WISZNIEWSKI Eugeniusz

W., a właściwie wg. aktu ur. Wojciech Eugeniusz Wiśniewski, ur. się 23 IV 1864 r. w Krasnobrodzie. Nie wiadomo gdzie uk. gim., zapewne w L. W r. akad. 1886/87 rozpoczął studia medyczne na Cesarskim UW. Studia zakończył w r. akad. 1891/92. 23 II1893 r., po zdaniu egzaminu końcowego, otrzymał tytuł lekarza. Dypl. wręczono mu 29 III t.r.

W. początkowo zamieszkał w Widawie w pow. łaskim w gub. piotrkowskiej. 12 IX 1893 r. objął posadę lekarza naczelnego szpit. św. Tadeusza w Wyrozębach. Młody lekarz z energią i zapałem wziął się do pracy (…) »szpital« w cudzysłowie, coś w rodzaju przytułku parafialnego – musiał przestać istnieć. Musiał rozpocząć swe istnienie szpital (…) którego zadaniem musiało być – przede wszystkim leczenie chorych. (…) Puste po ewakuowanych starcach miejsca zajmować zaczęli prawdziwie chorzy. (…) Zaczęło się od drobnych rzeczy, a pod konie 7 roku pobytu – Dr. Wiszniewski rozpoczął już robić operacye takie, jakie przy wiejskim personelu i przy niedostatecznej pomocy instrumentalnej – ledwie byłyby nawet w rękach doświadczonych chirurgów warszawskich do pomyślenia. I dalej: Toteż kiedy w r. 1900 zawakowała posada lekarza naczelnego Szpitala NMP. w Siedlcach – w mieście gubernialnym, stolicy guberni – to nawet ówczesne władze zaborcze nie znalazły lepszego i odpowiedniejszego kandydata, jak Dr. Wiszniewski (…).

W. stanowisko lekarza naczelnego objął 6 VII 1900 r., po śmierci dra Tadeusza Pawłowicza. Szpit. posiadał 13 łóżek, a personel stanowiły dwie ss. ros. Czerwonego Krzyża (Elżbietanki). Nadzór sprawował kurator Rosjanin Puszczyn, właściciel majoratu Starej Wsi. Z inicjatywy W. szpit. powiększa się do 70 łóżek, ustanowiono etat asystenta, którym został dr Wąsowski. Zatrudniono felczera, intendenta i zwiększono liczbę sióstr. Szybko wprowadził podział na specjalności. Powstały oddz. chirurgiczny, wewnętrzny, akuszeryjny i weneryczny.

W 1914 r. ufundowano obywatelski szpit. PCK dla rannych. Na kierownika poproszono W. W VIII 1915 r. szpit. PCK został zlikwidowany. Wkraczający Niemcy zajęli szpit. miejski dla siebie. Położyli tam 220 ciężko rannych żołnierzy. Ponieważ w S. pozostało trzech lekarzy, W. musiał sam jeden wykonywać, w dzień i w nocy, bardzo wiele ciężkich operacji. W 1918 r. przeznaczył szpit. dla POW. Szpit. przeżywał wówczas ciężkie chwile, ponieważ Rosjanie zabrali fundusze fundacji, a Niemcy wyposażenie szpitala. Podczas najazdu bolszewickiego zmuszony był do opieki i operowania 150 ciężko rannych bolszewików, często grożących mu śmiercią. Jego staraniem bezpośrednią opiekę na chorymi objęło zgromadzenie ss. Szarytek. Przełamano trudności materialne i powstały dwa nowe oddz.: dziecięcy i zakaźny.

Po osiedleniu się w S. W. nawiązał stosunki towarzyskie z Janem Bieguńskim, stryjecznym bratem jego szwagra Kazimierza Bieguńskiego. Poproszony został na o chrzestnego Janiny Heleny Bieguńskiej, ur. 6 III 1902 r. Na chrzcinach, 5 VII t.r., poznał swoją przyszłą ż,, Janinę Michałowską, matkę chrzestną Janiny. Matka J. Michałowskiej, Maria z Rogowskich była cioteczną siostrą Joanny z Dobraczyńskich Bieguńskiej. Doktorostwo zamieszkali na parterze domu przy ul. Długiej 40 (obecnie biskupa Świrskiego), rozebranego kilka l. temu. W miejscu tym stoi gmach Lic. Kat.

W. aktywnie działał społecznie. W 1910 r. i 1911 r. ofiarował po 25 rubli na Fundusz Stypendialny im. dr. Anastazego Sawickiego, kwotę wówczas niebagatelną. W 1917 r. Janina Wiszniewska na zebraniu PCK zreferowała opłakany stan zdrowotny dzieci biedoty siedleckiej i wysunęła projekt powołania kolonii leczniczych. Na ich miejsce wybrano Kisielany. W. brał urlop w macierzystym szpit. i przez dwa mies. bezinteresownie sprawował opiekę lekarską nad kolonistami.

