KACZYSKI Bogusaw


Ur. 2 V 1942 w B. Podl. Dom rodzinny był dla K. oazą. Chłopiec, otoczony miłością rodziców i dziadków, wyrastał w szacunku do tradycji kultury i piękna pol. jęz., a także w dyscyplinie i świadomości, że „podstawową powinnością człowieka jest praca”. Jego mama Julia z domu Dołęgowska, elegancka i serdeczna kobieta, zajmowała się domem i wychowaniem dzieci. Ojciec Jan był miłośnikiem kultury antycznej i muzyki. Udzielał synowi lekcji gry na domowym pianinie już od bardzo wczesnego dzieciństwa. Po raz pierwszy K. wystąpił publicznie, gdy miał 4 l. Wykonał ludową melodię „Staś mi pierścionek przywiózł z jarmarku” i bisował kilka razy.

Ukończył Szk. Muzyczną (ob. Zespół Szkół Muzycznych I i II st. im. Fryderyka Chopina) w B. Podl., a następnie jeździł na lekcje fortepianu do W., do cenionego pianisty i pedagoga Pawła Lewieckiego. W 1964 r. uzyskał dyplom ukończenia Państw. Średniej Szk. Muzycznej im. Fryderyka Chopina w stolicy, co zostało okupione wielkim wysiłkiem i niewygodą związaną z częstymi podróżami, a także problemami finansowymi rodziny. Był bardzo związany z bliskimi i za życia rodziców każde święta starał się spędzać w B. Podl. Natomiast 4 lata młodsza siostra Anna, która studiowała matematykę na Uniw. Łódzkim, przeniosła się do Szwecji, ale do końca życia utrzymywała z bratem bardzo bliski kontakt. Na cm. w B. Podl. znajduje się grobowiec rodziców, dziadków oraz starszego brata Bogusława – Ryszarda, który zm. tragicznie w wieku 10 l.

W 1971 r. K. ukończył z wynikiem bardzo dobrym studia w zakresie teorii muzyki w Państw. Wyż. Szk. Muzycznej w W. (ob. Uniw. Muzyczny Fryderyka Chopina) na Wydz. Kompozycji, Teorii i Dyrygentury. Wcześniej studiował tam również naukę gry na fortepianie, ale tego kierunku nie ukończył. Swoją karierę na szklanym ekranie rozpoczął od prowadzenia cyklu programów muzycznych, w których grał równocześnie na fortepianie. Mimo iż audycje były bardzo dobrze odebrane przez melomanów, kierownictwo Telewizji Polskiej (TVP) zakończyło z nim współpracę. W 1974 r. dyr. Ośrodka Radia i Telewizji w Poznaniu został Zbigniew Napierała, który zaangażował K. i umożliwił mu tworzenie cyklicznych programów, m.in. „Operowego qui pro quo”, „Zaczarowanego świata operetki” i „Rewelacji miesiąca”, uznanych za najpopularniejsze audycje w historii telewizji. Kiedy w 1986 r. Z. Napierała został dyr.-red. naczelnym TVP 2 w W., K. zaczął również pracować na Woronicza. Prowadził transmisje telewizyjne z najważniejszych wydarzeń muzycznych, jak: Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina, koncerty Pavarottiego i Domingo, Koncerty Noworoczne z Wiednia, Międzynarodowy Konkurs Skrzypcowy im. Henryka Wieniawskiego, Konkurs Piosenki Eurowizji. Występował także w stacjach telewizyjnych za granicą, m.in. w: Nowym Jorku, Berlinie, Rzymie, Hawanie, Paryżu i Moskwie. Współpracował przez wiele lat z Polskim Radiem, szczególnie z Programem I, gdzie miał autorskie audycje, w których prezentował ulubione dzieła muzyki poważnej oraz podziwianych i lubianych artystów śpiewaków.

Autorskie artykuły i recenzje publikował w branżowych pismach: „Teatrze”, „Ruchu Muzycznym” oraz „Kulturze”, ale pisał także na łamach dzienników. W swojej pierwszej książce Dzikie orchidee opowiadał o primadonnach, słynnych tenorach, kompozytorach i wielkich teatrach operowych. Dzikie orchidee zdobyły tytuł Książki Roku, a K. został uznany Autorem Roku. Jury powołane przez Stow. Bibliotekarzy Polskich wpisało tę pozycję na listę dziesięciu najpoczytniejszych tytułów 1985 r. w Polsce.

