KISIEL Jzef

Ur. się 17 VI 1916 r. w Łyniewie, gm. Wisznice. Ojciec Norbert zginął w czasie I woj. świat. Matka Marianna pracowała jako pomoc u właścicieli apteki w Wisznicach, gdzie K. ukończył szk. podst. Rozpoczął naukę w średniej szk. handlowej w B. Podl., ale przerwał ją z przyczyn finansowych. W VIII 1931 został przyjęty do Podoficerskiej Szk. Piechoty dla Małoletnich Nr.1 w Koninie, którą ukończył we IX 1934 i otrzymał przydział do 29 Pułku Piechoty Strzelców Kaniowskich w Kaliszu, gdzie pełnił kilka różnych funkcji. We IX 1939 wziął udział w bitwie nad Bzurą, a później walczył w obronie W. 26 IX 1939 został poważnie ranny w głowę, przeszedł kilka operacji oka oraz twarzy i był leczony do II 1940. Już ze szpitala wyszedł jako żołnierz ZWZ przyjmując ps. „Karol Pług”. Próbował przedostać się do Armii Polskiej na Zachodzie. Przekraczając granicę słowacką doznał poważnego odmrożenia nóg i został osaczony przez policję słowacko-ukraińską. Umieszczony w szpitalu w Michałowicach miał amputowany palec u nogi, po czym policja transportowała go do granicy, aby przekazać gestapo. Z konwoju uciekł, ale wkrótce ponownie schwytany i przekazany gestapo. W V 1940 skierowano go do Oświęcimia, a przy pomocy organizacji żydowskiej w Sanoku uciekł z pociągu i został przetransportowany przez S. do Sarnak.

W Sarnakach uzyskał zatrudnienie w browarze Marii Szummer. Jednocześnie pełnił służbę wywiadowczą dla Ekspozytury AK Korpusu Bezpieczeństwa na okręg podlaski jako „Karol Pług”. Pracując w browarze miał dostęp do środków transportu – motocykla i ciężarówki do przewożenia piwa – i pomagał w różnych działaniach wywiadowczych. Niestety, 13 V 1944 gestapo aresztowało 5 uczniów sarnackiej szk. za kradzież broni i amunicji a wraz z nimi K. i jego współpracownika Stanisława Tymoszuka, gdyż skradziona broń była ukryta na terenie browaru. Przez dwa tygodnie byli przesłuchiwani i torturowani w siedzibie gestapo w S., a następnie przewiezieni na Pawiak. Uczniowie zostali wkrótce zabrani i rozstrzelani, a K. i Tymoszuk po kolejnych przesłuchaniach i torturach wysłani do obozu koncentracyjnego w Gross-Rosen. W XI 1944 miała miejsce próba ucieczki z obozu, która udała się tylko czterem więźniom; pozostałych, w tym K., skierowano do karnej kompanii. Następnie K. przetransportowano do Buchenwaldu, a w pocz. IV 1945 pieszo pognano do Dachau. 29 IV 1945 obóz wyzwoliła armia amerykańska, a K. krańcowo wyczerpany i chory na tyfus spędził kilka miesięcy w szpitalu. Po wyzdrowieniu zgłosił się do 2 Korpusu Polskich Sił Zbrojnych we Włoszech, po czym w XII 1947 przez Francję i Anglię wrócił do kraju, do Sarnak.

Zdemobilizowany, podjął pracę w browarze, należącym jeszcze do Marii Szummer. Po śmierci właścicielki browarem zarządzały różne instytucje, a K. był w nim kierownikiem. W 1961 r. przeszedł do pracy w Zarz. Powiatowym Ligi Obrony Kraju w Łosicach i rozpoczął działalność w założonym przez siebie kole ZBOWID. W 1967r objął stanowisko dyrektora Banku Spółdzielczego w Platerowie i tam także kontynuował pracę społ. w kole ZBOWID. Od 1975 r. był aktywistą i czł. Zarz. Związku Inwalidów Wojennych – odszukał wielu żyjących współtowarzyszy walk i pomógł wielu rodzinom zmarłych. Jako dyr. do 1980 r. rozbudował budynek bankowy w Platerowie. W 1981 r. pomagał organizować i uczestniczył w I Zjeździe byłych wychowanków Szk. Piechoty dla Małoletnich w Koninie. W czasie swojej pracy w Platerowie aktywnie działał społ. organizując wydarzenia kulturalne i wycieczki krajoznawcze, przeważnie do miejsc pamięci narodowej, pomnożył też zbiory pamiątek w Izbie Pamięci w szk. w Niemojkach.

Za zasługi m. in. otrzymał odznaczenia: Krzyż Walecznych (1939), Krzyż Partyzancki (1964), Srebrny Krzyż Zasługi (1971), Krzyż Kawalerski OOP (1977), Za Udział w Wojnie Obronnej 1939 (1981).

Zm. nagle na serce 9 XI 1982 nie doczekawszy planowanej operacji wymiany zastawek. Spoczął w grobie rodzinnym Zaborowskich na cm. w Sarnakach, a w 2017 r. spoczęła obok niego jego żona Elżbieta. W małż. zawartym w 1949 r. z Elżbietą Zaborowską dzieci nie mieli.

 

Biogram powstał w oparciu o dokumenty rodzinne, w posiadaniu autorki, w tym: Działalność bojowa, przebieg służby wojskowej, przebieg służby cywilnej - notatka spisana osobiście przez K.; Życiorys i wspomnienia zapisane po śmierci K. przez żonę zmarłego Elżbietę Kisiel na podstawie dokumentów i wiadomości osobistych; Wspomnienie o ś. p. Józefie Kisielu (mps) – opracowane przez Leona Kamińskiego, kolegę z Podoficerskiej Szk. Piechoty dla Małoletnich w Koninie, absolwenta IV promocji.

(autor Agnieszka KONDRACKA-BYLIŃSKA)