Jak znaczna część ówczesnej młodzieży hołdował hasłu kto za młodu nie jest socjalistą, ten na starość będzie świnią. Politycznie związany był z Józefem Piłsudskim, którego znał osobiście. Zaraz po wybuchu I woj. świat., lekarz naczelny siedleckiego szpit. miejskiego NMP, strz. W. tworzy pierwszą w S. komórkę POW, a później zostaje szefem służby sanitarnej KO Siedleckiego POW.

W czasie I woj. świat. W. zostaje radnym I Rady Miejskiej w S., której pierwsze posiedzenie miało miejsce 27 XI 1915 r., a ostatnie 12 XII 1916 r. Kandydował również do II Rady Miejskiej w wyborach kurialnych w II 1917 r. i zapewne został wybrany, ale brak jest źródła mogącego to potwierdzić

W 1920 r. leczył żołnierzy pol. rannych w wojnie polsko-bolszewickiej w szpit. garnizonowym na Roskoszy. Był uosobieniem wiary w pol. zwycięstwo i podtrzymywał innych na duchu.

W okresie międzywojennym podobne kolonie lecznicze jak w Kisielanach, lecz na dużo większą skalę, organizowało PCK. Z inspiracji W. jeden z obozów kolonijnych zlokalizowano we Fronołowie n. Bugiem,. Miejsce wybrała jego ż. Janina. Z inicjatywy W. powstał 31 V 1924 r. w S. Okr. Podl. PCK. Był pierwszym prezesem Zarz. Okr. PCK, a w 1930 r. został wybrany prezesem Komitetu Okręgowego.

W XI 1926 r. W. stanął na czele powołanego w S. okr. Związku Naprawy Rzeczypospolitej. 10 III 1929 r. został wybrany na prezesa komitetu pow. BBWR. Z ramienia BBWR kandydował na senatora w wyborach w 1930 r. Zajął drugie miejsce po adw. Aleksandrze Wyszyńskim z L. i został z-cą senatora. A. Wyszyński zm. 20 IV 1931 r. i W. został senatorem. Ślubowanie senatorskie złożył 14 X 1931 r.

W III 1931 r., z powodu nadwątlonego stanu zdrowia W. zrezygnował z kierowania szpit. i przeszedł na emeryturę. W uznaniu jego zasług RM nadała mu tytuł honorowego obywatela. W tym czasie posiadał tytuły rzeczywiste i honorowe – prezes Okr. Podl. PCK, prezes honorowy POW, prezes honorowy ZS, prezes Związku Lekarzy Okr. Siedleckiego, prezes Rady Pow. BBWR, czł. honorowy Tow. Lekarskiego Lubelskiego, czł. Sądu Naczelnej Izby Lekarskiej, prezes Siedleckiego Tow. Lekarskiego.

W. zm. 21 XII 1931 r. Wdowa po dr – Janina z Michałowskich Wiszniewska zm. 6 III 1933 r. 8 II 1937 r. RM S., na wniosek Komisji Kult.-Oświat., nadała jego imię ulicy obok szpit. miejskiego.

W. miał s. – doc. dr Jerzego Wiszniewskiego (ur. S. 22 X 1908 r., zm. 26 VIII 1944 r. w Powstaniu Warszawskim), absolwenta Gim. ob. Lic. im. Hetmana Stanisława Żółkiewskiego w S., wybitnego polskiego zoologa-hydrobiologa.


Szarejko P.
, Słownik lekarzy polskich XIX wieku, T. II, W. 1994, s. 315; Matusak P., Winter A., Siedlce 1918-1939 (w:) Siedlce 1448-1995, Siedlce 1996, s. 69, 73, 76; Barszczewska-Michałowska J., Siedlce 1892-1920, S. 2008, s. 16-19; „Głos Podlasia” Nr 32 z 3 XII 1910, s. 6; tamże, Nr 3 z 18 III 1911, s. 6.; Wąsowski S., Dr. Eugeniusz Wiszniewski (z powodu wyjścia do emerytury), „Gazeta Podlaska”, Nr 8 z 15 III 1931 r., s. 1-2; H. Ostrowski, „Gazeta Podlaska”, Nr 8 z 15 III 1931, s 3; Zdanowski S., „Gazeta Podlaska”, nr 8 z 15 III 1931 r., s. 4; „Gazeta Podlaska”, Nr 8, 15 III 1931, s. 4, 5; „Polski Czerwony Krzyż“, Nr 10, XII 1934, s. 255; USC Krasnobród, Akt urodzenia 169/1864; USC Siedlce-katedra, Akt zgonu 143/1931, tamże ,Akt zgonu 40/1933 USC, Dane z dypl.


(autor Włodzimierz P. BIEGUŃSKI)