ciolek


Pochodził ze średniozamożnej oraz rozrodzonej rodziny szlacheckiej, która pisała się „z Drzewicy”, a wywodziła się ze wsi gniazdowej Głusk (w rejonie L.), zamieszkując w ziemi łukowskiej i lubelskiej. Wacław był s. Tomasza (Tomasza Kazimierza) rotmistrza jazdy w 1683 r., miecznika lubelskiego (1683-4), podstolego lubelskiego (1686-94), podczaszego lubelskiego (1694-8) i kasztelana gostynińskiego (1698-1713) oraz Jadwigi Stamirowskiej łowczanki sanockiej. Posiadał dwóch braci: Karola, w zakonie jezuitów, i Kazimierza oraz siostrę Mariannę Angelę - żonę Felicjana Gałęzowskiego kasztelana lubelskiego i starosty wąwolnickiego.

G. ur. się ok. 1665 r. może w Dominowie, po czym uczęszczał do kolegium lubelskiego. Służbę w armii koronnej rozpoczął w 1683 r. podczas kampanii wiedeńskiej jako towarzysz jazdy w chorągwi pancernej swojego ojca, uczestnicząc w wyprawie króla Jana III Sobieskiego i w samej bitwie wiedeńskiej 12 IX, ale z powodu znacznych strat została ona zlikwidowana w końcu 1683 r.

W l. 1686-91 służył jako towarzysz w ordynackiej chorągwi husarskiej rotmistrza Tomasza Józefa Zamoyskiego V ordynata zamojskiego, a w l. 1691(?)-99 został odnotowany jako chorąży w tejże chorągwi husarskiej, która uczestniczyła w walkach z Turkami i z Tatarami na Podolu i w Mołdawii. G. brał udział w walkach ze Szwedami w l. 1701-2, w trakcie bitwy z wojskami szwedzkimi pod Kliszowem 19 VII 1702 dowodził wyżej wspomnianą jednostką podczas nieudanej szarży kawaleryjskiej na pozycje piechoty Karola XII. Uczestniczył w kampanii 1703 r. pod komendą hetmana Hieronima Lubomirskiego, stacjonował więc w obozach pod Łukowem (9-12 VI) i pod S. (13-15 VI), a następnie walczył z wojsk. szwedzkimi na Podl. i na Mazowszu.

Wg tradycji rodzinnej jeszcze w l. 1704-9 był rotmistrzem jazdy, chociaż wydaje się, że raczej jako chorąży lub por. dowodził chorągwią husarską Zamoyskich, która przeważnie kwaterowała w Zamościu. W l. 1715-6 był uczestnikiem konfederacji tarnogrodzkiej, której przewodził w województwie lubelskim Felicjan Gałęzowski (szwagier G.), jednak nie posiadamy sprawdzonych informacji, czy jeszcze walczył z wojskami saskimi w potyczkach pod Kockiem i pod Kraśnikiem w I 1716.

W l. 1709-25 tytułował się miecznikiem łukowskim. W VI 1713 z racji informacji o rzekomej śmierci G. nominację uzyskał Krzysztof Jezierski, lecz nie została ona zrealizowana. G. był uczestnikiem życia polit. w ziemi łukowskiej jako stronnik Zamoyskich i Gałęzowskich. Po ojcu dziedziczył części klucza głuskiego, który obejmował samo m. Głusk (założone w 1688 r. przez jego ojca, ob. w granicach L.) oraz wsie – Abramowice, Wólka Abramowicka, Ćmiłów, Wilczopole, Kalinówka, Kliny i Dominów – tutaj miał także kamienicę murowaną. Posiadał nadto części wsi Wilków i Czarny Las w ziemi łukowskiej.

Zm. w Głusku przed 5 VI 1725, a z małż. z Heleną Kiełczewską nie zostawił dzieci, toteż jego majątek przeszedł na rodzeństwo.


Niesiecki K
., Herbarz Polski, t. IV, Lipsk 1839, s. 151; Boniecki A., Herbarz Polski, t. VI, W. 1906, s. 123-4; Uruski S., Rodzina. Herbarz szlachty polskiej, t. IV, W. 1907, s. 202-3; Hyczko G., Działania wojenne trzeciej wojny północnej (1700-21) w woj. lubelskim, „Rocznik Lubelski", t. VIII (1965), s. 77-101; Rolska-Boruch I., Siedziby szlacheckie i magnackie na ziemiach zwanych Lubelszczyzną 1500-1700. Założenia przestrzenne, architektura, funkcje, L. 1999, s. 157, nr 84; Sadowski W., Państwo i władca w oczach szlachty. Postawy polityczne obywateli woj. lubelskiego za panowania Michała Korybuta Wiśniowieckiego i Jana III Sobieskiego, L.-Radzyń Podl. 2008, s.138,180; Urzędnicy woj. lubelskiego XVI-XVIII wieku. Spisy, oprac. W. Kłaczewski i W. Urban, Kórnik 1991, s. 70, nr 488, nr 127, 175, 249 (ojciec); Ujma M., Sejmik lubelski 1572-1696, W. 2003, s. 20, 21, 152, 220, 246, 262; Wagner M., Bitwa pod Kliszowem 19 lipca 1702 r., Oświęcim 2013, s. 79; Wagner M., Słownik biograficzny oficerów polskich drugiej połowy XVII wieku, t. I, Oświęcim 2013, s. 102 (ojciec); Wagner M., Komput wojsk koronnych Rzeczypospolitej w kampanii 1703 r., „Studia i Materiały do Historii Wojskowości", t. XXXIX, 1998, s. 233-40; Wimmer J., Wiedeń 1683. Dzieje kampanii i bitwy, W. 1983, s. 224; AGAD, Sigillaty nr 17, s.14, nr 18, s. 56; AGAD, Arch. Publiczne Potockich nr 133, s. 255-73, nr 163, t. I, s. 450-1; AGAD, Arch. Zamoyskich nr 475 i 567; AGAD, Arch. Radziwiłłów, dz. V, nr 14269; APL, Lublin grodzkie relacje nr 35, k.172, nr 157, k.26v, nr 208, k.157-8; Bibl. Ks. Czartoryskich nr 2589, s. 127-34, nr 2656, t. I, s. 247-66; BJ, nr 6361, k.68v-71v; Bibl. PAU-PAN Kr. nr 8326, k.34-8,140-140v i nr 8333, k.56-57v; fot. [https://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:POL_COA_Cio%C5%82ek.svg; dostęp 30.04.2021].

(autor Marek WAGNER)