadzkiego w Sztabie Generalnym we Włochach. Przeniesiony do Oddziału Organizacyjno-Mobilizacyjnego SG WP na stanowisko starszego pomocnika szefa wydziału I. Awansowany w V 1945 do stopnia mjr. a 20 XII 1945 do stopnia ppłk. W l. 1945-1948 kierownik sekcji w Wydziale I i II SG. W 1946 uczestniczył w pracach Komisji do obliczenia strat i kosztów poniesionych przez Wojsko Polskie w wojnie z Niemcami w roku 1939-1945. Od 24 II 1949 p.o. szefa Wydziału II Sztabu Generalnego WP. Już w 1948 znalazł się w zainteresowaniu Głównego Zarządu Informacji WP. Od X 1949 w dyspozycji szefa Departamentu Personalnego MON a w XII 1949 zwolniony z wojska.
W I 1950 rozpoczął pracę w Generalnej Dyrekcji Filmu Polskiego. 17 IV 1950 aresztowany i uwięziony pod zarzutem współudziału w tzw. „spisku generałów”. Nieludzko torturowany i zmuszony 29 IV 1950 do przyznania się do działalności konspiracyjnej w WP. Wyrokiem NSW w W. w składzie ppłk Feliks Aspis - przewodniczący oraz członkowie mjr Teofil Karczmarz i mjr Kazimierz Łuszczak, skazany 29 X 1951 pod fałszywymi zarzutami prowadzenia działalności szpiegowskiej na dwukrotną karę śmierci, utratę praw publicznych i honorowych oraz przepadek mienia na rzecz Skarbu Państwa. 27 XI 1951 skargę rewizyjną z 2 XI 1951, w której odwołał swoje przyznanie się do winy Zgromadzenie Sędziów NSW odrzuciło. Od 12 XII 1951 przebywał w więzieniu na Mokotowie. 3 I 1952 złożył prośbę o ułaskawienie, którą Bolesław Bierut - nie czytając nawet - odrzucił. Zamordowany 10 I 1952 strzałem w tył głowy w więzieniu mokotowskim. Miejsce pochówku nieustalone. Symboliczny grób na Cm. Komunalnym na Powązkach. Zrehabilitowany wyrokiem NSW w 1956. Jedna z ulic Węgrowa nosi jego imię.
Ż. Zofia Krystyna zm. 14 III 1995. Miał dwie c.: Grażynę (ur. 1937) i Ewę (ur. 1946). Odznaczenia: Krzyż Walecznych (1939), Krzyż Kawalerski OOP V kl. (1945), Medal za Warszawę 1939-1945, Medal za Odrę, Nysę, Bałtyk, Złoty Krzyż Zasługi (1946), Krzyż Partyzancki (1947), Krzyż Srebrny Orderu Wojennego VM (dwukrotnie 1947).
Kołodziejczyk A., Anatomia mordu politycznego. Akta sprawy o ułaskawienie podpułkownika Zdzisława Jerzego Barbasiewicza (1909-1952), „Niepodległość i Pamięć” 1997, nr 1 (7), z. 2, s. 211-224; Zdzisław Jerzy Barbasiewicz (1909-1952), [w:] T. Swat: Niewinnie straceni 1945-56, W. 1991, s. 13-14 (zdj.); Kołodziejczyk A., Mord sądowy na podpułkowniku Zdzisławie Jerzym Barbasiewiczu, [w:] „Przeciw narzuconej władzy”. Podziemie niepodległościowe w Garwolińskiem, na Południowym Podlasiu i Wschodnim Mazowszu w l. 1944-1951, red. A. Kołodziejczyk i Z. Gnat-Wieteska, Garwolin-W. 2006, s. 151-175; Brochocki J., Rewolta marcowa: narodziny, życie i śmierć PRL, Placówka 2000, s. 110; Karlsbad K. „Radek”, Dwieście kartek wyrwanych z młodości, [b.m.w.], 1994, s. 30; Sprawozdanie komisji dla zbadania odpowiedzialności byłych pracowników Głównego Zarządu Informacji, Naczelnej Prokuratury Wojskowej i Najwyższego Sądu Wojskowego, Raport Komisji Mazura, z dn. 29 czerwca 1957, R. III. Lista osób bezzasadnie skazanych na śmierć, „Gazeta Wyborcza” nr 18, 22 I 1999; Rybka R., Stepan K., Rocznik oficerski 1939, Kr. 2006; Jakubik M., Kołodziejczyk A., Żołnierska danina życia od 1657 r., S. 2002, wyd. II, s. 5, 58, 168 (zdj.); Firewicz A., Przemiany życia społeczno-politycznego i gospodarczego Węgrowa i regionu w latach 1975-1989, [w:] Węgrów dzieje miasta i okolic 1944-2005, red. A. Kołodziejczyk, T. Swat, M. Szczupak, Węgrów 2006, s. 274; Gozdawa-Gołębiowski W., Powiat węgrowski w latach okupacji niemieckiej 1939-1944, [w:] Węgrów - dzieje miasta i okolic w latach 1441-1944, red., A. Kołodziejczyk i T. Swat, Węgrów 1991, s. 326, 350, 467; Marszałek J., Ukrzyżować księdza Jankowskiego!: obrona konieczna, t. 2, W. 1998, s. 141; Informator o osobach skazanych za szpiegostwo w latach 1944-1984, L. 1994; Kołodziejczyk A., Dzieje Korytnicy i ziemi korytnickiej, Korytnica 2007, s. 320-321; A. Krupa, Encyklopedia wojskowa: dowódcy i ich armie, historia wojen i bitew, technika wojskowa, t. 1, s. 70; „Księga najwyższego wymiaru kary” w Szwagrzyk K., Zbrodnie w majestacie prawa 1944-1955, W. 2000; Kubiak J. R., Tajemnice więzienia mokotowskiego, „Prawo i Życie” 1990 nr 10; Mularczyk A., Polskie miłości, W. 1998, s. 363, 374, 376; Otwinowska B., Więźniowie polityczni, 1944-1956, W. 1997, t. 4, wyd. 1, cz. 2, s. 218, 221; Pająk H., Żochowski S., Rządy zbirów 1940-1990, Retro 1996, s. 200; Poksiński J., TUN - Tatar-Utnik-Nowicki, W. 1992; Poksiński J., Victis honos: „spiski w wojsku”, Bellona 1994, s. 305 (zdj.); Siemaszko Z. S., Działalność generała Tatara (1943-1949), Londyn 1999, s. 156, 255, 260; Szejnert M., Śród żywych duchów, Londyn 1990, s. 70, 71, 179, 191, 195, 238, 240; Szwagrzyk K., Zbrodnie w majestacie prawa 1944-1955, ABC 2000, s. 346; Ślaski J., Polska walcząca, 1939-1945, W. 1986, s. 563; Taranienko Z., Nasze Termopile: dokumenty terroru 1944-1956, W. 1993, s. 240, 268;. Wroniszewski J. K., IV Obwód Armii Krajowej Ochota-Okręg Warszawa, W. 1997, s. 78; Dz. Pers. Nr 9, 15 VIII 1932; AAN, Kancelaria Cywilna Prezydenta RP, 827 043/3/51; AIPN, Teczki więźniów 1952, Zdzisław B; fot. [https://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:Zdzis%C5%82aw_Barbasiewicz.jpg; dostęp 29.04.2021].
(autor Mariusz SZCZUPAK)