Wywodził się z rodziny szlacheckiej zamieszkałej w Łukowie, był potomkiem Eustachego Franciszka Czerniewicza, który w 1673 r. otrzymał przywrócenie przywileju nobilitacji za zasługi wojenne, a w l. 1676-1700 był wojskim parczewskim. Cz. ur. się 11 IX 1812 w Łukowie, był s. Franciszka płk. jazdy WP i nieznanej z nazwiska Tekli – po śmierci ojca w 1821 r. Cz. z matką przeprowadzili się do W. W młodości uczęszczał do warszawskiej szk. pijarów, otrzymując w 1822 r. i 1826 r. nagrody za postępy w nauce, zaś w 1829 r. uzyskał świadectwo dojrzałości po zdaniu egzaminu kwalifikacyjnego. 2 IX 1829 zapisał się na Wydz. Prawa i Administracji UW, podejmując tutaj studia prawnicze. Uczestniczył w powstaniu listopadowym (1830-1) jako „podoficer w saperach” i w d. 19 VIII 1831 za zasługi wojenne w walkach z siłami ros. uzyskał st. ppor. w bat. saperów.
Po upadku powstania listopadowego wyemigrował do Francji i zamieszkał w Avignion, ale ostatecznie w 1832 r. znalazł się w Montpellier, gdzie rozpoczął studia medyczne w szk. chirurgicznej, a następnie na Wydz. Lekarskim miejscowego uniwersytetu. Studia ukończył w 1835 r., również praktykował w szpitalu w Nimes podczas epidemii cholery. D. 24 XI 1837 otrzymał tytuł dr. medycyny na podstawie przygotowanej rozprawy Diagnostic spécial et différentiel des tumeurs du scrotum (Montpellier 1837, s. 42). Następnie w l. 1837-9 praktykował jako lekarz w Génolhac (departament Gard). W tychże l. był czł. Tow. Demokratycznego Polskiego, w 1836 r. podpisał jego manifest, powszechnie zaś był uważany za przywódcę emigrantów pol. zamieszkałych na płd. Francji. Z powodu trudności jęz., otrzymał wówczas zgodę franc. Rady Państwa na zmianę swojego nazwiska na „Chernoviz”.
Podczas studiów w Montpellier poznał trzech brazylijskich lekarzy, z którymi zaprzyjaźnił się i za ich namową planował wyjechać do Brazylii. Po praktyce w wojsk. szpitalu Val-de-Grâce w Paryżu, w 1840 r. otrzymał od króla Francji Ludwika Filipa delegację i wypłynął do Brazylii. Zamieszkał w Rio de Janeiro, podejmując w tym mieście prywatną praktykę lekarską. Przebywał w Brazylii do 1855 r., przygotowując w tym czasie różnego rodzaju podręczniki i poradniki medyczne, ponadto historię naturalną obszarów Brazylii. W dowód poniesionych zasług cesarz Don Pedro I w 1841 r. wynagrodził Pedro Luiza Napoleão Chernoviza (tak nazywano Piotra w Brazylii) Komandorią Orderu Chrystusa, otrzymał również tytuły Kawalera i Komandora Orderu Róży. Był czł. Tow. Nauk Medycznych w Lizbonie, a nadto Cesarskiego Instytutu Medycznego w Rio de Janeiro. Szczególnie zasłużył się podczas akcji zwalczania cholery w Rio de Janeiro (1850-2).
Cz. był autorem kilku ważnych dzieł medycznych – już w 1841 r. oprac. farmakologię pt. Formulário e Guia Médico e o Dictionário de Medicina Popular e das Ciéncias accessórias (Rio de Janeiro 1841, s. 1620). Publikacja ta, z wydanym w 1842 r. słownikiem medycyny ludowej, wzbudziła ogromne zainteresowanie i stała się podstawowym poradnikiem medycznym w Brazylii, mając 19 wydań od 1851 do 1927 r. Zawierała bowiem porady w leczeniu wielu chorób i dolegliwości, była również do kupienia we wszystkich szpitalach, aptekach i sklepach, co przyniosło autorowi niebagatelne korzyści finansowe. Cz. oprac. także popularną historię naturalną Brazylii dla dzieci pt. Historia Natural para Meninos e Meninas (Paris 1862), która zawierała opisy zwierząt i roślin żyjących na terenie Brazylii. Wszystkie dzieła były popularne również w Portugalii, a tłumaczone na jęz. hiszpański zostały upowszechnione w Hiszpanii i w całej Ameryce Łacińskiej. Pozostawił on także częściowo opublikowane listy do matki z l. 1841-2 („Biblioteka Warszawska”, t. III, 1842, s. 438-49), zawierające interesujące obserwacje z Brazylii na temat życia codziennego i stosunków społ.
W 1855 r. wyjechał wraz z rodziną z Brazylii i powrócił do Paryża, zamieszkał w XVI Dzielnicy, gdzie zakupił kilka placów. Wybudował tutaj dwie kamienice i własną klinikę – istniały one jeszcze w 1881 i do 1908 r., kiedy to podczas modernizacji tych terenów wytyczono nową ulicę nazwaną „Rue Chernoviz” - istnieje do dnia dzisiejszego.
Zm. 31 VIII 1881 w Paryżu i został pochowany w grobowcu rodzinnym na cm. Passy. Z małż. zawartego w 1844 r. z Julie Bernard (1826-1904) zostawił 11 dzieci, których potomkowie mieszkają do dnia dzisiejszego w Paryżu – w ich posiadaniu są papiery i portrety Czerniewiczów. D. 29 VI 2016 w parku miejskim w Łukowie odsłonięto kamień pamiątkowy ku czci tego zasłużonego pol. lekarza, którego losy rzuciły do Francji oraz Brazylii.
Szarejko P., Słownik lekarzy pol. XIX w., t. I, W. 1991, s. 125-6 (bibliografia w jęz. pol.); Terré F., Laurian-Chernoviz L., des Moutis J.P.N., Pierre Louis Napoleon Chernoviz (1812-1881), Paris 2009 (tutaj bibliografia w jęz. franc.); Polacy w Brazylii [strona internetowa Konsulatu Generalnego RP w Kurytybie] (bibliografia w jęz. portugalskim); fot. [https://polona.pl/item/dr-czerniewicz-membro-da-academia-imperial-de-medicina-do-rio-de-janeiro,ODIyNDEx/0/#info:metadata; dostęp 29.04.2021]
(autor Marek WAGNER)