KLEMM Sewerynn


Ur. w 1875 w Węgrowie lub pobliskiej osadzie młynarskiej Klimowizna (nazwa pochodzi od nazwiska Klemm, które zniekształcano na Klem, Klimm, Klim). Rodzina Klemmów przybyła do Polski z Saksonii za dynastii Wettinów. Jego rodzicami byli Karol i Anna z d. Klem . Zbieżność nazwisk nie jest przypadkowa. Było to rodzeństwo stryjeczne.

Klemmowie to młynarze wodni od wielu pokoleń. O. Anny - Daniel był nawet w Węgrowie starszym cechu.

Rodzice Seweryna kupili od Adolfa Marskiego młyn w Golicy (obecnie to dzielnica Wiązowny). Seweryn był ich najstarszym synem. Później na świat przyszli jeszcze Wilhelm, Bolesław, Albin, Helena i Edmund. Najmniej wiadomo o Wilhelmie. Legenda rodzinna mówi, że zginął na wojnie. Rodzice wybrali dla synów praktyczne zawody. Seweryn został rolnikiem, Bolesław miał być młynarzem, Albin uk. specjalistyczny kurs w Berlinie i został ogrodnikiem, Edmund miał być cieślą, ale podobnie jak Helena zmarł w młodości.

O dzieciństwie i młodości Seweryna właściwie nic nie wiemy. Musiał uczęszczać do jakiejś szk., bo nieźle pisał.

Pod koniec XIX w. (1898 lub 1899) ożenił się z Karoliną (7 VI 1870 - 18 III 1951) c. Krystyny i Antoniego Cyllich. Państwo Klemmowie zamieszkali w osadzie Francdorf II (obecnie Piastów k. Żelechowa). K. szybko zaaklimatyzował się w nowym środowisku, a że był człowiekiem lubianym, pełnym energii i zapału, wkrótce dał się poznać jako lokalny działacz społeczny. Udzielał się w kółku rolniczym, mleczarni, OSP i różnych komitetach organizacyjnych. Był m.in. współzałożycielem stowarzyszenia mleczarskiego w Samorządkach (gm. Górzno), czł. kółka rolniczego w Gończycach i „członkiem komitetu pokazowego w Żelechowie”. Oprócz tego na łamach „Przewodnika” zamieszczał korespondencję dotyczącą bieżących wydarzeń w swojej okolicy.

W 1913 K. przeniósł się - początkowo sam, a później sprowadził całą rodzinę do Baniochy, miejscowości położonej między Piasecznem a Górą Kalwarią. Tam z inicjatywy Kazimierza Jeżewskiego i bp. Juliusza Bursche powstało Ewangelickie Gniazdo Sieroce „Banioszka”. Zostało powołane 18 X 1912, ale działalność zaczęło nieco później. Kazimierz Jeżewski był prekursorem rodzinnych domów dziecka. Naturalni rodzice razem z kilkoma swoimi pociechami wychowywali pod jednym dachem kilkoro przygarniętych dzieci. Program wychowawczy łączył naukę teoretyczną z pracami domowymi, które były świetną praktyką. Po wyjściu z „Gniazda” dzieci powinni być przygotowane do samodzielnego wejścia w dorosłe życie.

Kierownikiem „Gniazda” został K. Wkrótce nomenklatura się zmieniła i K. był ojcem, a jego żona - matką dzieci sierot. Zajęcie tego stanowiska nie było trudne, bowiem K. cieszył się dużym zaufaniem i poparciem Kazimierza Jeżewskiego (prezesa Tow. Gniazd Sierocych), który pisał o nim: „Jest to człowiek idei, dobry patriota Polak, gorliwy ewangelik, typ farmera”.

Pod koniec 1915 doszło do poważnego konfliktu między K. a jednym z czł. zarz. „Banioszki” i od 31 III 1916 postanowiono rozwiązać z nim umowę, a jednocześnie wyznaczono następczynię. Można się jedynie domyślać, że poszło o różnicę w podejściu do edukacji. K. stawiał na praktykę, a jego przeciwnicy na wykształcenie ogólniejsze.

Prawdopodobnie ok. 1920 rodzina Klemmów przeniosła się do W. Tutaj przy ul. Zajączkowskiej najstarszy s. Waldemar otworzył hurtownię rymarską i prowadził ją razem z ojcem. W ostatnich l. życia zafascynował się harcerstwem i tam realizował swoje społecznikowskie powołanie. Podobno dokonał na ten cel zapisu w testamencie.

Klemmowie mieli pięcioro dzieci: Jadwigę (zm. w młodości), Waldemara (1901 - 9 IX 1939 - poległ jako kierowca sanitarki koło Garwolina), Witolda (1905 - 1979 - od 5 VII 1943 był więźniem Oświęcimia), NN i Mieczysława (zm. w 1937).

K. zm. na zawał serca 29 IX 1928 i pochowano go na cm. ewangelicko-augsburskim w W. przy ul. Młynarskiej (aleja 15a).

 

„Zwiastun Ewangeliczny” nr 6 z 2 (15) VI 1902, s. 18-187; nr 2, 25 II 1913, s. 50-53; „Przewodnik Gospodarczy Kółek Rolniczych w Królestwie Polskim” nr 41, 10 X 1912, s. 664; AAN, Tow. Gniazd Sierocych; Arch. rodziny Klemmów drzewo genealogiczne rodziny Klemmów i Marskich oprac. przez F. Jelonka w posiadaniu autora; Informacja otrzymana z Muzeum Więzienia Pawiak - Muzeum Niepodległości w W. z d. 6 VII 2013.

(autor Zbigniew MARKERT)