Ur. się 21 V 1895 r. w Przemyślu. S. Józefa i Franciszki z Detrów. Jego młodszy brat Józef Władysław (ur. 1874 r.) wstąpił do zakonu bernardynów; w późniejszych l. pełnił funkcję przełożonego w klasztorach w Opatowie Kieleckim, a także w Sokalu i Samborze. Pod koniec życia przebywał w Kalwarii Zebrzydowskiej.
W l. 1905-1913 L uczęszczał do III. Gimn. Rządowego w Przemyślu. Od 1909 r. działał w tajnym skautingu. Od 1911 r. był d-cą drużyny skautowej im. Dezyderego Chłapowskiego w Przemyślu oraz kierownik miejscowego hufca. Brał udział w pracy XXV Pol. Drużyny Strzeleckiej w Przemyślu. W 1913 r. rozpoczął studia medyczne, które porzucił. We IX 1913 r. wstąpił do armii austro-węgierskiej jako jednoroczny ochotnik. Dowodził plut. w stacjonującym w Przemyślu 10 pp (Infanterieregiment Gustav V. König von Schweden, der Goten und Wenden Nr.10). Został skierowany do miejscowej szk. pchor., którą uk. w V 1914 r. w st. kpr. pchor. 1 X 1914 r. awansował na st. chor.
Po wybuchu I woj. św. L walczył z Ros. w Galicji oraz w Karpatach. 3 I 1915 r. został kontuzjowany i dostał się do niewoli ros. w bliżej nieznanych okolicznościach. Podczas pobytu w obozie jenieckim awansowany przez austro-węgierskie władze wojsk. do st. ppor. (1915 r.) oraz por. (1917 r.). Aby opuścić obóz jeniecki, L zgłosił gotowość wstąpienia do jednej z formacji ros. 3 III 1917 r. przydzielono go do 8 pp, którego trzon stanowili Czesi i Słowacy, jeńcy oraz dezerterzy z armii austro-węgierskiej. Pod koniec r. przeniósł się do I Korpusu Pol. w Rosji gen. J. Dowbora-Muśnickiego w st. szeregowego. 6 XI 1917 r. wstąpił do 1 Dyw. Strz. Pol., początkowo jako pisarz kult.-ośw., następnie w oddz. liniowym.
W czasie walk z bolszewikami pod Rohaczowem w II 1918 r. został ranny w nogę. Awansował do st. plut. i był dwukrotnie odznaczony amarantową wstążką za waleczność (późniejszy Krzyż Walecznych). Poszukiwany przez władze austriackie i niem. nielegalnie przedostał się na teren dawnej Kongresówki, gdzie 4 IX wstąpił do POW i przyjął ps. „Wilk”. Od 20 X 1918 r. brał czynny udział w akcjach partyzanckich na terenie Lubelszczyzny i Południowego Podl. W pow. lubartowskim rozbrajał żołnierzy austriackich, w radzyńskim i parczewskim – żołnierzy niem. 12 XI brał udział w akcji rozbrojenia Niemców w Radzyniu. Do 20 I 1919 r. pełnił funkcję komendanta placu POW w Radzyniu oraz utrzymywał strategicznie ważny odcinek drogi Międzyrzec–Komarówka do czasu przekazania go pod kontrolę nowotworzonego 34 pp. W XI 1918 r. dowodzony przez L lotny oddział POW wpadł w niem. zasadzkę w okolicy Drelowa tracąc 8 zabitych i 6 rannych.
W czasie pobytu w Radzyniu L poznał swoją przyszłą żonę, Józefę Leszczyńską – c. Stanisława, byłego urzędnika carskich władz municypalnych w Radzyniu i Międzyrzecu, oraz Wiktorii Czajkowskiej. Ślub odbył się 6 VII 1921 r. w Radzyniu Podl. W 1922 r. przyszedł na świat ich s. Witold, w 1927 r. c. Danuta (zm. 1936 r.).
5 II 1919 r. L wstąpił w szeregi Milicji Lud., organu porządkowego świeżo ukonstytuowanej władzy cywilnej. W V 1919 r. oddz. Milicji Lud., w którym służył L, skierowano na front woj. pol.-bolszewickiej, włączając do IV lwowskiego baonu etapowego, działającego w ramach Okręgu Etapowego Mińsk na Froncie Litewsko-Białoruskim. 1 VI 1919 r. bat. wszedł w skład WP, zaś sam L 17 X został mianowany d-cą komp. „batalionu etapowego Lwów” w st. por. Od XI 1919 r. do I 1920 r. kierował bat. szk. podoficerską, 17 I 1920 r. mianowany d-cą baonu. W VI 1920 r. został przeniesiony do 4 Armii, a nast. do Oddz. II sztabu Naczelnego Dowództwa WP, sekcji Związków Obrońców Ojczyzny.
