ROBAK Feliks


Ur. się 17 VIII 1922 w m. Rudno w pow. Radzyń Podl. w rodzinie Tomasza i Praksedy z domu Kuć. Po szk. powsz. uczył się zawodu. W wieku 14 l. po śmierci rodziców objął gospodarstwo rolne. W czasie wojny i okupacji 1939-45 włączył się w działalność konspiracyjną BCh. Został wkrótce kmdt. placówki BCh na gm. Brzozowy Kąt. Zorganizował Oddz. Specjalny BCh i został jego d-cą. Występując pod ps. „Sokół”, „Felek” dowodził wieloma akcjami zbrojnymi na niem. placówki, urzędy gm., m.in. w Jabłoniu, Wiskach. W ramach działalności bojowych I Batalionu BCh Ziemi Podl. uczestniczył w Akcji „Tory”. Ukończył Szk. Podchorążych BCh w m. Mokre k. Rossosza i aktywnie włączył się w przeprowadzanie Akcji „Burza”.

Aresztowany przez NKWD w VIII 1944 z grupą żołnierzy BCh, która zebrała się w celu przyjścia z pomocą warszawskim powstańcom. Więziony był na Zamku Lubelskim, a następnie przetrzymywany w warunkach obozu koncentracyjnego na Majdanku k. L. Wywieziony w głąb ZSRR przebywał w obozie w Riazaniu, Diagilewo, Skopinie i Sosłongier. Przewodził trzem głodówkom i nabawił się gruźlicy. Był świadkiem śmierci płk. Tumidajskiego.

Po szczęśliwym powrocie z zesłania w l. 1947-8 leczył się na gruźlicę w szpitalu i sanatorium w Zakopanem. W Państw. Gim. Ogólnokształcącym w Pawłowicach woj. kieleckie, ukończył w systemie skróconym pełny kurs szk. średniej i zdobył świadectwo dojrzałości. Na krótko został naucz. w szk. powsz. w m. Rudno k. Lubartowa. Skierowany na studia rolnicze ukończył je w 1954 r., zdobywając st. inż. na Wydz. Rolnym UMCS w L. Zgodnie z nakazem pracy przyjął obowiązki naucz. przedmiotów zaw. w Technikum Hodowlanym w Olecku w l. 1954-6. Od VIII 1956 przeszedł do pracy w Technikum Rolniczym w Czartajewie k. Siemiatycz. Trzy lata później został dyr. tej placówki szkolnictwa rolniczego. Pełniąc tę funkcję do VI 1971 zorganizował od podstaw Zespół Szkół Rolniczych w tej miejscowości na Podl. Zbudował zespół obiektów szkolnych z internatem, domem nauczycieli. Doprowadził do powstania stadionu sportowego z bieżnią lekkoatletyczną i skoczniami do skoku wzwyż i w dal. Zimą uruchamiał lodowisko otwarte, oświetlone nocą i z muzyką. Wzniósł nowe obiekty w dużym gospodarstwie rolnym szk. z chlewniami i oborami. Osobiście założył i prowadził szk. zespół mandolinistów. Stworzył dobre warunki do powstania i działalności szk. Zespołu Pieśni i Tańca Ludowego „Złote Kłosy”, który stał się znakomitym promotorem szk. Był przew. Komisji Rolnictwa i Leśnictwa Pow. Rady Narodowej w Siemiatyczach.

Po przeniesieniu się, na własną prośbę, do innej pracy ze względów rodzinnych, od 1 IX 1971 został dyr. Technikum Rolniczo-Suszarniczego w Jabłoniu. Wyposażył oddane do użytku nowo wzniesione budynki szk. Dokonał modernizacji suszarni szk. Zbudował stadion sportowy z bieżnią i boiskiem. Wyposażył szk. w niezbędny sprzęt sportowy do uprawiania narciarstwa, łyżwiarstwa, lekkoatletyki. Dokonał poprawy warunków pracy i płacy, zatrudniając kadrę pedagogiczno-wychowawczą i administracyjną, m.in. poprzez wzniesienie trzech domów naucz. Dokonał poprawy estetyki obiektów szk. poprzez przemyślane rozmieszczenie krzewów ozdobnych i drzew oraz założenie skalniaka. Zainicjował organizację Izby Kultury Wsi.

Podnosząc formalnie kwalifikacje na SGGW-Akad. Rolnicza w W. obronił pracę magisterską z problematyki ekonomiki rolnictwa, napisaną pod kierunkiem prof. Ryszarda Manteuffla. Przedmiot ekonomika rolnictwa stał się jego ulubionym przedmiotem. „Otworzył szkołę na środowisko” i nawiązał współpracę z Radą Wojewódzką Ludowych Zespołów Sportowych (LZS). Założył Klub Sportowy LZS z sekcjami: szachową, siatkówką, tenisem stołowym. Wsparł organizacyjnie i finansowo, funkcjonujący w szk. Zespół Pieśni i Tańca Ludowego, który stał się ambasadorem kultury ludowej Południowego Podl. Charakteryzowany przez c. Barbarę jako „odważny i zarazem przedziwny”, „żył szkołą”, wspierał wszelkie inicjatywy samorządu szk., nad którym sprawował opiekę. W innym miejscu był określany jako „prawdziwy pedagog”.

