Ur. 13 XI 1827 w W. Już we wczesnym dzieciństwie przejawiał talent do malowania. Z tego względu w wieku 17 l. wstąpił do nowo utworzonej Szk. Sztuk Pięknych w W. W czasie studiów był jednym z 9 studentów, którzy otrzymali promocję z roku pierwszego na trzeci, z pominięciem drugiego. Studia zakończył w 1850 lub w 1852 r. Do grono kolegów – studentów, później także wybitnych artystów, z którymi C. współpracował, należeli: Wojciech Gerson, Ignacy Gierdziejewski, Franciszek Kostrzewski, Adam Lerue, Maksymilian Fajans, Henryk Pilatii, Aleksander Rycerski i Józef Szermentowski.
Z Adamem Lerue wyjechał w 1850 r. do Kazimierza n. Wisłą w ramach „Delegacji Rządowej do opisania zabytków starożytności w Król. Pol.” Roli kierownika tej misji podjął się słynny wówczas archeolog Kazimierz Stronczyński. Delegacja ta pracowała do 1855 r., a jej celem było opisanie i sporządzenie widoków kilkuset zabytków pol. architektury. W „Albumie Lubelskim”, który przygotowywał A. Lerue znalazły się litografie C. – widoki Kazimierza nad Wisłą. Z kolei w 1853 r. C. wykonał litografię prezentującą widok W. z odległości 200 sążni. Rysunek A. Lerue oraz litografia C. zostały wykonane na podstawie pierwszej w Polsce fot. lotniczej z 1865 r. wykonanej z balonu. Korzystając z zaproszenia Andrzeja hr. Zamoyskiego, w 1856 r. znalazł się na statku o imieniu „Andrzej” – nazwanym tak na cześć właściciela. Obecni na tym pokładzie H. Pilatti, W. Gerson wraz z C. przygotowali obrazy mające stanowić dekorację dwóch kolejnych statków – „Narew” i „Niemen”. W czasie podróży powstało wiele dzieł malarza, m.in. „Zamek w Pieskowej Skale”.
Wiele obrazów powstawało w wyniku obserwacji przyrody. C. odbywał, najczęściej wraz z kolegami, wiele podróży i wycieczek po Król. Pol. Ważną rolę w życiu młodych malarzy odegrał Tomasz Zieliński, mecenas sztuki, naczelnik pow. kieleckiego, który wspomagał zarówno C., jak i m.in. W. Gersona.
Nawiązał współpracę z wydawnictwami prasowymi, takimi jak choćby „Tygodnik Ilustrowany”. D. 1 X 1859 ukazał się pierwszy numer tygodnika, którego okładkę zdobił m.in. rysunek C. Dzięki współpracy z tą gazetą, szczególnie w l. 1860-63 mógł zarabiać na życie. Prezentowane w prasie dzieła to weduty (obraz, sztych, rysunek przedstawiający panoramę miasta) oraz małe krajobrazy – związane najczęściej z wyjazdami C. i jego kolegów w plener. Pokłosiem wypraw C. stał się m.in. nagrodzony na wystawie w 1862 r. rysunek Dolina Strążyska. Tematyką Tatr był zainteresowany właściwie przez całe swoje życie. Potwierdzają to choćby malowane pod koniec życia dwie akwarele z 1907 r.: Wielka Kuźnica w Tatrach i Z okolic Dunajca. Współpracując z „Tyg. Ilustrowanym” opublikował na jego łamach trzy ilustracje do wspomnień Kazimierza Łapczyńskiego z 1862 r.: Szałasy na Gubałówce (z widokiem na Krzyże i Świnicę), Zburzony Tartak pod Giewontem, Dolina Kościeliska z widokiem na Pyszną. Współpracę z „Tyg. Ilustrowanym” zakończył na pocz. l. 70. XIX w.
W 1860 r. C. współtworzył Tow. Zachęty Sztuk Pięknych – organizację mającą na celu promocję sztuki o wysokich walorach artystycznych oraz będącą dziełem pol. twórców.
W l. 60. XIX w. nabył dobra ziemskie Sinołęka (pow. węgrowski) i przebywając tu poświęcił się pracy dla dwóch firm – pocz. przygotowywał rysunki w litograficznych zakładach Pecq et Com oraz dla M. Fajans i Dzwonkowski. Później zatrudniono go w zakładzie cynkograficznym Banku Polskiego w W. Wiele l. spędził jednak gł. na wsi.