Po Bitwie Warszawskiej L przeniesiono do II Wydz. Sztabu Dowództwa Okr. Generalnego w L., na stanowisko referenta przysposobienia rezerw oraz kom. obwodu ZS, z formalnym przydziałem do 35 pp.
Po ogłoszeniu demobilizacji L pozostał w wojsku. Po przeszkoleniu na kursie gimnastyczno-sportowym w P. pozostał w st. kpt. w 35 pp. W ramach obowiązków służbowych zajmował się rez. WP, w tym kontaktami ze ZS. W 1926 r. uzyskał dypl. oficera WP. Przeniesiono go jako wykładowcę taktyki i historii wojen do Oficerskiej Szk. dla Podoficerów w Bydgoszczy. W 1929 r. otrzymał awans na st. mjra. W l. 1930-1932 piastował stanowisko d-cy III baonu 68 pp. we Wrześni. W czasie manewrów 17 DP w XI 1931 r. został pozytywnie oceniony przez ówczesnego Inspektora Armii, gen. dyw. E. Rydza-Śmigłego: Charakter wyrobiony i silny. B. obowiązkowy o dużej ambicji pracy. Umysł jasny. Duża samodzielność, rzutkość i energja. Fachowo i taktycznie doskonały. B. dobry dowódca. Nadaje się na zcę dcy pułku oraz do pracy w szkolnictwie i sztabie. Ponad przeciętność.
W 1932 r. L został skierowany do Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie w charakterze wykładowcy taktyki ogólnej. Gen. J. Kuropieska wspominał po latach: Już na pierwszym zajęciu z taktyki broni połączonych [...] w zdumienie wprawił nas major Wilk-Leśniak, który mając pewnie szkic naszego rozmieszczenia na sali, zwracał się do nas po nazwisku, nie robiąc żadnego błędu. Pod koniec 1934 r. otrzymał przeniesienie do Dowództwa Okr. Generalnego w Kr., gdzie objął stanowisko szefa Wydz. Mobilizacji i Uzupełnień . W 1937r. awansował do st. ppłk.
W II RP L odznaczony został: Krzyżem Walecznych (1922 r.), srebrnym Krzyżem Zasługi (1928 r.), Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918-21, Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości, brązowym Medalem za Długoletnią Służbę, Médaille Interalliée 1914-1918 (1925 r.), Odznaką POW (1932 r.).
17 IX 1939 r. L otrzymał rozkaz przekroczenia granicy państwa. Rodzina została w kraju. Z Rumunii trafił do Francji, gdzie wstąpił do PSZ. Od V 1940 r. pełnił funkcję szefa sztabu 7 pp, wchodzącego w skład 3 DP WP. Po ewakuacji na Wyspy Bryt. kontynuował służbę w PSZ. Początkowo trafił do VI Oddz. Sztabu NW, przeznaczonego do utrzymywania łączności z Siłami Zbrojnymi w Kraju. W 1941 r. był wysłany do ZSRS z zadaniem pomocy w organizacji Armii Polskiej na Wschodzie. Pełnił funkcję szefa sztabu 10 DP, formowanej od 9 XII 1941 r. w miejscowości Ługowaja. W II 1942 r. czasowo pełnił funkcję szefa sztabu 5 Kresowej DP w Dżałał-Abad, zastępując na tym stanowisku zbiegłego ppłk Z. Berlinga. Potem ponownie w 10 DP. Po ewakuacji Armii Andersa do Persji i Palestyny ponownie przeniesiony do 5 DP stacjonującej na terytorium Iranu. Od IV 1944 r. pełnił funkcję szefa sztabu Bazy II Korpusu Pol. we Włoszech. W tej roli wziął udział w bojach o Monte Cassino, Piedimonte, Ankonę, w walkach na Linii Gotów oraz w Apeninach Emiliańskich, a także w zdobywaniu Bolonii.
