KUROWSKA


Pochodziła ze zubożałej rodziny szlacheckiej pieczętującej się herbem Lubicz, urodziła się 21 VIII 1937 w Łukowie jako c. Józefa i Kazimiery z domu Masny, mając również kilkoro rodzeństwa. W Łukowie uczęszczała do szk. podstawowej i lic. ogólnokształcącego im. Tadeusza Kościuszki, które ukończyła w 1954 r. Od młodości przejawiała zdolności muzyczne i recytatorskie, toteż wielokrotnie występowała w tychże placówkach łukowskich podczas uroczystości szkolnych. Jeszcze w t. r. zdała egzamin do PWST w W. – studiowała tutaj na Wydz. Estradowym pod kierunkiem prof. Kazimierza Rudzkiego. Spektakl dyplomowy odbył się w Teatrze PWST 11 VI 1958 – była to sztuka Eugène Labiche Kapelusz słomkowy w reżyserii K. Rudzkiego i Ludwika Sempolińskiego, a K. zaśpiewała w nim kilka piosenek.

Po ukończeniu studiów otrzymała angaż do stołecznego Teatru Klasycznego (ob. Teatr Studio), mieszczącego się w skrzydle Pałacu Kultury i Nauki, którego ówczesnym dyr. był Emil Chaberski. Debiutowała rolą Hesi w sztuce Gabrieli Zapolskiej Moralność Pani Dulskiej (premiera 27 IX 1958 – przemiennie z Jadwigą Barańską). Wkrótce także powierzono jej rolę Lidy w sztuce Pavla Kohouta Taka miłość (premiera 11 II 1959 – przemiennie z Jadwigą Barańską).

W filmie fabularnym debiutowała w obrazie Zamach Jerzego Passendorfera jako łączniczka Marta (premiera 12 I 1959). Zwróciła tutaj uwagę Andrzeja Wajdy, który zaproponował jej udział w filmie „Lotna” – zagrała w nim Ewę nauczycielkę (premiera 27 IX 1959 r.). Jesienią 1959 r., wraz z polską ekipą, przebywała w Cannes na festiwalu filmów fabularnych, podczas którego - „wyróżniała się, zachwycając Francuzów, urokiem pełnej wdzięku prostoty swych nieposzlakowanych form bycia”, jak napisał wówczas jeden z naszych recenzentów.

Mimo dobrych recenzji teatralnych i filmowych nie zdołała uzyskać tytułowej roli, grywając „amantki o wyraźnym zabarwieniu charakterystycznym”, raczej zastępując inne aktorki. W l. 1959-69 w Teatrze Klasycznym grała w następujących sztukach – Żeglarz (Med), Wojny trojańskiej nie będzie (Helena), Wassa Żeleznowa (Liza), Dama od Maxima (Klementyna), Ktoś nowy (Hanka), Niepokój przed podróżą (Magdalena) i Odkryte karty (Julka), Miecz Damoklesa (pielęgniarka) i Dowód osobisty (służąca) – tutaj przemiennie z Marią Wachowiak.

W l. 60. zagrała w dwóch filmach fabularnych – w filmie wojennym Na białym szlaku, wg scenariusza Aliny i Czesława Centkiewiczów, w reżyserii Andrzeja Wróbla i Jarosława Brzozowskiego, jako oficer – razem z Leonem Niemczykiem (1962) i w komedii kryminalnej Kryptonim Nektar wg scenariusza Edmunda Niziurskiego i w reżyserii Leona Jeannota – jako porucznik – tutaj jedna z głównych ról filmowych - obok Bogumiła Kobieli (1963).

Na ekranie telewizyjnym zadebiutowała 20 IV 1964 w sztuce Kuglarze pióra Zdzisława Skowrońskiego w reżyserii Edwarda Dziewońskiego (Teatr Telewizji – rola sekretarki). W t. r. zagrała w 6. odcinku serialu telewizyjnego Barbara i Jan - w roli kierowniczki świetlicy. W 1965 r. grała w spektaklu telewizyjnym Wystrzał zrealizowanym na podstawie opowiadania Aleksandra Puszkina, w reżyserii Jerzego Antczaka (nie wymieniona jednak w obsadzie).

Ukoronowaniem kariery aktorskiej K. była rola w filmie telewizyjnym produkcji czeskiej Dama, za którą otrzymała Grand Prix za najlepszą rolę kobiecą na V Międzynarodowym Festiwalu Filmów TV w Pradze w 1968 r.

Zm. nagle 16 IX 1969, na deskach Teatru Klasycznego, podczas sztuki teatralnej, zapewne z powodu ostrej białaczki – została pochowana na warszawskim Cm. Bródnowskim (kwat. 35 D III 16-17). Ze związku od 1958 r. ze Zbigniewem Walczakiem nie pozostawiła dzieci. W 2012 r. w Parku Miejskim w Łukowie odsłonięto kamień pamiątkowy ku czci K. Zm. była oceniana jako młoda i zdolna aktorka, sprawdzająca się w rolach dramatycznych i komediowych, rokująca nadzieje artystyczne, jednak nieposiadająca szczęścia do właściwej obsady w teatrach warszawskich.


Bibliografia W. Wydawnictwa ciągłe 1955-70
, t. VIII, red. J. Durko, W. 2006, szp. nr 1533; Słownik Biograficzny Teatru Polskiego, 1900-80, red. Z. Wilski, t. II, W. 1994, s. 369-70; „Film” 1959, nr 11, s. 12-3, 1969, nr 41, s. 6-7; „Teatr” 1969, nr 23, s. 3; „Nowiny Rzeszowskie” 1959, nr 48, s. 3; „Życie W.” 1969, nr 223, s. 2, nr 224, s. 3 i 1986, nr 141, s. 3; „Nowa Gazeta Łukowska” 1999, nr 14, s. 5; Sadowy W., Ludzie teatru. Mijają lata, zostają wspomnienia, W. 2000, s. 296-8; Arch. Teatru Klasycznego – w Instytucie Teatralnym im. Zbigniewa Raszewskiego w W.; Ikonografia, programy teatralne i filmowe, wycinki prasowe – w Instytucie Sztuki PAN; Akta personalne w PWST i Związku Artystów Scen Polskich; fot. autorstwa Edwarda Hartwiga.

(autor Marek WAGNER)