W 1892 r. po blisko 30. l. pobytu we własnym majątku podjął decyzję o przeniesieniu się z powrotem do W. Tu wynajął pracownię przy placu św. Aleksandra (nr hipoteczny 1738), własność Jerzego Seweryna. W l. 1899-1900 wystawiał swoje obrazy w słynnym salonie Aleksandra Krywulta, zwłaszcza widoki Wilna, Lw. i Kazimierza. W innych galeriach warszawskich prezentował własne prace aż do śmierci.
Związany z W., bywał C. w Sinołęce oraz w Janowie (pod MM), będącym od 1910 r. własnością rodziny żony malarza, Buczyńskich. Majątek Janów został wykupiony przez Lucjana Ceglińskiego, syna. C. Stąd C. zaczął bywać tam częstym gościem. Tam również, po dłuższej chorobie, zm. w dniu 25 IX 1910. Następnego dnia w „Kurierze Warszawskim” ukazał się nekrolog o następującej treści: Julian Cegliński, artystamalarz, opatrzony św. Sakramentami, po długich cierpieniach zmarł w Mińsku Mazowieckim dnia 25-ego września 1910 r. przeżywszy lat 82. Pogrążeni w ciężkim żalu: dzieci, wnuki i prawnuki zapraszają krewnych, przyjaciół, kolegów i znajomych na nabożeństwo żałobne do kościoła parafialnego w Mińsku Mazowieckim (…). Został pochowany na cm. par. w MM. W małż. z o 20 lat młodszą Wandą Buczyńską h. Strzemię miał dzieci: Kazimierza (ur. w 1867 r.), inż. i prof. nauk technicznych w Rosji, Lucjana i Stanisława.
Kopera F., Cegliński Julian (1830-1903), PSB, Kr. 1937, s. 219; Birkenmajer A., Cegliński Kazimierz, PSB, Kr. 1937, s. 220; Melbechowska-Luty A., Cegliński Julian, [w:] Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających. Malarze, rzeźbiarze i graficy, t. 1, Wr. 1977, s. 295; Księga Adresowa miasta W., W. 1897, s. 13, 117; Gerson W., Złota nić. 1858-1888, „Kurier Codzienny” (z dodatkiem porannym), 1888, nr 182, s. 1, 3; Piątkowski H., Dział artystyczny, „Tygodnik Ilustrowany” 1909, nr 50, s. 1051; „Kurier Warszawski” 1910, nr 226, s. 8; „Rola” 1910, nr 40, s. 691; Chudy T., Pan Cegliński, „Barwy” 1976, nr 1, s. 6; Kozakiewicz S., Malarstwo pol. w l. 1815-50, „Rocznik Muzeum Narodowego w W.” 1963, nr 4, s. 296; Jakimowicz R., Ryszkiewicz J., Szkoła Sztuk Pięknych w W., „Rocznik Warszawski”1963, nr 4, s. 89; Wiercińska J., Tow. Zachęty Sztuk Pięknych w W. Zarys działalności, Wr. 1968, s. 177; Chróścielewski T., Tradycja artystyczne i literackie Mińska i regionu, [w:] Dzieje MM 1421-1971, red. J. Kazimierski, W. 1976, s. 289; Odorowski W., Malarze Kazimierza nad Wisłą, W. 1991, s. 16-18; Kurska A., Polska romantyków, Kielce 1993, s. 46-47; Derwojed J., Allgemeine Kunstler-Lexikon. Die Bildenden, Kuntler der Zeiten und Voller, t. 17 (Carter-Cesaretti), Munchen-Leipzig 1997, s. 468; Wyszyński P. E., Materiały teledetekcyjne w zbiorach Archiwum Państwowego miasta stołecznego W., „Dagerotyp” 2006, nr 15, s. 15; APS, Hipoteka w MM, sygn. 534, Księga hipoteczna dóbr ziemskich Sinołęka, brak paginacji; APS, Hipoteka w MM, sygn. 267, Dobra Ziemskie Janowo, t. VI, brak paginacji.
(autor Damian SITKIEWICZ)