Po zakończeniu II woj. św. pozostał w Wielkiej Bryt. utrzymując się z prowadzenia farmy w zach. Walii. Wielokrotnie podejmował próby sprowadzenia na Zachód pozostałej w kraju rodziny. Dopiero po X 1956 r. ż. pozwolono czasowo odwiedzić L. S. Witold musiał zostać w kraju w charakterze zakładnika. Mimo tego Józefa odmówiła powrotu do Polski i przyjęła obywatelstwo bryt. Władze PRL do końca życia odmawiały pozostałemu w kraju Witoldowi wydania paszportu, przez co o. i s. nigdy już się nie spotkali. Po 1958 r. L z małżonką zamieszkiwali w domu dla byłych pol. oficerów w Pwllheli w płn.-zach. Walii. L działał w stow. polonijnych oraz brał udział w spotkaniach weteranów. Do końca życia planował powrót do Polski.
Zm. 13 I 1973 r. w Pwllheli, mies. po śmierci ż. W XII 1973 r. prochy obojga małż. spoczęły w rodzinnym grobowcu na cm. Rakowickim w Kr.
Wykaz oficerów, którzy nadesłali swe karty kwalifikacyjne do Wydziału prac przygotowawczych, dla Komisji Weryfikacyjnej przy Departamencie Personalnym Ministerstwa Spraw Wojskowych, W. 1920; Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.21 r., W. 1921; Alfabetyczny spis rezerwy, W. 1922; Lista oficerów dyplomowanych, W. 1931; Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty, W. 1935; Brzychaczek W., Zarys historii wojennej 35-go Pułku Piechoty, W. 1929; Oesterreich-Ungarns letzter Krieg 1914-1918, vol. II, Wien 1930; Kryska-Karski T., Barański H., Piechota Polska 1939-1945, z. 4, Londyn 1971; Dunin-Wilczyński Z., Wojsko Polskie w Iraku 1942-1943, W. 1993; Geresz J., Z dziejów rozbrojenia okupantów na południowym Podlasiu w listopadzie 1918 roku, Międzyrzec Podl. 1998; Znów w polskim mundurze. Armia Polska w ZSRS sierpień 1941-marzec 1942, W. 2001; Geresz J., Listopad 1918 na Południowym Podlasiu, B.Podl. 2003; Jagiełło Z., Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie w latach 1931-1939, Toruń 2003; Dalecki R., Armia „Karpaty” w wojnie 1939 roku, Rzeszów 2009; Odziemkowski J., Polskie formacje etapowe na Litwie i Białorusi 1919-1920, Kr. 2011; Jaźwiński J., Dramat dowódcy, Montreal 2012; Wawer Z., Armia gen. Andersa w ZSRR 1941-42, W. 2012; Kuropieska J., Wspomnienia dowódcy kompanii 1923-1934, W. 2014; Palak F., Z Oflagu do Tobruku i w nieznane. Diariusz 1939-1943, Zabrze-Tarnowskie Góry 2019; Krasucki S., Bydgoscy podchorążowie. Z dziejów Szkoły Oficerskiej dla Podoficerów w Bydgoszczy (1920-1938), „Kronika Bydgoska” t. 11/1989; Odziemkowski J., Organizacja i ochrona zaplecza wojsk polskich na Litwie i Białorusi (luty 1919 – lipiec 1920, „Przegląd Historyczno-Wojskowy” nr 14/2013; Odziemkowski J., Użycie batalionów etapowych i wartowniczych w walkach w Galicji, na Wołyniu i Lubelszczyźnie, 11 lipca – 1 września 1920 roku, „Przegląd Historyczno-Wojskowy” nr 15/2014; Tuliński A., Listopad 1918 r. na terenie okupacji niemieckiej w wybranych dokumentach Polskiej Organizacji Wojskowej z zasobów Wojskowego Biura Historycznego, „Przegląd Historyczno-Wojskowy” nr 1-2/2018; APL, Akta stanu cywilnego Parafii Rzymskokatolickiej w Radzyniu, sygn. 125; CAW/WBH, AP 1346; KW; IPN Oddz. W Kr., WUdsBP w Kr., sygn. 216/F/1955; „Dziennik Personalne” nr 22/16 VI 1920, nr 42/3 XI 1920 pkt 1026, nr 5/5 II 1921, nr 21/15 VI 1922, nr 31/28 III 1924, nr 67/24 VI 1925, nr 42/11 X 1926, nr 6/19 III 1928, nr 14/20 IX 1930, nr 6/23 III 1932, nr 14/22 XII 1934; „Dzienniki Rozkazów Wojskowych” nr 95/1919 pkt 3703; „Roczniki Oficerskie” 1923, 1924, 1928, 1932; Relacja Teresy Brzal z 2010.
(autor Piotr GORZELAŃCZYK)