Zainicjował remont istniejącego obiektu pałacowego w Jabłoniu. W l. 1978-82 był radnym Gm. Rady Narodowej w Jabłoniu. Od 1973 r. był aktywnym czł. Tow. Wiedzy Powszechnej i czł. Stow. Naukowo-Technicznego Inżynierów i Techników Rolnictwa. Politycznie przynależał do PZPR. Utożsamiał się przez cały okres pracy pedagogicznej z ideą ZNP. Był długoletnim prezesem Ogniska ZNP w Jabłoniu. W stan spoczynku przeszedł 31 VIII 1985. Pozostawił wspomnienia drukowane w czasopiśmie „Życie Parczewa”.

W wolnych chwilach i gronie przyjaciół lubił śpiewać „dumki”. Grał na gitarze, w szachy i brydża. Umiejętności te nabył w młodości, podczas pobytu na zesłaniu. Okres pobytu na zesłaniu wyraźnie wpłynął na jego charakter, zdeterminował go do pracy nad sobą pod wpływem wybitnych współwięźniów, z którymi przebywał 3 i pół roku zesłania.

Odznaczony był Krzyżem Oficerskim (1983), Kawalerskim (1984) OOP, Krzyżem Walecznych (1990), Złotym Krzyżem Zasługi (1962), Medalem KEN (1990), Medalem 30 i 40-lecia Polski Ludowej (1974,1984), Brązowym Medalem za Zasługi dla Obronności Kraju (1969), Medalem 40-lecia LZS (1986), Krzyżem Partyzanckim i Krzyżem BCh (1940-5) Żywią i Bronią, Medalem 25-lecia LZS (1971). Uhonorowany Odznaką „Za Zasługi dla Związku Socjalistycznej Młodzieży Polskiej” (1985), Srebrną i Złotą Odznaką im. Janka Krasickiego (1978,1980), Złotą Odznaką Zasłużony Działacz Ligi Obrony Kraju (1968), Odznaką „Za Zasługi w sporcie szkolnym” (1986), Odznaką „Zasłużony Pracownik Rolnictwa” (1975), Złotą Odznaką LZS (1976), Srebrną Odznaką Hon. Polskiego Związku Lekkiej Atletyki (1965), Srebrną Odznaką Zasłużony Działacz Kultury (1976), Złotą Odznaką Zasłużony Białostocczyźnie (1986), Złotą Odznaką Zasłużony Działacz Kultury Fizycznej i Turystyki Ziemi Białostockiej (1976), Odznaką Za Zasługi dla Woj. Bialskopodlaskiego (1978), Odznaką Przyjaciel Dziecka (1978), Odznaką Hon. Sybiraka (1995). Posiadał tytuł hon. „Zasłużony Nauczyciel Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej” (1981). Był laureatem wielu nagród, w tym 2-krotnym ministra Oświaty i Wychowania oraz ministra Rolnictwa. Od 1996 r. rozgrywany jest memoriał jego imienia w różnych dyscyplinach sportu.

Zm. 24 I 1996 w B. Podl. Pochowany został, zgodnie ze swoją ostatnią wolą, na cm. w Rudnie. Żonaty od 29 X 1949 z Józefą Czech, miał trzy c.: Barbarę (1950), Marię i Joannę oraz s. Waldemara zwanego Maćkiem.


Słownik Biograficzny Żołnierzy Batalionów Chłopskich IV Okręg w L
., oprac. i red. M. Wojtas, L. 1998, s. 500 (foto); „Słowo Podlasia” 1996, nr 39, s. 17; Jarmuł S., Dowódca partyzanckiego Oddz. BCh na Płd. Podl., Feliks Robak „Sokół”, „Grot Radzyński”. Magazyn Społ.-Kult. 2002, nr 11, s. 12-3; 50 lat Szkół Rolniczych w Jabłoniu Zespół Szkół Rolniczych im. Augusta Zamoyskiego w Jabłoniu 1952-2002, Jabłoń 2002, s. 23, 25; Urząd Stanu Cywilnego w Komarówce Podl., Akta urodzeń nr 27/1922; Urząd Stanu Cywilnego w B. Podl., Akta zgonu nr I/99/1996; Informacje c. Barbary (po mężu Jermaczek) z III 2006 r.

(autor Tomasz DEMIDOWICZ)