Julian Borkowski

Ur. się 13 V 1887 w Pogonowie, pow. siedlecki. Był s. Tomasza (rolnika) i Teofili z Pogonowskich. Uczył się w gimnazjach w W., B. Podl. i S. (1898-1905). Z tego ostatniego został wydalonyza udział w strajku szkolnym w r. 1905. Egzamin dojrzałości zdał jako ekstern w gim. klasycznym w Rewlu w r. 1906. Następnie studiował prawo w Petersburgu, dyplom na tamtejszym uniw. otrzymał w r. 1912. W toku studiów uczęszczał też na wykłady z historiii matematyki. Po aplikacji adwokackiej został pomocnikiem adw. przysięgłego w L. W r. 1915, w okresie funkcjonowania sądów obywatelskich w L., został sekr. Wydz. Śledczego, a po pewnym czasie – od 20 VIII 1915 czł. Sądu Obywatelskiego, we IX 1915 sędzią pokoju dla spraw nieletnich.

Z chwilą powołania pol. sądownictwa – 1 IX 1917 – został mianowany sędzią pokoju w L. Na tym stanowisku pozostał do r. 1920, kiedy awansował na sędziego SO w L. Kolejny awans otrzymał w r. 1925 – został sędzią SA w L. Pozostał nim do IX 1931, z tym że w l. 1929-31 był wiceprezesem i przew. wydz. cywilnego. W okresie od 19 IX 1931 do 27 VI 1932 był pisarzem hipotecznym przy SO w Wilnie. W VII 1932 mianowano go rejentem przy Wydz. Hipotecznym SO w L. Na pierwszym walnym zgromadzeniu notariuszy w I 1934 został wybrany prezesem Rady Notarialnej w L. Funkcję tę sprawował czterokrotnie aż do wybuchu II woj. świat. Był czł. komitetu red. „Przeglądu Notarialnego”, będącego centralnym organem Notariatu Polskiego.

W okresie okupacji pracował jako notariusz w L. Brał udział w ruchu oporu, jego mieszkanie było miejscem konspiracyjnych spotkań, a nawet szkolenia wojsk. W IV 1940 został aresztowany i przesłuchiwany przez gestapo. Po wojnie od VIII 1944 do XII 1951 nadal pełnił funkcje notariusza i prezesa Rady Notarialnej, a jednocześnie sędziego SO w L. W l. 1950-3 był notariuszem w Państw. Biurze Notarialnym w L. Po przeniesieniu w stan spoczynku został adwokatem w L. Wykonywał ten zawód od 25 IV 1953 do 15 XI 1964.

W historii L. zapisał się nie tylko jako prawnik, ale także jako działacz oświat. i społ. Od r. 1914 uczył historii w lubelskich gim., pocz. w Gim. im. S. Staszica, od 1915 r. w Gim. im. J. Zamoyskiego (był współzałożycielem tej szk. wspólnie z ks. Kazimierzem Gostyńskim), od 1918 r. do 1939 r. w Gim. A. i J. Vetterów (również prawoznawstwo) i w Gim. H. Czarneckiej. Po II woj. świat. prowadził zajęcia na KUL. Od V 1919 był czł. Rady Szkolnej L., w l. 1921-5 wiceprezesem, a następnie do r. 1939 prezesem. Od r. 1922 przewodniczył Komisji Powszechnego Nauczania przy Radzie Szkolnej. Zasiadał w Radzie Miejskiej L. kilka razy, a w l. 1919-21 był jej wiceprezesem. Należał do: Tow. Przyjaciół Uczącej się Młodzieży (1916-51), Zrzeszenia Sędziów i Prokuratorów RP (1921-31), PCK (1919-48), Ligi Morskiej (1926-50), Związku Zawodowego Pracowników Sądowych (1947-53), Rady Naczelnej Tow. Przyjaciół KUL (l. 1949-53 i 1961-3 - wiceprezes, a l. 1954-60 prezes). Czł. POW i Związku Strzeleckiego (1929-32). Od 1937 r. związany z Obozem Zjednoczenia Narodowego.

Jako długoletni mieszkaniec L. nie zapomniał o mieście, w którym pobierał naukę, mieście swojej młodości – S. Uczestniczył w zjazdach siedlczan w 1920 r. i 1925 r. Księga pamiątkowa Siedlczan (1844-1905) wraz z pamiętnikami zjazdów z r. 1920 i 1925, (W. 1927), zawiera jego Wspomnienia (1900-1905). Odznaczony Krzyżem Niepodległości i Złotym Krzyżem Zasługi.

Zm. 15 XI 1964 w L., został pochowany na cm. przy ul. Lipowej. W małż. z Emilią Lucyną Wojewódzką – naucz. doczekał się pięciorga dzieci: c. Wiesławy (1912), i 4 s.: Janusza (1914), inż. rolnika; Stanisława (1916), inż. elektryka; oraz bliźniaków urodzonych w 1921 r. - Leszka i Przemysława - reżysera w Centrali Filmów Dydaktycznych w W.
 

Słownik biograficzny m. L
., L. 1993, t. I, s. 39; Księga pamiątkowa Siedlczan (1844-1905) wraz z pamiętnikami zjazdów z r. 1920 i 1925, W. 1927, s. 15, 387, 395-400; Księga pamiątkowa Lubelskiej Izby Notarialnej, L. 1939, s. 20; Bereza A., Historia Sądu Apelacyjnego w L. (1917-1950)*(1990-2010), L. 2010, s. 65 + fot.

(autor Witold OKNIŃSKI)