K. był twórcą Festiwalu Muzyki Łańcut i jego dyr. przez 10 l. (1980-90). Zapraszał tam słynne śpiewaczki operowe (m.in. Setę del Grande, Katię Ricciarelli) i gwiazdy piosenki (m.in. Juliette Gréco, Gilbert Bécaud). Od 1984 do 2011 r. pełnił funkcję dyr. Festiwalu im. Jana Kiepury w Krynicy-Zdroju, przemianowanego w 2003 r. na Europejski Festiwal im. Jana Kiepury. Występowały tam wielkie gwiazdy z Polski i zagranicy oraz teatry operowe i muzyczne. Przez 3 l. był prorektorem Akad. Muzycznej w W., a przez 4 l. (1994-98) – dyr. Teatru Muzycznego „ROMA” w W. Przekształcił tę instytucję artystyczną na wzór nowojorskiej City Opera, wiedeńskiej Volksoper czy londyńskiej English National Opera jako przeciwwagę dla Opery Narodowej i uzupełnienie jej repertuaru. Wystawiał z wielkim przepychem spektakle operetkowe, operowe (śpiewane po pol.), baletowe i widowiska adresowane specjalnie do dzieci. Był również dyr. artystycznym Katowickich Spotkań Opery, Baletu i Operetki oraz prowadził w Sali Kongresowej w W. cykl widowisk muzycznych, operetkowych i musicalowych „Bogusław Kaczyński zaprasza”, zainicjowany i organizowany przez łódzki impresariat PROMOTON Barbary Kaczmarkiewicz. Był często zapraszany za granicę. Jeździł z ulubionymi artystami i prowadził koncerty w Europie, USA i Kanadzie.

Jego żoną była malarka Jadwiga Maria Jarosiewicz, z którą rozwiódł się po 5 l. małż.

Został odznaczony Krzyżem Komandorskim OOP, Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą (pośmiertnie) i Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze – Gloria Artis”. Otrzymał wiele nagród, m.in. trzy Wiktory oraz Super Wiktora za całokształt twórczości telewizyjnej. Odebrał też m.in. Nagrodę Neapolitańską za propagowanie kultury wysokiej na świecie oraz trzykrotnie „Złoty Ekran”. Był Kawalerem Orderu Uśmiechu. W plebiscycie tyg. „Polityka” znalazł się w pierwszej dziesiątce największych osobowości telewizyjnych XX w. Został uhonorowany tytułem Mistrza Mowy Polskiej. Z okazji 50-lecia TVP otrzymał honorową statuetkę „Gwiazda Telewizji Polskiej”. Otrzymał Złotego Hipolita oraz nagrodę im. Hipolita Cegielskiego, tytuł „Wybitna Osobowość Pracy Organicznej” i nagrodę „Piękniejsza Polska”. Otrzymał honorowe obywatelstwa: B. Podl., Krynicy-Zdroju, Łańcuta, Lipna, Buska Zdroju.

Zm. w W. 21 I 2016 po długiej i ciężkiej chorobie. Został pochowany w Alei Zasłużonych na Powązkach. Jego pogrzeb miał charakter państw. i zgromadził wiele tysięcy osób, w asyście kompanii honorowej WP i orkiestry wojskowej.

W 1991 r. K. założył Fundację „ORFEO”, wspierającą kulturę narodową i propagującą ambitne wydarzenia artystyczne. Fundacja współpracowała z Impresariatem Artystycznym – Wydawnictwem Casa Grande Sp. z o.o. przy organizacji Europejskiego Festiwalu im. Jana Kiepury w Krynicy-Zdroju oraz Przystanków Festiwalowych w całym kraju. Wydała książki: Krynicki benefis (album jubileuszowy z okazji 50. urodzin K.) oraz Xenia Grey: księżna Chicago. W Radzie Fundacji zasiadają: Z. Napierała (przew.), B. Kaczmarkiewicz, Zbigniew Jakubas i Karol Sawicki. Dyr. Zarz. jest Anna Habrewicz, a dyr. artystycznym Krzysztof Korwin-Piotrowski.

