Ur. 21 III 1864 we wsi Kamianka nad rzeką Myślą, w gm. Repki, pow. Sokołów Podl., w ówczesnym zaborze ros. Jego rodzicami byli Jakub Szymczuk i Katarzyna z domu Cegielczyk. Przed wstąpieniem do wojska ros. uczył się w siedleckim gim. klasycznym (VII klas). Od 13 VII 1886 ochotniczo rozpoczął służbę w wojsku ros. jako szeregowiec jednoroczniak. Następnie ukończył Oficerską Szk. Piechoty, a w 1888 r. szk. wojsk. w Kijowie. Od 1888 r. był już zaw. oficerem piechoty. Jego kariera wojsk. i kolejne awanse w armii carskiej przedstawiały się następująco: 1 IX 1888 został mianowany ppor., 15 VII 1893 por., 22 X 1900 podkpt., 28 XI 1904 kpt. 21 VIII 1905 został odznaczony orderem św. Stanisława III klasy. Od 8 V do 15 X 1910 był prezesem sądu pułkowego. Następnie 28 I 1912 został detaszowany do oficerskiej szk. strzelców. 11 III 1912 nagrodzono go orderem św. Anny III klasy. 21 IX 1912 celująco ukończył oficerską szk. strzelecką, za co 2 II 1913 otrzymał order św. Stanisława II klasy. Tuż przed wybuchem I woj. świat., 6 V 1914, uzyskał nominację na st. ppłk.
Po wybuchu I woj. świat. od 18 VII 1914 dowodził bat. 244. pp. ros. 4 XI 1914 uzyskał nominację na płk. ze starszeństwem od 4 XI 1909. 13 VII 1915 został czasowym d-cą ros. 244. pp., a od 17 X 1915 był d-cą 243. pp. Podczas walk I woj. świat. przeszedł kolejne szczeble dowodzenia aż do d-cy pułku. Walczył na froncie austriackim i rumuńskim, ostatnio jako d-ca dywizji piechoty. W armii carskiej dosłużył st. płk. piechoty. Za udział w walkach I woj. świat. był wyróżniony orderami: św. Stanisława II i III klasy z mieczami, św. Anny II, III i IV klasy z mieczami, św. Włodzimierza II i III klasy z mieczami i stałą szablą.
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 r. włączył się do działań organizacyjnych WP na Ukrainie. Do WP oficjalnie wstąpił 4 I 1919 . Do 26 II 1919 dowodził Legią oficerską w dywizji gen. Lucjana Żeligowskiego. Od 26 II do 13 IV 1919 był tam prezesem komisji zaopatrzenia wojsk pol. w Południowej Rosji. Od 13 IV do 16 VII 1919 był d-cą dywizjonu samochodów opancerzonych (pancernych) w 4. Dywizji Strzelców Polskich gen. Lucjana Żeligowskiego. Przeszedł jej bojowy i tułaczy szlak z Kubania i Odessy aż do Polski.
Od 16 VII 1919 do 16 VIII 1920 dowodził X Bryg. Piechoty w 5. DP (lwowskiej). 1 VIII 1920 taktycznie przydzielony do 18. DP. Wraz z 18. Żelazną DP WP dowodzoną przez gen. Franciszka Krajowskiego (zob.) wsławił się w walkach na Wołyniu z 1 Armią Konną Siemiona Budionnego. Kozacy zostali ostatecznie powstrzymani na początku VIII 1920, gdy zostały zdobyte Brody.
Od momentu wstąpienia do WP Sz.-Sz. konsekwentnie używał nazwiska Szymański, na co uzyskał zezwolenie z Naczelnego Dowództwa WP. 1 V 1920 został mianowany gen. ppor. W walkach na Wołyniu w VII 1920 X Bryg. Piechoty wchodziła w skład Grupy gen. Franciszka Krajowskiego. Od 16 VIII do 8 X 1920 był d-cą 5. DP. Od 8 X do 18 XII 1920 dowodził Grupą Operacyjną (Grupą Południową). Od 18 XII 1920 do 1 IX 1920 r. był ponownie d-cą 5. DP.
Po zakończeniu wojny pol.-sowieckiej 1 IX 1921 r. gen. Sz. objął dowództwo 13. DP i sprawował je do 1 VIII 1922. 1 VIII 1922 został przeniesiony w stan spoczynku. W 1933 r. mieszkał w W. przy ul. Grottgera 13 m. 7. Następnie osiadł w Łucku na Wołyniu. Był wdowcem i skromna emerytura wojsk. oraz niewielka 16 ha działka, którą otrzymał w ramach osadnictwa wojsk. na Kresach, sprawiały, iż miał problemy z utrzymaniem rodziny (tak stwierdził w dokumencie zachowanym w CAW).
Prezydent Rzeczpospolitej Stanisław Wojciechowski dekretem z 26 X 1923 zatwierdził go w st. gen. dywizji po uprzednim sklasyfikowaniu przez Komisję Weryfikacyjną do przeniesienia w stan spoczynku i przyznaniu mu tego st. w myśl Ustawy Sejmowej z dnia 2 VIII 1919 o ustaleniu starszeństwa i nadaniu st. oficerskich.
Był odznaczony: Orderem Virtuti Militari V klasy, Krzyżem Walecznych, OOP, Serbskim Orderem Białego Orła V klasy, Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918-21, Orderem Świętego Stanisława II i III klasy, Orderem Świętej Anny II i III klasy, Orderem Świętego Włodzimierza II i III klasy z mieczem i złotą szablą, Francuskim Medalem Międzysojuszniczym „Médaille Interalliée”.
We IX 1939 po agresji i wkroczeniu ACz na wschodnie tereny Rzeczpospolitej uciekł przed nią do W. Po Powstaniu Warszawskim został wysiedlony przez Niemców do Radomska, gdzie zm. 1 IV 1945. Został pochowany na Cm. Starym w Radomsku – kwat. B04/0163. Miał żonę, która zm. przed V 1933, i córkę Irenę Szymańską ur. 3 XII 1900.
Kryska-Karski T., Żurakowski S., Generałowie Polski niepodległej, W. 1991; Stawecki P., Słownik biograficzny generałów WP 1918-39, W. 1994; Kosk H. P., Generalicja polska. Popularny słownik biograficzny, t. 2. Pruszków 2001; PSB, T. 50, W.-Kr. 2015 (Chojna J.W., Wielkuk-Marianowska A.); Odziemkowski J., 5 Dywizja Piechoty w dziejach oręża polskiego, Pruszków 1997; Zakrzewski B., Bitwa o Brody (26 lipca-5 sierpnia 1920 roku), [w:] „Militaria XX wieku - Wydanie Specjalne” 2013, nr 2 (30), s. 10-21; Zakrzewski B., 18 Dywizja Piechoty WP w wojnie polsko-sowieckiej, W. 2016; CAW Kol. Gen., Akta osobowe, sygn. 503.
(autor Bartosz ZAKRZEWSKI)