W III 2017 na warszawskich Starych Powązkach w Alei Zasłużonych zakończona została realizacja pomnika nagrobnego K., zaprojektowanego przez artystę rzeźbiarza Tomasza Górnickiego, który stworzył również pomnik K. w Krynicy-Zdroju, odsłonięty 17 VIII 2018. Natomiast 2 V 2020 w Parku Radziwiłłowskim w B. Podl, przed Szk. Muzyczną stanął pomnik K. autorstwa Stanisława Milewskiego, ufundowany przez komitet społ.

„ORFEO” jest fundatorem nagród w Międzynarodowym Konkursie Wokalnym im. Stanisława Moniuszki w Teatrze Wielkim – Operze Narodowej oraz w Międzynarodowym Konkursie Sztuki Wokalnej im. Ady Sari w Nowym Sączu. Fundacja współpracuje z Bialskim Centrum Kultury i Urzędem Miasta B. Podl. przy organizacji Festiwalu im. Bogusława Kaczyńskiego (wcześniej, w 2018 r. Festiwalu Dziedzictwa Narodowego im. Bogusława Kaczyńskiego). Dyr. artystycznym Fundacji oraz Festiwalu jest Krzysztof Korwin-Piotrowski. „ORFEO” przyznaje Złotą Muszkę – Nagrodę im. Bogusława Kaczyńskiego (pozłacaną i posrebrzaną statuetkę autorstwa prof. Hanny Jelonek) wybitnym osobowościom ze świata muzyki (wręczoną dotąd śpiewakom światowej sławy Aleksandrze Kurzak i Piotrowi Beczale). Z. Napierała był pomysłodawcą założenia przez Fundację nowego portalu ORFEO (orfeo.com.pl), promującego gł. muzykę poważną, operę, operetkę, musical i balet. Red. naczelnym jest K. Korwin-Piotrowski. W ramach portalu działa również Orfeo TV, realizująca programy z cyklu „Muzyka moja miłość” oraz koncerty i recitale.

W 1999 r. K. założył Impresariat Artystyczny – Wydawnictwo CASA GRANDE (ob. prezesem jest Anna Habrewicz), zajmujący się m.in. organizacją Europejskiego Festiwalu im. Jana Kiepury w Krynicy-Zdroju, Przystanków Festiwalowych w innych miastach Polski oraz publikacją książek K. (Kiepura, Jak samotny szeryf, Koń na biegunach, Smak sławy, Teatr Kaczyńskiego – Roma, Łańcut moja miłość, Ada Sari. Kulisy wielkiej sławy) i wydawnictw płytowych z dziedziny muzyki poważnej (m.in. F. Chopina, I. J. Paderewskiego, J. Straussa, wykonań J. Kiepury, P. Negri, W. Wermińskiej, cyklu „Zaczarowany świat operetki”). Oprócz w.w. opublikował jeszcze książki: Dzikie orchidee, W. 1985, Ucieczki do Karyntii. Rzecz o A. Bergu i jego operach, W. 1987, Wielka sława to żart, W. 1992, Kretowisko, Poznań, 1991, Xenia Grey: księżna Chicago, W. 1993, Krynicki Benefis, W. 2000, Symfonia w dolinie słońca (Byk Gulden, Konstanz, Niemcy, brak wskazanej daty), Fryderyk Chopin. Geniusz muzyczny, Bielsko-Biała 2010. Był autorem serii płytowej ”Bogusław Kaczyński – Złota kolekcja”.


Biogram opracowano na podstawie materiałów znajdujących się w siedzibie Fundacji im. Bogusława Kaczyńskiego "ORFEO" w W. oraz m.in. Kto jest kim w Polsce, edycja IV, W. 2001, s. 372; Świąder J., Mój gwiazdozbiór. Wywiady publikowane w prasie, L. 2006, s. 127-30; Hołownia Sz., Życie na walizkach, Kr. 2011, s. 203-14; Fot. Michał Mutor.

(autor Krzysztof KORWIN-PIOTROWSKI)